Kablosuz iletişimi her zamankinden daha hızlı hâle getirecek yeni 802.11ax standardı, kablolu bağlantıya yaklaşacak bir performansın ilk adımını atarken, daha fazla sayıda cihazı beslemek için de LTE teknolojisine odaklanıyor.
2013’ten bu yana yeni bir çalışma grubu, 802.11n (2.4 GHz) ve 802.11ac (5 GHz) standartlarının yerini alacak kablosuz iletişim teknolojisi üzerinde çalışıyor. 802.11ax ya da Wireless-ax olarak bilinen bu standardı kullanan ilk yönlendiriciler belki kısa sürede yaygınlaşmayacak, ancak bu tür yönlendiricilerin paketlenmesinde “10 Gb WiFi” veya benzeri işaretler bulunabileceğini düşünmek bile heyecanlı.
Teorik olarak, bu gerçekten mümkün, çünkü bir ax yönlendirici, aynı anda sekiz veri akışı gerçekleştirebiliyor. Dahası, her veri akışının azamî kapasitesi 1200 Mb/s hızında, bu da toplamda 9600 Mb/s’ye tekabül ediyor. Bu da, öncülüne kıyasla, 802.11ax’in veri çıkışının yüzde 27 daha yüksek olduğunu gösteriyor.
Wireless-ax’in böyle yüksek bir veri akışına sahip olmasının altında modülasyon yatıyor. Daha önce, kablosuz ağ iletişimi 256 sembolden oluşan (256-QAM) 8 bitlik bir modülasyonla gerçekleştirilirdi. Buna karşılık, 802.11ax, 10-bit modülasyon ile 1024-QAM seviyesine çıkıyor.
Bununla birlikte, 802.11ax standardının geliştiricileri, bu şartlar altındaki en yüksek hızı da hedeflememişler. Her koşulda kesintisiz akışı sağlayabilmek olmuş.
Wi-Fi tıkanıklığına son!
Yeni standart henüz kesinleşmemiş olmasına rağmen, ilgili çalışma grupları, 802.11ax’i zaten “yüksek verimli kablosuz bağlantı” olarak nitelendiriyorlar. Aynı anda daha fazla kullanıcıya hizmet sunma kabiliyetinden bahsediyorlar. Ayrıca yukarıda bahsettiğim gibi, teorik olarak hız da artıyor. Bu, özellikle diğer kullanıcıların zaten çok fazla bant genişliği kullandığı durumlar için geçerli. Başka bir deyişle, kablosuz bağlantı sıkışıklık yaşadığında, ax yönlendiricilerin ortalama kablosuz ağ kullanıcısını orijinal hızının dört katına kadar besleyebiliyor. Bu çok önemli, çünkü evlerdeki kablosuz bağlantı özellikli cihazların sayısı her geçen gün artıyor.
Günümüz cihazlarında yaygın kullanılan 2,4 GHz frekans bandı bir apartman dairesinde bile onlarca cihazla doluyor ve 802.11ac’nin çıkışıyla karşılaştığımız 5 GHz bandı da sadece bir nefes aldırdı. 802.11ax ise her iki frekans bandında çalıştığı için tüm cihazlarla uyumlu olacak.
Daha eski cihazlar için de endişelenmeyin. 1999’da piyasaya sürülen 802.11b’ye kadar olan tüm cihazlarla geriye dönük uyumluluk mevcut.
Dosya yükleme, canlı yayın ve oyunlarda yüksek performans
802.11ac, MIMO adlı çoklu giriş ve çoklu çıkış anlamına gelen anten teknolojisini çok kullanıcılı olarak destekliyor. Bu, yoğun bir ağda boş kanal bekleme, dolayısıyla kablosuz iletişimde gecikmenin önünü açtı.
802.11ac’nin ikinci sürümü, bir yönlendiricinin aynı anda sekiz adet Wi-Fi cihazına akış sağlamasını sağladı, fakat bu sadece veri indirmede kullanılabiliyor. Wireless-ax’te bu durum değişiyor ve veri göndermede de bu sekiz kanaldan faydalanılabiliyor. İnternetten canlı oyun ve yayın çağında, bu değişiklik birçok kullanıcıya nefes aldıracak.
Cihazların pil ömrünü artıracak
Telefonlarımız, dizüstü bilgisayarlarımız gibi istemci cihazlarda 802.11ax, öncüllerine göre daha tasarruflu tüketim anlamına gelecek. Çünkü aynı mesafeden daha hızlı transfer yapabilen cihazlar, eskisi kadar çok çalışmak zorunda kalmayacaklar.
Elbette tasarruf için bu tek başına yeterli değil; Wireless-ax’teki uyanma zamanı belirleyici, erişim noktası cihazlarının istemci cihazlara uykuya geçme ve uykudan uyanma zamanı atamalarını sağlıyor. Bunlar çok kısa süreler fakat kısa süreler uykuya geçmek bile pil ömrüne fark edilir bir katkı sağlayabiliyor.
802.11ax (Wireless-ax) destekli cihazlar ne zaman piyasaya çıkacak?
Her ne kadar standardın geliştiricileri “sadece en yüksek hız” için çalışmasalar da, karşımızda 4 ile 10 kata kadar daha hızlı bir kablosuz ağ standardı duruyor. Uyumlu cihazları 2018’de görmeye başlayacağız, fakat yaygınlık kazanması için 2019’u beklemek gerekebilir.
