Aslında 2017 yılının kasım ayında onaylanan HDMI 2.1 bağlantı standardı, diğer birçok tüketici ürününde olduğu gibi yaygınlaşması için daha çok vakit gerekiyor. Ancak yaygınlaştığında, görüntü ve ses dünyası için önemli gelişmeleri beraberinde getirecek.
HDMI (High Definition Multimedia Interface) ilk kez tanıtıldığında, kalın SCART bağlantı kablolarından ya da birçok kişi için karmaşık olan çoklu bağlantılardan kurtulmuştuk. HDMI bunlardan çok daha yüksek çözünürlük sunarken, bunu standart bir USB bağlantısından sadece biraz daha büyük bir kablo üzerinden yaparak kurulum pratikliği ve sade bir görüntü de getirdi.
Yıllar içerisinde birçok kez geliştirilerek yeni sürümleri duyurulan HDMI’da gelinen son aşama 2.1 standardı oldu. Yeni kablolarla değişiklikleri ve yenilikleri incelemeye başlayalım. İlk olarak artan tazeleme hızı dikkat çekiyor. 8K videolarda 60 kare/saniye (fps) hızına ulaşabilen kablolar, 4K’da 120 fps görüntü iletebilecek. Bu da birçok kişinin kablosunu yenilemesi için iyi bir özellik, zira bu değişiklik, oyunseverler ve evde sinema keyfi yapanlar için daha çok aksiyon ve daha akıcı görüntü anlamına geliyor. Aslında HDMI 2.1, 8K ile de yetinmiyor, 10K çözünürlükleri 120 Hz hızında iletebiliyor, ancak bunu muhtemelen birkaç yıl sonra konuşuruz : )
8K’ya ihtiyacınız var mı sorusuna gelince, işin orası biraz karışık. Henüz içeriklerin çoğu 4K’ya tam olarak geçememişken 8K da nereden çıktı diyebilirsiniz. Ancak burada asıl önemli olan 8K’dan çok sanal gerçeklik (VR).
VR uygulamaları standarttan daha yüksek çözünürlüklerde ve yüksek kare hızlarında çalıştırılıyor. Endüstrinin konuştuğu standart ise 240 Hz frekansından 8K çözünürlük. Dolayısıyla HDMI 2.1 burada önemli bir gelişme için gereken ara adımların atılmasını sağlayacak. HDMI standartlarını sağlayan lisanslama kuruluşuna göre bazı yayıncılar 4K’ya geçmeden doğrudan 8K’ya geçmeyi planlıyorlar. Bu yayıncı kuruluşların boş yere yatırım yapılmasını önleyeceği düşünüldüğünde, gerçekçi olabilir.
HDMI 2.1’deki bir başka özellik olan VRR modu da oyunlarda görüntü kalitesini artırmayı hedefliyor. Variable Refresh Rate, yani değişken tazeleme oranı tanımından adını alan özellik, görüntü gecikmelerini, donmalarını ve görüntülerde birden çok karenin üstüste binmesini önleyecek. Bu anlamda PC’lerdeki FreeSync ve G-Sync adlı görüntü eşleştirme teknolojilerinin yaptığı işi yapacak, ancak kablo harici özel bir donanıma ihtiyaç olmayacak.
Bu özellik sayesinde 3D görüntü işleyiciler görüntüleri gerçek zamanlı olarak dokulandırıp ekrana getirebilecek, yani oyun deneyimi daha akıcı ve daha detaylı görüntülere sahip olacak.
VR ve çok oyunculu çevrimiçi oyunlarda da kalite, QFT adını taşıyan, veri iletimindeki gecikme sürelerini düşürmeyi hedefleyen özellik ile artacak.
Dynamic HDR özelliğini ekrana taşıyacak olan HDMI 2.1, hem film hem oyunlarda daha çarpıcı görüntüleri ekrana taşıyacak. D-HDR ile renk derinliği, parlaklık, kontrast değerleri artarken, daha geniş bir renk skalasına erişim sağlanacak.
İş sadece TV’ler ve görüntü ile ilgili değil, artık herkesin bildiği üzere HDMI kablosu ses de taşıyor. Önceki nesillerde ARC (Audio Return Channel) adlı bir özellik ile çift yönlü ses iletişimi kuran HDMI, bunu yeni sürümde eARC (Enhanced Audio Return Channel) olarak güncelliyor. eARC, aslında HSMI 2.1’in güncel ses codec’lerini desteklemesinden başka bir şey değil. Artık Doly Atmos, DTS:X gibi codec’ler de bu kablo ile kullanılabilecek. Bunun ardında artan bant genişliği yatıyıor.
Bant genişliği demişken, 48G özellikli özel kablolarla daha yüksek hızda veri aktarmak isteyenler de HDMI 2.1’den faydalanabilecek. HDMI 2.0’ın 18 Gbit/sn hızı, HDMI 2.1 ile 48 Gbit/sn’ye çıkıyor. Bunun için kablolarda 48G ifadesi bulunmasına dikkat etmenizde fayda var. Zira eskisi gibi standart ve yüksek hızlı kablolar satılacak.
Her yeni standartla gelen bir soru işareti de, eski standartlara olan destek. HDMI 2.1 kabloları eski standarttaki cihazlarla uyumlu olacak ve yeni cihazlar da eski kabloları kullanabilecek, ancak bu durumda hız ve özellikler kablonun standardıyla sınırlı kalacak.
