Geçtiğimiz yıl BrandWeek İstanbul kapsamında Türkiye’ye gelen Amerika’nın iyi yaşam kraliçesi Martha Stewart sahnede kendisine mobil teknolojilerle arasının nasıl olduğuyla ilgili sorulan bir soruya şu yanıtı vermişti: “Dijital teknolojilerle aram çok iyi, özellikle akıllı telefonum ailemle ve arkadaşlarımla farklı dijital iletişim araçlarını kullanarak konuşmak adına benim için çok kıymetli. Akıllı telefon olarak ise tercihim gözlerim artık iyi seçmediğinden büyük ekranlı olanlar.” Stewart’ın bu samimi açıklaması aslında kendisi pek göstermese de temsil ettiği yaş aralığının teknolojiye artan ilgisinin odağında mobil teknolojilerin olduğunun göstergesi niteliğindeydi. Velhasıl demek istediğim; 10-15 yıl öncesine kadar zor ve karmaşık olarak tanımladıkları teknolojilere mobil cihazların etkisiyle ilgileri artan yaşlı insanlar için hayat bu yeni dönemde eksiye göre daha kolay bir hale geliyor. Kullanımı basitleşen, ekranları giderek büyüyen akıllı telefonlar babaannelerimizin dedelerimizin ellerinde. Kimileri için sadece vakit geçirme ya da oyun oynama gereci olsa da akıllı cihazlar yaşlıların teknolojiye olan ön yargıları kırmaları ve daha fazla haşır neşir olmaları adına çok önemli bir dönüşümü sağlıyorlar.
Yaşlanan nüfusun ilacı teknoloji
Aslında bu dönüşüm tam da zamanında yaşanıyor. Zira yılladır yaş ortalamasının yüksekliğinden dolayı eleştirerek kendimize övünecek bir yan çıkardığımız Avrupa nüfusu gibi Türkiye nüfusu da giderek yaşlanıyor. Beş yılda bir yapılan Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması’nın sonuçlarına göre, 65 yaş ve üzeri nüfus bu yıl ilk kez yüzde 8’e vardı. Türkiye’deki yaşlı nüfus oranı ülke tarihinin en yüksek noktasına ulaşmış durumda. Yaklaşık 6 buçuk milyon yaşlı var. Bu rakam önümüzdeki on yıl içinde daha da artacak. Yaşlılığın yanı sıra kronik rahatsızlığı veya bedensel engeli sebebiyle bakıma ihtiyaç duyan nüfusun oranı da azımsanmayacak kadar yüksek. GFK Türkiye’nin yaptığı bir diğer araştırmanın sonuçlarına göre ise 65 yaş üstü insanların %15’i yalnız yaşıyor. Nüfus yaşlandıkça problemler de beraberinde gelecek elbette. Yaşlandıkça sağlıktan günlük aktivitelere hayatı zorlaşacak insan için ise hayatını kolaylaştıracak en iyi yardımcı yine akıllı, teknolojik cihazlar olacak. Bugünün teknolojileri yaşlıların hayatını nasıl kolaylaştırıyor, hangi cihazlar yaşlılar için hayat kurtaran nitelikte gelin beraber bakalım.
Büyük tuşlu cep telefonları
Akıllı telefonlar normal zamanlarda yaşlı insanlar için örneğin oyun oynarken ya da birilerini aramak isterken eğlenceli ve kullanışlı olsa da özellikle acil durumlarda kullanımı zor olabiliyor. Tuşlu telefonların bu bağlamda tamamen işlevsiz olduğunu söylemeye gerek bile yok. Akıllı telefon sahibi yaşlı kullanıcı sayısı bir hayli fazla olsa da “Bana yeter, bir kızımı oğlumu arıyorum” güdüsüyle eski tip tuşlu cep telefonu sahibi yaşlı sayısı bir hayli fazla tahmin edersiniz. Ve bu kesimin hemen hepsi cep telefonu kullanımını çok karışık buluyor, küçük tuşları kullanmakta zorlanıyor veya ekranları okuyamıyorlar. Anadolu Girişimcilik’in bu yılın şubat ayında pazara sunduğu yaşlı nüfusun sağlık ve iletişim ihtiyaçlarına yönelik geliştirilen ‘Concox GS503′ yaşlıların cep telefonu ihtiyacı için biçilmiş kaftan. Bu telefon sayesinde 60 yaş ve üzeri kişiler, acil sağlık yardımına ihtiyaç duyduklarında medikal merkezlere veya yakınlarına kolayca ulaşabiliyor. Gelelim çoğu Türkiye’de satılmayan yaşlı yakınlarınızın siz olmadan ulaşamayacağı ama ihtiyaç durumunda aklınızda olması gereken diğer telefon modellerine.
Jitterbug: Büyük tuşları olan Jitterbug yaşlılar için tasarlanmış bir cep telefonu. Kolay açılır kapağı, ekstra yüksek ses veren hoparlörleri, büyük ışıklı tuşları, okuması kolay aydınlık ekranı telefonun diğer özellikleri. Ayrıca kullanan kişinin aileden birini kolayca arayabilmesi için kısa yol tuşları bulunuyor.
ClarityLife Ensemble: Bu masaüstü telefon pek çok önemli özellik sunuyor. 8 inç ekranlı telefon ev hattını kullanarak arama yapma, mesaj gönderme ve hatta torunların en son fotoğraflarını görme özelliklerine sahip. iPhone ve Android’lerde yer alan bir uygulama ile cihaza fotoğraf, video ve mesaj gönderilebiliyor. Ek olarak cihazda acil durumlar için bir ‘beni ara’ butonu bulunuyor.
Kodak IM5 Android: Kodak ve Bullitt grup tarafından tasarlanan bu yeni model telefon ile arama yapmak, mesaj göndermek ve internete girmek mümkün. Ayrıca ikonların büyük tasarımı sayesinde kullanımı da kolay. Buna ek olarak yalnızca yaşlıların kullanmak isteyebilecekleri uygulamaların yer aldığı bir uygulama mağazası da yer alıyor. Telefon 8 GB hafıza ve 13 MP kamera özelliklerine sahip.
Grandpad: Yaşlıları sosyal medyaya dahil etmek için tasarlanan Android tablet ile Fecebook ve Twitter’daki fotoğrafları görmek çok kolay. Bir tuş ile destek hattı aranabiliyor. Ayrıca müzik de yüklenebiliyor.
Günlük hayatı kolaylaştıran diğer cihazlar
Yaşlılar için hayat sadece torun torba ile iletişim kurmak ya da boşa vakit geçirmek değil elbette. Zamanlarının çoğunu evde geçiren 65 yaş üstü kesimin büyük çoğunluğunun özellikle yaşın gereği sağlık sorunlarından ötürü günlük aktivitelerini gerçekleştirme de zorluk çektiğini söyleyebiliriz. Yemekten temizliğe birçok temel ihtiyaç için gelişen teknolojiler evde de yaşlıların hayatını kolaylaştırıyor.
Ev temizleme robotları: Temizlik robotları özellikle yaşlılar için evlerini temiz tutmada eşsiz yardımcılardır. Yaşlıları geleneksel elektrik süpürgesi ile eğilip büzülerek yorularak yerleri süpürmekten kurtarır. Yer temizlik robotları temizlik görevini yaşlılardan devralır ve her gün, bıkmadan usanmadan, hatta haberleri bile olmadan yerine getirir. Böylece anneanneniz ya da babaanneniz kendine ve sizlere daha çok vakit ayırabilir. LG’nin dört farklı temizleme moduna sahip, Hepa filtre elektrikli robot süpürgesi VR5942L başarılı bir ürün. Mikro Fiber Paspas, sözlü uyarı sistemi, programlanabilir temizlik modu gibi özelliklere sahip robot süpürgenin poşetsiz teknolojisi ve uzaktan kumandası diğer öne çıkan özellikleri.
Otomatik ilaç saati hatırlatıcıları: İnsanlar 70’li yaşlara ulaştıklarında günde çok sayıda ilaç içmek zorunda kalabiliyorlar. Neyse ki ilaç saatlerini hatırlatmak için pek çok cihaz mevcut. Bu cihazlar alarmla uyarı veya telefona mesaj gönderme şeklinde çalışabiliyor. Örneğin Rescue Alert gibi cihazlar ilaç kutusunu izleyerek zamanında açılmadığında uyarı veriyor. Cihazlar dışında ilaç hatırlatma konusunda pek çok uygulama da var. Hekim ve eczacıların kısa veya kronik dönemli ilaç kullanan hastaları izlemesi sonucunda geliştirilen ilk Türkçe ilaç hatırlatıcı uygulama Medidoz tavsiye edilen bir uygulama.
Güvenli pişirme sistemleri: Ailenizin yemek pişirirken ocağı ya da fırını açık bırakacağından korkuyorsanız güvenli pişirme sistemleri tam size göre. Safe T-element pişirme sistemleri mevut ocak kapakları üzerine yerleştirilerek sıcağı algılıyor ve sıcaklık derecesi limiti aştığında otomatik olarak kapatıyor. Safe T-element gibi özel ürünler dışında yaşlı yakınlarınız için fırın ya da ocak seçerken güvenlik özelliklerine dikkat etmeniz en kritik nokta. Özellikle gaz kesme emniyetli olması önemli.
Yaşlılar için akıllı saat: Yaşlılar için tasarlanmış Lively akıllı saat özellikleri sayesinde yaşlılar için çok uygun.10 farklı renk seçeneği bulunan ürün ilaç saati hatırlatma mesajları gönderiyor, adımları sayabiliyor, acil durum tuşu sayesinde hayati tehlikede uyarı gönderebiliyor. Cihaz acil durum hattını aramadan önce kullanıcının ailesinden 3 kişi ile bağlantı kuruyor. Ayrıca cihaz evdeki ilaç kutusu, buzdolabı gibi cihazlarla da bağlantı kurabiliyor.
Kitap okuyucular: Amazon’un Kindle Paperwhite kitap okuyucusu yaşlılar için de tavsiye edilen bir cihaz. Kindle farklı model ve özellikleri sayesinde okumayı kolay hale getiriyor. Dokunmatik ekran ve standart seçenekleri bulunuyor. E-ink teknolojisini kullanan ürün dışarda da parlama olmadan okuma imkanı sunuyor. Ayarlanabilir ekran ışığı sayesinde göz yorgunluğunu azaltıyor. 8 farklı yazı boyutu ve 3G özellikleri mevcut.
Kablosuz TV dinleme cihazları: TV Ears işitme problemi olanlar için çözüm sunuyor. Koblosuz TV dinleme cihazı TV uzaktan kumandalarında kullanılana benzer bir kızılötesi sinyal kullanıyor. Bu cihaz sayesinde TV sesini kumandadan açmadan duymak mümkün oluyor. TV Ears’ı kullananlar ses ayarını kendilerine göre yapabiliyorlar. Oldukça hafif olan cihaz başa değil çene altına yerleştiriliyor.
İzleme ve takip sistemleri: İzleme sistemleri sizin yapamadığınızı yapıyor ve ailenizi sürekli kontrol altında tutarak olağan dışı bir durum yaşandığında uyarıyor. Örneğin babaanneniz banyoya gidip bir saattir geri gelmediğinde. Aslında çocuklar için kullanılan Kuzzum, bir yaşlı takip sistemi olarak da kullanılabiliyor. Yaşlı, demans veya benzeri rahatsızlıklardan muzdarip yakınlarımızın takibi için olduğu kadar, herhangi bir rahatsızlığı olmayan ancak ihtiyarlıktan dolayı takip edilmesinde fayda olan yakınlarımız için de çok faydalı bir cihaz.
Kişisel acil müdahale sistemleri: Bu sistemler herhangi bir düşme veya acil durum anında ailenizin sizinle iletişime geçmesini sağlıyor. Bir kaza anında basılan tuşla çağrı merkezine uyarı gönderiliyor ve çağrı merkezi size bilgi veriyor. Benzer sistemler üreten telekomünikasyon firması Orway’ın hasta bakıcı çağrı sistemleri; evde bakıma muhtaç yaşlı ve hastaların acil durumlarda bakıcı ya da yardımcıları ile iletişim kurması için geliştirilmiş bir kablosuz acil yardım sistemi. Yardıma muhtaç hasta yada yaşlının bileğinde taşıdığı saat ya da boyunda taşınabilen kolye tipi, yardım butonu aracılığı ile çağrı tuşuna basarak, bakıcı ya da yardımcının bileğinde ya da boynunda taşıdığı kolye tipi alıcıya gelen titreşim, ses ve ışıklı uyarı sayesinde odaya hızla gelmesi sağlanır.
Yaşlıların günlük hayatını idame etmelerine yardımcı olan sağlık ve güvenlik konusunda kolaylıklar sunan yeni nesil akıllı cihazlar yanında her yaşlının evinde olması gereken medikal cihazlar da çok önemli. Tansiyon ölçerler, glukoz ve nabız ölçüm cihazları, elektronik ağrı kesiciler bunlardan bazıları. Siz de canınızdan çok sevdiğiniz ailenizdeki yaşlı yakınlarınızın daha sağlıklı ve mutlu bir hayat geçirmelerini istiyorsanız onlar için buraya tıklayarak farklı fonksiyonlarda medikal cihazları inceleyip, satın alabilirsiniz.
