Bilgisayarla iletişim kurmamızı sağlayan port kelimesi İngilizce’deki liman sözcüğünün karşılığı. Gerçekten de gemi gibi yanaşıp yük indirip bindirmemize yarayan bu fiziki limanlar dönem dönem değişip gelişiyor. Artık müzelerde karşımıza çıkan serial port bir zamanlar yazıcılar için tek alternatifken USB’nin evrensel hegemonyasını bilmeyeneniz yoktur. Zamanın değişen şartları ve teknolojinin getirilerine göre portlar da evrim geçiriyor. USB’nin 2.0, 3.0 ve son olarak teoride 10 Gbps veri akışına imkan veren 3.1 ile hem gelişmesi hem de geriye uyumluluğu koruması onu bir süre daha lider konumda tuttu. Diğer taraftan sessiz rakip Thunderbolt daha çok profesyonellerin tercih ettiği daha pahalı sistemlerin port olarak günümüze kadar varlığını sürdürdü. Tabii Thunderbolt’un arkasında Intel’in olması rekabeti kızıştıran unsurlardan biri. Kısa bir süre önce 3.0 standardını duyuran Thunderbolt 40 Gbps veri hızına ulaşabileceğini iddia ediyor. Gerçekten tek bir kablo üzerinden bugüne kadar görülmemiş bir süratten bahsediyoruz.
40 Gbps hızı ne yapacağız? Öncelikle belirtmek gerekir ki Thunderbolt 2’nin tam iki katı hıza ulaşmış durumda. Bu kadar hızın en çok ihtiyaç duyulacağı alan ise video görünüleme. Thunderbol 3 DisplayPort 1.2 üzerinden iki adet 4K görüntü çıkışını destekliyor. Thunderbolt’un temel sorunlarından biri yaygın olamamasıydı. Intel bu sorunu da ilginç bir şekilde çözmüş. Uygun bir dönüştürücü ile Thunderbol 3 cihazınız USB 3.1 üzerinden çalışabilecek. Tabii hız konusunda USB 3.1’in sınırında çalışıp kendi performansını gösteremeyecek. Yine de geleceğe yatırım amaçlı olarak yeni nesil ürünlerde bu porta yer verilme ihtimali güçlenmiş oldu. Çünkü Intel, bir taşla iki kuş vurma politikası ve USB ile savaşı alttan almasının faydalarını görecektir.
Çift ekran 4K, tek ekran 5K görüntü!
Günümüzün yoğun veri alışverişi içerisinde Thunderbolt artılarına rağmen USB’yi tam olarak alt etmekte zorlanabilir. Teknik açıdan hız kadar Intel’in bir diğer önem verdiği konu farklı ihtiyaçları tek bir potada eritmek. İlk olarak 2011 yılında görücüye çıkan Thunderbolt, klasik kablolu internet RJ45 soketinden, FireWire’a, USB desteğinden DisplayPort özelliği sayesinde ekran çıkışı almaya kadar birçok ihtiyacı tek bir kabloda gideriyor. Tek bir kablo için gerçekten fazlasıyla marifet olduğunu söylemek mümkün. Özellikle tek bir port üzerinden DisplayPort sayesinde çift ekran 4K çözünürlük almak özellikle oyuncuların, mimari ve tasarım işleriyle uğraşların gönlünü fethedecektir. Performans odaklı dizüstü bilgisayarların bu tarz bir çift çıkışı rahatlıkla ince bir kasaya yerleştirebilme fikri bile yakın geleceğin güçlü bilgisayarları konusunda fikir veriyor. Bu arada gelecek göz önünde bulundurularak geliştirilen Thunderbolt 3’ün tek çıkışta 60Hz değerinde 5K çözünürlük (5,120 x 2,880) sunacağı açıklandı.
Tüm ihtiyaçlar için tek bir kablo
Thunderbolt’un ilk ve ikinci sürümünde tam anlamıyla popüler olmasını engelleyen yegane konu anakart üzerinde kontrol işlemcisinin bulunma zorunluluğuydu. Özellikle USB’ye göre çok daha maliyetli olan bu ek işlemci sadece çok üst seviye kartların içine yerleştirilmişti. Ek çözümlerle Thunderbolt’a geçiş yapmak da hız avantajını elden alıyordu. Intel bu sorunları masaya yatırmış ve daha çok Apple ürünlerinde gördüğümüz Type-C dediğimiz daha yassı ve ince USB kalıbını temel almış. Dolayısıyla uyum sorunu olmayacak gibi gözüküyor. Kullanıcı tarafında ise USB veya Thunderbolt olup olmadığını ilk bakışta söylemek mümkün olmayacak. Bu arada gelişmiş monitörlerde şimdiden Type-C USB çıkışı eklenmeye başladı. Dolayısıyla HDMI yerine bilgisayarlar Thunderbolt 3 üzerinden monitöre bağlanabilecek. Belki ilerleyen zamanlarda işlevselliği artmakta olan akıllı televizyonlarda da bu porta rastlayabiliriz. Zaten bu tarz bir portun yaygın olması için bilgisayar anakartı dışındaki televizyon, tablet, projeksiyon gibi ürünlerde yer alması şart. Ürünlerin sayısı Thunderbolt’un gerçek sonucunu belirleyecek. Yine de sınav için Intel’in çok iyi çalıştığını söylemek mümkün.
