Uzun saatler süren hareketsiz ofis hayatı günümüz çalışanlarının sağlığını ciddi şekilde tehdit ediyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre fiziksel olarak pasif bir yaşam sürmek ölüm sebeplerinde yüksek kan basıncı, sigara kullanma ve yüksek kan şekerinden sonra sonra 4. sırada yer alıyor. Belki yakın zaman içinde bizzat yaşamamdan ötürü biraz bana öyle geliyor olsa da bugünlerde kulak kabarttığım beyaz yakalı sohbet ortamlarının 3 gündem maddesinden biri olan fıtık, kas spazmı gibi rahatsızlıkların başlıca nedeni uzun saatler bilgisayar başından kalkmadan çalışma. Bunun yanında masa başı çalışanlarda özellikle kemiklerin zayıflaması, kan damarlarının daralması ve kasların şeklinin bozulması gibi rahatsızlıklara da çok sık rastlanıyor.

Çözüm öncelikle bilinçli olmak, egzersizlerle, çeşitli sportif aktivitelerle bel ve boyun kaslarını güçlendirmek de olsa önlem olarak ofisinizde bulundurmanız gereken bazı gereçler hayati de önem arz edebiliyor. Bu haftaki yazımda bilgisayar kullanıcılarının tipik sağlık sorunlarını ve çözüm önerilerini bir araya getirdim.

Oturarak çalışmanın riskleri 
Oturarak çalışma pek çok hastalığın nedenini oluşturuyor. Obezite, kalp damar hastalıkları, yüksek kan basıncı ,depresyon, diyabet, kas iskelet sistemi hastalıkları bunlardan bazıları.

Uzun süreli oturmalarda ayrıca kan dolaşımının azalması ve hareketsizliğe bağlı olarak boyun ve bel fıtığı, diz, omuz, dirsek, el bileği tendon iltihabı ya da zedelenmesi, el ve parmak uyuşması, kas ağrıları ve tüm vücutta yaygın ağrı meydana gelmesi gibi sorunlar sıklıkla ortaya çıkıyor. Uzun süre oturarak çalışan bir kişiyi inaktif birinden ayırt etmek gerekir. Haftada ortalama 150 dakika fiziksel aktivitede  bulunmayan kisiler inaktif olarak nitelendiriliyor.
Ancak bu tanıma göre inaktif olmayan ancak oturarak çalışan kişiler de risk altında. 90 dakika sürekli oturarak çalışıldığında vücut yerçekiminin vücut üzerindeki etkisinden kaynaklı negatif olarak etkilenmeye başlar. Bacak kaslarındaki elektriksel sinir aktivitesi durur, kalori yakımı dakikada bir kaloriye düşer, yağları parçalayan enzimler %90 oranında düşer, kan dolaşımı ve akışı yavaşlar. Ve vücuttaki bu değişimler her gün düzenli egzersiz yapsanız dahi olur.

Gündemdeki bilgiler
Health and Safety Executive’e göre 2013-2014 yıllarında iş kaynaklı kaza ve hastalıklar sebebiyle 28.2 milyon iş günü kaybedildi ve bunun maliyeti 14 milyar Euro. İşverenlerin çalışma sağlığını korumak için kurumsal sağlık hizmetlerini geliştirmedeki rolü göz ardı edilemez. 2008 yılında yapılan başka bir global anketin sonuçlarına göre işverenlerin işverenlerin %80’i çalışan sağlığı için yapılan yatırımların gerekli olduğuna inanıyor. Çalışan sağlığı ile ilgili niyetler iyi olsa da kesin sonuçlar için tüm yönetimin de içinde olduğu kültürel bir değişim gerekli. Yapılması gereken strese neden olan durumu tespit etmek ve sorunu kaynağından düzeltmek, böylece çalışan işe geri döndüğünde aynı durumla tekrar karşılaşmak durumunda kalmayacaktır. İnsanlara fiziksel durumları hakkında pratik tavsiyeler ve destek vermek de faydalı olacaktır.

Kolay uygulanabilir çözümler
İş yerleri zaman ve kaynak açısından sınırlı bu nedenle kolay uygulanabilir çözümlerin başarıya ulaşması daha kolay. İngiltere’de yapılan bir araştırmaya göre İngiltere’deki firmaların yalnızca yarısı sağlık için bütçe ayırıyor. Bunu örnek olarak veriyorum ki, İngilizlerin hali böyleyse varın siz Türkiye’deki durumu düşünün. İş yerlerinin yapması gereken ise tüm çalışanların faydalanabildiği uygun maliyetli çözümler sunmak. İş sağlığı danışmanları bu konuda işyerine özel faydalı çözümler sunabiliyor.

Çalışanlar düzenli ara istiyor
Londra merkezli YouGov tarafından performans sağlık sistemleri üzerinde yapılan bir diğer araştırmanın sonuçlarına göre çalışanların %70’i işverenlerinin kendilerini düzenli mola vermeleri konusunda desteklemesini istiyor. Araştırma sonuçlarına göre ayrıca çalışanların %73’ü 2 ile 6 saat arasında yerlerinden kalkmadan çalışıyor ve %62’si kendini çalışırken komforlu hissetmiyor. 18-24 yaşları arasındaki genç çalışanların %71’i çalışırken ağrı ve acı hissetiğini belirtiyor. 35-44 yaş arasındakilerin ise %56’sı bu durumdan şikayetçi. 45-54 yaş arasındakilerin %67’si ise komforsuz çalışma şartlarından şikayetçi. Araştırmalar gösteriyor ki sağlıklı çalışanlar 3 kat daha verimli ve haftada 3 günden fazla egzersiz yapan çalışanlar %43 daha az devamsızlık yapıyorlar.

En çok talep bel ve ayak desteklerine
Araştırmalar iyi hoş ama gerçek hayata döndüğümüzde bize düşen açıkçası eşeğimizi sağlam kazığa bağlayıp, kendi sağlımız açısında önlemlerimizi almak. Bununla birlikte İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile birlikte çalışma ortamında çalışanların sağlıklarının da korunmasına yönelik uygulamalar neticesinde işyerlerinde bu gibi konulara artık daha fazla önem verilmeye başlandı. Firmaların ve çalışanların bu konudaki farkındalığın artmasına paralel olarak ortopedik ofis ürünlerine olan ilgi her geçen gün artıyor. Beden sağlığının korunması ve çalışma ortamının daha sağlıklı bir hale getirilmesi öncelikle bu ürünlerin doğru bir şekilde kullanımından geçiyor. Avansas.com Genel Müdürü Sedat Anak’a göre; ortopedik ofis gereçlerini her yaştan çalışan grubu tercih ediyor. İş hayatına yeni başlayan bir stajyerden ya da genç bir profesyonelden daha deneyimli bir yöneticiye kadar günün büyük bir bölümünü ofiste geçiren herkes bu ürünleri satın alıyor. Anak’a göre bel ve ayak destekleri en çok tercih edilen ürünlerin başında geliyor. Bu ürünleri ortopedik bilek destekli mouse pad’ler, laptop yükselticileri izliyor. Ayrıca fanlı ısıtıcılar, infrared ısıtıcılar ve yağlı radyatörler de bu kapsamda tercih edilen ürünler arasında bulunuyor. Ofix.com İş Geliştirme Müdürü Mehmet Çakır’a göre ise en fazla ilgi bel yastığı, bilek desteği, ekran yükseltici gibi ürünlere var.  Burada en doğru olan bir sağlık sorununuz varsa bu soruna en uygun öneriyi konunun uzmanı bir doktordan almak ve ona göre size en uygun gereci edinmek. Herhangi bir fiziksel sorununuz yok ise bile en azından bir bel ve ayak desteği ile bilgisayar başında otururken belinizi ve laptop yükselticisi ile boyun kaslarını korumak.

Görsel kaynak: health.harvard.edu