Bokeh yani arka plan bulanıklığı son yıllarda akıllı telefon kameralarının en önemli özelliği haline geldi. Popüler özelliğe sizler için bakıyoruz.

Konu kamera olduğunda cep telefonlarının ne kadar başarılı bir hale geldiğini anlatmaya gerek yok. Bu köşede de zaman zaman değindiğim bu konu artık çok ciddi bir alan haline geldi. Günümüzde cep telefonu kameraları günlük pratik kullanım anlamında fotoğraf makinelerinin yerini aldı bile. Elbette beklentinin çok yüksek olduğu çalışmalarda halen fotoğraf makineleri kullanıyor olsa da günlük kullanımda cep telefonları pratiklik anlamında çok daha önde yer alıyor.

Bokeh nedir? Ne işe yarar?

Cep telefonu kameralarının son 2 yılda kazandığı en önemli özelliklerden biri Bokeh yani arka planın bulanıklaştırılması. Vikipedia’ya ise bu efektin tanımı şöyle yapıyor:

Bokeh veya boke, fotoğraf çekilirken, fokus yani odak dışında kalan net olmayan kısımların fotoğrafçının seçtiği objektif, kullandığı diyafram gibi ayarlar neticesinde fotoğrafta oluşan bulanıklık efektidir.

Tanım gayet güzel. Söylemek istediği ise netlenen alan dışındaki bölgelerin isteğe bağlı olarak fotoğrafı çeken kişi tarafından bulanık hale getirilmesi. Bu etki ağırlıklı olarak diyafram, enstantane ve odak uzaklığı kombinasyonu ile sağlanıyor. Orta ya da ileri seviye fotoğraf bilgisi gerektiren Bokeh etkisi alan derinliği adı verilen bir fotoğrafta netlenen nesnenin önünde ve arkasındaki net bölgenin tamamının kontrolü ile sağlanır. Bu özellik uzun yıllardır fotoğraf makineleri tarafından sunuluyordu. Hatta dijital fotoğraf teknolojilerinin olmadığı dönemlerde bile arka planın bulanıklaştırılması fotoğrafçının kendini ifade etme tarzı olarak bilinen bir yöntemdi.

Gördüğünüz gibi biraz teknik bir konu. Ama cep telefonları bu teknik konuyu o kadar güzel basitleştirdi ki artık tek bir dokunuşla arka planı bulanık hale getirip dikkatin konuya (ki genelde selfie çekimlerinde kullanılıyor) verilmesi sağlanıyor.

Dijital ve optik Bokeh

Cep telefonlarında genelde iki tip Bokeh etkisi kullanılıyor. Birincisi dijital yani yazılımla. İkincisi ise donanım yani optik desteği ile verilen Bokeh efekti. Dijital olarak verilen Bokeh etkisi yazılımsal olduğu için her zaman çok iyi sonuç vermeyebiliyor. Ancak günümüzde birçok telefon ya da uygulama (mesela Instagram) yazılımsal olarak bu etkiyi verebiliyor. Sonuçların genel olarak başarılı olduğunu belirtmek isterim.

Donanım yani optik destekli Bokeh ise dual kamera olarak adlandırılan ve arka ya da ön yüzde ikili kamera teknolojisini barındıran cihazlar sayesinde verilebiliyor. Bu özellik donanımsal olduğundan sonuçlar genelde iyi oluyor ve birçok cihazda çekim sonrasında bulanıklık etkisini azaltıp artırmak mümkün olabiliyor.

Neden Bokeh efektine ihtiyaç duyarız?

Bu efekte ihtiyaç duymamızın temel sebebi arka plandaki nesneleri daha öz görünür yapıp ön planda netlik yaptığımız konuya dikkati yoğunlaştırmaktır. Ancak bu efektin şiddeti abartıldığında göze garip gelen, doğal olmayan sonuçlar da ortaya çıkabilir. Bu yüzden bu etkiyi dengeli ve mantıklı bir şekilde kullanmanızı öneririz. Aşırı bulanıklık efekti doğal olmayan görüntülerin ortaya çıkmasını sağlar ki bu da istenen bu durum değildir.

Eğer bir Bokeh tutkunuysanız önerim dual kameralı bir telefon alıp bu efektin tadına varın olacaktır. Yazılım çözümleri de günü kurtarsa da asıl etki ve gerçekçilik donanım tarafında dual kamera sunan telefonlarla geliyor.

Bu efektin kullanıma telefondan telefona değişse de genelde Portre modu olarak bilindiğini de söylemekte fayda var. Bulanıklık özelliği olan telefonlarda genelde Portre modunda bu özellik kullanılabiliyor.

Farklı kareler elde etmek, yeni kullanım şekilleri denemek için tercih edilecek olan Bokeh efekti önümüzdeki yıllarda daha da yaygınlaşacak gibi görünüyor. Tabi yerine daha farklı bir teknoloji gelene kadar.

Işığınız bol olsun…