Bağlantı ve port teknolojileri her geçen gün üzerine koyarak ilerlemeye devam ediyor. 2020 yılında duyurulan Thunderbolt 4 teknolojisinin ardından artık Thunderbolt 5 sesleri yükselmeye başladı. Peki, hız açısından neler bekliyoruz? Halihazırda çok yüksek hızlar ve güvenli bağlantı sunan Thunderbolt 4’ün üzerine ne koyulabilir?
Thunderbolt 4’e kıyasla üç katlık bant genişliği, birden fazla 8K ekranın yanı sıra 540 Hz’e kadar çalışan oyun monitörleri için destek, 240 watt cihaz şarj gücü. Evet yanlış duymadığınız, bunlar Thunderbolt 5’in temel özellikleri. Peki, hiç bilmeyenler için, Thunderbolt nedir?
Thunderbolt 5 ve getirdiği yeni özellikler
Thunderbolt, aynı anda hızlı veri aktarımı, yüksek çözünürlüklü video akışı ve şarj desteği sunan bir bağlantı protokolüdür. Thunderbolt standardının önceki nesilleri bir Mini DisplayPort konektörü kullanırken, Thunderbolt 3 ve Thunderbolt 4 daha yetenekli USB-C konektörünü kullanmaktaydı.
Intel’in temel amacı, başlangıçta Light Peak olarak bilinen Thunderbolt ile tüm veri ve güç ihtiyaçlarınızı karşılayabilecek tek bir kablo geliştirmekti. Tanıtılan beşinci nesil ise profesyoneller ve meraklı sınıf bilgisayar kullanıcılarını tatmin edecek seviyede. Örneğin 240W’a kadar şarj ile bazı oyun dizüstü bilgisayarları ve iş istasyonları ayrı bir güç portuna ihtiyaç duymayacak. Bu da daha az kablo taşıyacağınız, ayrıca cihazınızı şarj edebilmeniz için her zaman etrafınızdaki bir kişiden USB-C kablosunu/adaptörünü ödünç alabileceğiniz anlamına geliyor.
Elbette üreticiler cihazlarında alelacele bu standarda geçmeyecek. Thunderbolt 5 doğrusu ileriye dönük büyük bir adım oldu. Aynı performans iyileştirmelerini sunan USB4 v2 spesifikasyonu üzerine inşa edildi, ancak Intel bazı temel özellikleri bir gereklilik haline getiriyor. Bu özellikler arasında 80 Gbps temel hız ve bant genişliği artırma teknikleri kullanılarak 120 Gbps desteği (USB4 20 Gbps gerektirmekte); çift 6K ekran desteği (Thunderbolt 4’te çift 4K monitör); minimum 140 watt şarj ve daha güçlü 240W modu yer alıyor.
Önceki Thunderbolt uygulamalarında gördüğümüz gibi, Thunderbolt 5 en son USB spesifikasyonunun temel yönlerinden yararlanıyor: USB 4 Sürüm 2.0. Ancak Thunderbolt 5 rozetini kazanmak için tüm isteğe bağlı özelliklerin etkinleştirilmesi gerekiyor. Intel, Thunderbolt 4 ve 5’in önümüzdeki birkaç yıl veya daha uzun bir süre boyunca birlikte var olacağını ve bu standartların “premium” sınıfa hitap edeceğini söylüyor.
Thunderbolt 5, belirli senaryolarda 120 Gbps hıza ulaşabiliyor. Bu da Thunderbolt 4’ün üç katı bant genişliği ve yerel DisplayPort 2.1 konnektöründen %50 daha hızlı olması demek. Yüksek yenileme hızları ve/veya çözünürlükler nedeniyle daha yüksek bant genişliği gerektiren bir ekranı veya birden fazla ekranı bağladığınızda Bandwidth Boost (Bant Genişliği Artırma) modu otomatik olarak devreye girecek.
Varsayılan olarak, Thunderbolt 5 arayüzü standart modda 80 Gbps hızında çalışıyor ve çift yönlü 80 Gbps hızında gönderme ve alma işlemleri için ikişerli çiftler halinde çalışan dört adet 40 Gbps işlem hattı bulunuyor. Yeni Bant Genişliği Artırma modu, veri alma tarafında 40 Gbps hıza düşme pahasına da olsa 120 Gbps’ye kadar veri hızı sağlamak için iletim modundaki 40 Gbps işlem hatlarından üçünü kullanıyor. Sonuç olarak Thunderbolt 5, 8K HDR monitörlerin yanı sıra 144 Hz’de iki adede kadar 6K monitörü ve üç adede kadar 4K monitörü destekliyor. Ayrıca Thunderbolt 4 ile desteklenen DisplayPort ekran sayısı da artık üçe çıktı.
Thunderbolt 4 doğal olarak Intel’in mevcut yonga serisine doğrudan dahil ediliyor (ayrı bir harici yonga gerektirmiyor), ancak Thunderbolt 5 henüz çok yeni. Intel, Thunderbolt 5’li sistemlerin 2024 yılında piyasaya çıkacağını söylüyor. Meteor Lake serisinin yerel Thunderbolt 5 desteğine sahip ilk platform olacağı söyleniyordu, ancak yeni işlemcilerde dahili destek olup olmayacağı bilinmiyor. Thunderbolt 5 şimdilik resmi olarak Intel’in ayrı olarak geliştirdiği Barlow Ridge çipini kullanan bilgisayar ve aksesuarlarda yerini alacak.
Mavi takım yeni bağlantı standardının özellikle içerik üreticiler ve oyuncular için tasarlandığını, yüksek performanslı cihazlar için ihtiyaçların arttığını söylüyor. Bunun yanında, Thunderbolt 4’ün daha uzun olmasa da en az birkaç yıl boyunca ana akım ve iş amaçlı kullanım için tercih edilen birincil arayüz olarak hizmet vermeye devam edeceğini belirtiyor.
