Linux işletim sisteminde oldukça fazla dağıtım bulunuyor. Dağıtımların çoğunluğu çokta fazla bilinmeyen Linux tabanlı sistemlerde gerçekleşiyor. 16 yıl önce Linux dağıtımlarının sayısını kontrol eden Distrowatch adında bir sayfa oluşturuldu ve bu sayfaya dağıtımlar günde sadece bir kayıt açacak şekilde bir sınırlama getirildi. Günümüzde bu kayıtlar sayesinde hangi Linux dağıtımının neler yaptığı hakkında ayrıntılı bilgi elde edilebiliyor.
Bu yazımda, 2002 yılından beri dağıtım yayınlayan Linux sürümlerini sıralayacağım. 16 yılda ilk 10’da 28 tane Linux dağıtımı bulunuyor. Linux dağıtımlarını sıralarken, harf sırasını izleyeceğim.
Arch Linux
Arch Linux, sıralama yapan distrowatch sitesinde neredeyse 14 yıldır bulunan bir dağıtım. Paketlerinin sayısı ve güncelliklerinden tutunda, forumlarındaki kullanıcılarına kadar her alanda çok ilerlemiş durumda olan Arch Linux’un kurulumu ve kullanımı, başlangıç seviyesindeki Linux kullanıcılarına hitap etmiyor. Ancak, bazı Arch Linux dağıtımları bu kullanıcıların da dağıtımı kullanabilmelerine olanak sağlayacak şekilde basitleştirilerek geliyor. Temel amacı sadelik ve şıklık olan bir Linux dağıtımı. Arch Linux, dağıtımlar arasında ilk 10’u 2011 yılında 6. olarak gördü.
CentOS
CentOS, Red Hat firmasının dağıtımı olan Red Hat Enterprise Linux (RHEL)’un kaynak kodları üzerine kurulu ve bu dağıtım ile uyumlu bir linux versiyonudur. Bağımsız bir grup tarafından geliştirilen işletim sisteminin isminin açılımı: The Community Enterprise Operating System’dir. Oldukça uzun süredir kullanımda olan CentOS, 2011’de ilk 10 dağıtıma girdi. Özellikle ev ve iş kullanıcıları için oldukça uygun olan bir açık kaynak işletim sistemidir.
Debian
2002 den bu yana ilk 10 Linux dağıtımına giren tek açık kaynak işletim sistemi Debian’dır. Dağıtım derecelendirmesi yapılan sitede en yüksek konumu 2. lik dir. Debian’ı Linux’un kurucu babası olarak ifade etmek yanlış olmaz. Bugün Linux sürümleri içinde oldukça önemli yere sahip olan Ubuntu ve Linux Mint’in altlığını oluşturur. Profesyonel Linux kullanıcıları ve büyük işletmeler tarafından tercih edilir. Linux konusunda kariyet düşünenlerin ilk tercihleri çoğunlukla Debian’dır.
Fedora
Fedora, Red Hat’in bir dalı konumundadır. Tüm linux meraklılarının ilk aklına gelen açık kaynak kodlu işletim sistemi olarak ifade etmek yanlış olmaz. Zamanın gerektirdiği yenilikleri çok kısa sürede kendisini adapte eden bir dağıtım olarak öne çıkar. Yine, Linux kariyeri yapmak isteyenlerin ilk aklına gelen Debian gibi, Fedora ve CentOS’da iyi bir tercihtir.
Kurulumu oldukça kolay olan Fedora’da aynı zamanda GNOME masaüstünü kullanmakta oldukça basittir. Her zaman istikrarlı olduğunu söylemek doğru olmaz. Fedora, 2004 yılında Disrowatch sitesinde ilk 10’a girmiş ve 2010’da 2.liğe kadar yükselmiştir. Fedora, 2010 yılından bu yana 5. sıranın altına inmeyen bir dağıtım olarak öne çıkmaktadır.
Knoppix
Knopix, DVD veya USB’den çalıştırılabilen Linux dağıtımı olarak ilk akla gelenler arasında bulunuyor. Distrowatch listesi ilk 10’a ilk kez 2003 yılında girdi. 2006’da listeyi bırakmadan önce 3. sıra ile en üst sıraya çıktı. Halen 7.6 sürümü ile listenin 55. sırasında bulunuyor.
Mandrake / Mandriva
Mandriva Linux, 1998 Temmuz’unda ilk sürümü çıkan, Gaël Duval tarafından başlatılan Mandrake Linux projesidir. 2002 – 2004 arasında 1 numaralı dağıtım olarak anılıyor. Mandrake, başarılı bir şekilde yüklenen ilk Linux dağıtımı ve özellikle yazıcı ve modemler ile uyumluluk konusunda tercih sebebi olmuş ilk açık kaynak kodlu işletim sistemi olarak tarihe geçti.
OpenSUSE
2000’li yılların başında SUSE adımda bir bir dağıtım vardı. Bu sürüm, 2005 yılına kadar en fazla 10 dağıtım sağladı. 2006’da OpenSUSE doğdu. OpenSUSE, herkesin kullanabileceği, stabilite ve destek konusunda iyi bir açık kaynak işletim sistemi. Açık kaynak derecelendirme sitesinde OpenSUSE, 2008’de 2.liğe kadar yükselmiş olmasına rağmen günümüzde 4. sırada.
Red Hat Linux
Red Hat, dünyanın dört bir tarafında büyük işletmeler tarafından kullanılan, ticari bir dağıtımdır. 2000’li yılların başında ilk 10’da bulunan dağıtım, 2002 ve 2003’te 2. sırada yer aldı. Red Hat, dünya genelinde popülaritesini korumakla birlikte, kullanıcılarının bir kısmının Red Hat’nin ticari sürümü olmayan Fedora veya CentOS’a kaydıklarını da söyleyebiliriz.
SUSE
2000’li yılların başında Red Hat’da olduğu gibi, SUSE’de 2005 yılında 3. sırayı kaparak, kendine has ilk 10 Linux dağıtımından birisi oldu. SUSE, ticari bir dağıtım durumundadır ve OpenSUSE’de community sürümü olarak kullanılmaktadır. 1999’da IBM, SAP ve Oracle ile ortaklık kurmuştur. SUSE, 2003 yılında Novell tarafından satın alınmış ve OpenSUSE’nin doğmasına neden olmuştur.
Ubuntu
Ubuntu, Linux dağıtımları arasında ilk olarak 2004 yılında önemli bir yer edindi. 2005 yılında 1.liğe yükselip orada 6 yıl kaldı. Ubuntu, Linux’u tamanen yeni bir seviyeye taşıdı. 2004 yılında Mandrake 1. iken 2005’te Ubuntu 1. oldu. Günümüzde en popüler dağıtımlar arasında yer alan Ubuntu, yenilikleri, modern masaüstü, iyi desteği ve donanım uyumluluğu ile tercih ediliyor.
Yazıda kullanılan logolar ilgili firmaların tescilli markalarıdır. İmajlar ilgili dağıtımların web sayfalarından alınmıştır.
