Bluesky, Eylül 2023’te 1 milyon kullanıcıya ulaştı ve gittikçe popüler hale geliyor. Bu makalemde Bluesky hakkında merak edilenleri ele aldım.
Bluesky: X’ten Farklı Bir Sosyal Ağ
Bluesky, eski Twitter CEO’su Jack Dorsey tarafından oluşturulan bir sosyal ağ. Genel olarak Twitter’dan ayrılan kullanıcıları çekmeyi amaçlayan ağ, hedefine hızla ilerliyor. Platformun kullanıcı kontrolü, bağımsızlığı ve hesap taşınabilirliği avantajları öne çıkan özellikleri arasında. Ancak, para kazanma stratejileri ve içerik düzenleme zorlukları gibi sorunları da beraberinde getiriyor.
Bluesky Nedir?
Elon Musk’ın Twitter’ı devraldığı ve şimdi X olarak adlandırılan platform, ayrılan kullanıcıları yakalamak veya dikkat çekmek için bir dizi yeni sosyal medya uygulamasının ya ortaya çıkmasına ya da geliştirilmesine yol açtı. Platformdan ayrılan kullanıcıların sayısındaki azalma, platformdan gelen birkaç yeni girişimle yavaşlamış olsa da birçok Twitter alternatifi geliştirilmeye başlandı. Bu alternatifler arasında Bluesky da yer aldı ve davetle katılabildiğiniz bir sosyal ağ olarak öne çıktı. Bluesky, merkezi olmayan bir sosyal ağ. Merkezi olmayan yapısı, Bluesky ekibi tarafından geliştirilen AT Protokolü’nden geliyor. Bu protokol, uygulamanın nasıl oluşturulduğu ve nasıl çalıştığı konusunda şeffaflık sağlıyor. Kullanıcılar, Bluesky’i kullanmak için “@kullaniciadi.bsky.social” olarak gösterilen bir kullanıcı adı seçebiliyor. Ayrıca, kullanıcıların adlarını ağın tamamında kendileri doğrulamalarına ve sahiplenmelerine olanak tanıyor.
Bluesky temel olarak X’e (Twitter’a) çok benziyor
Kullanıcılar platform üzerinden 300 karakter yazmak ve paylaşmak için bir “Gönderi” simgesini tıklayıp, fotoğraflar ekleyebiliyor. Aynı zamanda gönderilere yanıt verip, yeniden paylaşıp, beğenebiliyorlar. Ek olarak gönderinin dilini belirtip, eklenen görsellerden herhangi birinin sadece yetişkinlere yönelik olup / olmadığını da vurgulayabiliyorlar.
Kullanıcılar platforma katıldıklarında üç farklı akış ile karşılaşıyor:
Bunlar: Takip Edilenler, Keşfet ve Arkadaşlar Arasında Popüler olarak gruplanıyor. İçerik türlerini belirli alanlarda görüntülemek için akış özelleştirme olanağı da sunuyor.
Şubat ayında kullanıma sunulan Bluesky’ın Eylül 2023 itibariyle 1 milyon kullanıcıya ulaştığını söylemiştim. Platforma olan ilgi katlanarak büyüyor, diğer yandan platformun geliştirilmesi gereken ve olumsuz bulunan özellikleri de düşündürüyor.
Bu özellikleri olumlu, olumsuz ve düşündürücü olarak gruplayabiliriz.
Bluesky’ın Olumlu Özellikleri
Bluesky, kullanıcılarının bu platforma akın etmesine neden olan ilgi çekici özellikleri ve avantajları var.
Örneğin:
- Zaman çizelgeleri ve içerik düzenlemesi üzerinde kullanıcı kontrolü: Bluesky, kullanıcı otonomisine önem veriyor, böylece beslemenizi ve içeriğin nasıl düzenlendiğini belirlemenize olanak tanıyor. Böylelikle, daha kişiselleştirilmiş ve güçlendirici bir kullanıcı deneyimi yaşatıyor.
- Açık kaynak ve merkezi olmayan yapı: Bluesky açık kaynak bir model üzerinde çalışıyor. Böylelikle hem şeffaflığı hem de topluluk katılımını teşvik ediyor.
- Büyük kuruluşlardan bağımsızlık: İlk finansman ve Twitter ile olan bağlantılara rağmen, Bluesky bağımsız bir şekilde çalışıyor. Böylelikle büyük şirketlerin kararlarını etkilemesine izin vermeyeceğini iddia ediyor.
- Hesap taşınabilirliği: Bluesky’ın dikkat çeken özelliklerinden biri çalıştığı AT Protokolü ile ilgili. Bu protokol, hesaplarınızı veri veya takipçilerinizi kaybetmeden başka bir sosyal medya sitesine taşıyabilmenizi mümkün kılıyor. Bu, kullanıcı özgürlüğünü teşvik ederek, platform bağımlılığını azaltıyor.
- Özel alan adları: Kullanıcılar, özel bir alan adını kullanıcı adları olarak ayarlayabiliyor. Bluesky, kullanıcıların alan adlarını doğrudan platform üzerinden satın almasına ve yönetmesine olanak tanıyan özellikleri entegre etmiş durumda. Bu entegrasyonlar kullanıcı deneyimini artırmayı ve hesap kontrolünü kullanıcıya vermeyi amaçlıyor.
- İçerik düzenleme esnekliği: Bluesky, içerik düzenlemesinin bir parçası olarak topluluk etiketlemeyi de içeriyor ve içerik düzenlemesine topluluk katılımını teşvik ediyor. Bu amaç odağında platformun gelişimine katkı sağlayan geliştiriciler, içerik düzenleme politikalarını kendileri belirleyebiliyor.
Bluesky’ın Olumsuz Özellikleri
Bluesky’ın merkezi olmayan bir sosyal medya platformu vizyonu çok iddialı. Ancak yaşatılan deneyim belirsiz. Aynı zamanda olumsuzlukları ortadan kaldırmaktan uzak duruyor.
Örneğin:
- Kazanç sağlama konusunda belirsizlikler: Bluesky’ın nasıl para kazanmayı planladığına dair kesinleşmiş bir planı bulunmuyor. Bu belirsizlik, uzun vadeli sürdürülebilirliği ve bunun gelecekte kullanıcı deneyimini nasıl etkileyebileceği konusunda olası soruları akla getiriyor. Platform büyüdükçe ve evrildikçe temel prensiplerinden uzaklaşabilir. İleride ise erkezileşme yönünden bir karar alabilir gibi görünüyor.
- Uygulamada sınırlı merkezileşme: Bluesky, kendini merkezi olmayan bir platform olarak tanıtmasına rağmen, şu anda AT Protokolü’nü kullanan tek site Bluesky Social. Bu, merkezileşmenin gerçek potansiyelini ve faydalarını sınırlıyor. Bazı kullanıcılar platformun gerçek niyetini sorgulayarak, kâr amacı güden doğalarını eleştiriyor.
- İçerik düzenlemesi zorlukları: İçerik düzenleme konusundaki esneklik, güçlük oluşturabilecek bir özellik olarak öne çıkıyor. Farklı sunucuların farklı düzenleme politikalarına sahip olması büyük bir handikap. Bu durum, tutarsız kullanıcı deneyimlerine ve zararlı olma potansiyeli taşıyan içeriklerin yayılmasına sebep olabiliyor.
- X’in (Twitter’ın) altyapısına bağımlılık: Bağımsızlığına rağmen, Bluesky hala özellikle “birdwatch” özelliği için X’in altyapısına bağımlı durumda. Bu bağımlılık, özellikle iki platform arasında olası anlaşmazlık veya çatışma durumunda yaşanacak zorlukları akla getiriyor.
- Yankı odalarının potansiyeli: Kullanıcıların içerik beslemelerini ve düzenleme politikalarını özelleştirebilmeleri, yankı odalarının oluşturulmasına yol açıyor. Bu da kullanıcıların benzer düşünen bireylerle etkileşimde bulunduğu ve çeşitli bakış açılarından uzak bırakıldıkları anlamına gelebilir.
- Büyüme sancıları: Bluesky, nispeten yeni bir platform olarak teknik ve operasyonel sorunlarla boğuşuyor. Kullanıcılar, platformun ölçeklendiği sırada hatalar, kesintiler veya diğer zorluklarla karşılaşabiliyor.
Bluesky’ın Düşündüren Özellikleri
Bluesky, başlangıcından bu yana topluluk üyeleri arasında öfkeye yol açan ve platformun ekibine ve niyetlerine olan güveni azaltan tartışmalarla karşılaşıyor.
Örneğin:
- Topluluk destekli düzenleme sorunları: Otomatik ve topluluk destekli içerik düzenlemeye ağırlık vermek, önyargılara, tutarsızlıklara sebep veriyor. İnsanlar tarafından yönetilen merkezi bir düzenleme sistemi olamaması sebebiyle zararlı içerikler, platform genelinde düzenli bir şekilde ele alınamıyor. Bu endişe, özellikle Bluesky’nin platformdaki siyasi ırkçılığa maruz kalan kullanıcıları koruyamaması nedeniyle öne çıkıyor. Platform, kullanıcıların hesap isimlerinde ırkçı ifadeler kullanmalarını önlemiyor, bu da ciddi bir tepkiye yol açıyor.
- Tutarsız iletişim: Bluesky’ın tutarsız iletişimi, şirketin bu sorunları ele alma taahhüdü ve yaklaşımı hakkında sorular ortaya çıkarıyor. Kullanıcılar, ekibin halka açık olarak hatalarını kabul etmeyi reddettiğini ve bu nedenle güven eksikliği yaşattıklarını konuşuyor.
- Bilgi yanlışları yayılma potansiyeli: Bluesky’ın merkezi olmayan yapısı, kullanıcı destekli içerik düzenlemesi ile birleştiğinde endişeleri büyütüyor. Platform, yanlış bilginin veya zararlı anlatıların denetimsiz bir şekilde yayılmasına yol açabiliyor.
- Veri gizliliği konusundaki belirsizlik: Bluesky, kullanıcı kontrolü ve veri sahipliği vaat ediyor. Ancak kullanıcı verilerinin nasıl işlendiği, depolandığı ve potansiyel olarak paylaşıldığı ayrıntıları konusunda bilgilendirilmiyor. Bu şeffaflık eksikliği, gizlilik bilincine sahip kullanıcılar için oldukça rahatsız edici bir durum.
- Platformun parçalanma potansiyeli: Bluesky’ın endi sunucusunu, kendi düzenleme politikalarıyla kurabilme yeteneği, parçalı kullanıcı deneyimini beraberinde getiriyor. “Sunucularına bağlı olarak”, kullanıcılar kendilerini Bluesky’ın büyük ölçüde farklı “sürümlerinde” de bulabilirler.
Bluesky henüz beklentileri karşılamaktan uzak ancak büyüme potansiyeli ile iştah kabartıyor. Bluesky hesabı açmak konusunda hala karasızsanız yeni adı X olan Twitter’dan devam edebilirsiniz.
Kullanıcılara alışveriş yapma ve markalarla etkileşim kurma imkanı verecek Twitter Shops hakkında merak edilenleri yazımda bulabilirsiniz.
