Bilgisayar kullanan çoğu kullanıcı, mutlaka en az bir defa BIOS ayarlarının yapıldığı arayüze giriş yapmıştır. BIOS: (Basic Input – Output System) kelimelerinin baş harflerinin birleşmesinden meydana gelir. BIOS, bilgisayarın açılış esnasında yapması gereken işlemleri sırasıyla yapmasını sağlayan, sadece okunabilir bellek (ROM) üzerine yazılmış bir yazılımdır.
Bu haftaki yazımda, Bilgisayarda BIOS ayarlarına nasıl girilebileceği ve ayarları nasıl değiştirilebileceğinden bahsedeceğim.
BIOS ne işe yarar?
Bilgisayardaki işletim sisteminin bilgisayarın donanımsal özelliklerini kullanmasını sağlayan BIOS yazılımı, işletim sistemi ile donanım arasındaki bağlantıyı sağlar. Bilgisayar açıldığında RAM, ekran kartı, sabit disk gibi bileşenleri test eder. Aynı zamanda bilgisayar ana kartı üzerindeki voltajın düzenlenmesini sağlar. Kullanılmayan donanım parçalarının kapatılması ve donanımların frekans ayarlarının sağlanmasından da etken rol oynar.
BIOS ekranına giriş oldukça kolay olmasına rağmen, bilgisayar firmaları arasında farklılıklar söz konusu olabilir. Bilgisayarda kurulmuş olan işletim sisteminden bağımsız olarak çalışan BIOS ekranına ulaşmak için, farklı üreticiye göre farklı açılış tuşları kullanılır.
BIOS ekranı nasıl açılır?
Bilgisayarda BIOS ekranına sadece açılış esnasında ulaşılabilir. Bazı sunucularda bu ekrana sonradan da ulaşılabiliyor olunmasına rağmen, değişiklikler sadece bilgisayar yeniden başlatıldığında devreye girer.
Bilgisayar başlatıldığında ilk ekrana gelen bilgilerde genelde BIOS’a nasıl girilebileceği konusunda bilgi verilir. Daha önce de ifade ettiğim gibi, BIOS’a ulaşmak için basılacak tuş takımı, bilgisayardaki işletim sisteminden bağımsızdır.
Bilgisayarın ana kartında kullanılan BIOS işlemcisinin üreticisine göre değişen giriş tuşu bilgileri, aşağıdaki gibi olabilir.
- Press [key] to enter setup
- Setup: [key]
- Enter BIOS by pressing [key]
- Press [key] to enter BIOS setup
- Press [key] to access BIOS
- Press [key] to access system configuration
- Quickly press the key or keys instructed by the previous message to get into BIOS.
BIOS uygulamasına giriş yapabilmek için, bilgisayar açılırken BIOS erişim tuşuna birden fazla basmak gerekebilir. Açılış tuşuna devamlı basılı tutmak veya çok fazla basmak bilgisayarın kilitlenmesine neden olabilir. Giriş ekranında bilgisayar kilitlenirse, bilgisayarın yeniden başlatılması gerekir.
Başlangıç Ekranında Duraklatma Sorunu Yaşandığında
Bilgisayar, açılışta önemli BIOS iletileri yerine, şirket logosunu gösterecek şekilde yapılandırılmış olabilir. Logo çıktığında Esc tuşuna basılabilir.
Bazı bilgisayarlar açılışta çok hızlı başlayabilir. Bu durumda başlama sırasında ekranı durdurmak için klavyedeki (Pause / Durdur) tuşuna basılabilir.
Bazı durumlarda bilgisayar başlarken BIOS’u başlatma sorunu yaşanabilir. Bu gibi durumlarda hangi tuşun BIOS’u açtığını görebilmek için, klavye olmadan bilgisayar başlatılabilir. Bilgisayarda klavye olmadığı için açılışta bekleyecek ve klavye olmadığını gösterecektir. Bu ekranda BIOS’u açmak için tuş takımı bilgisi bulunacaktır.
BIOS ayarları nasıl değiştirilir?
BIOS ekranında
- Standard CMOS setup
- BIOS Features Setup
- Chipset Features Setup
- Integrated Peripherals
- Power Management Setup
- Pnp/ PCI Configuraiton
- PC Health Status
- Frequency/Voltage Control
- Load Fail-Safe Defaults
- Load Optimized Defaults
- Set Supervisor Password
- Set User Password
- Save& Exit Setup
- Exit Without Saving
bileşenleri bulunur.
BIOS ekranında bulunan herhangi bir bileşeni seçip değiştirmek için klavyeden sağ-sol tuşları veya yukarı-aşağı tuş takımı kullanılır. Bir içerik seçilip, içeriği değiştirilecekse Enter tuşu kullanılır. Yapılan değişiklikleri eski haline alabilmek için kaydetmeden çıkmak veya ayarları sıfırlamak yeterlidir. Enter tuşu ile giriş, Esc ile çıkış yapılır. F1 tuşu yardım menüsünü açar.
