Küresel ısınma ve iklim değişikliği, dünya genelinde su kaynaklarını tehdit ederken, Suudi Arabistan teknolojiyi kullanarak bu soruna meydan okuyor. Çöl iklimine rağmen deniz suyunu arıtma ve yenilikçi projelerle yeraltı su kaynaklarını verimli hale getiren Suudi Arabistan, susuzlukla küresel mücadelede örnek teşkil ediyor. Türkiye’nin de benzer risklerle karşı karşıya olduğu bugünlerde, Stit Group CEO’su Ozan Divan, Suudi Arabistan’daki dev projeleri ve bu modelin dünyaya ilham olabilecek yönlerini MediaTrend okuyucuları için anlattı!..
Suudi Arabistan gibi çöl iklimine sahip bir ülkede, su kaynaklarının yetersizliği kritik bir sorun. Bu alanda yaptığınız çalışmaları anlatabilir misiniz?
Suudi Arabistan, dünyanın en kurak bölgelerinden biri olarak su kıtlığıyla mücadelede önemli zorluklarla karşı karşıya. Ülkenin içme suyu ihtiyacının büyük bir kısmı, deniz suyu arıtma tesislerinden ve yenilenemez yeraltı su kaynaklarından sağlanıyor. Ancak hızla artan nüfus ve iklim değişikliği, suyun sürdürülebilir yönetimini her zamankinden daha kritik hale getiriyor.
Stit Group olarak, bu zorlukların üstesinden gelmek için teknolojiyi etkin bir şekilde kullanıyoruz. Şu anda aktif olarak yürüttüğümüz projelerden biri, ulusal su şebekesinin GIS tabanlı haritalanması ve kayıp-kaçak oranlarının minimize edilmesi üzerine. Bununla birlikte, çeşitli teknolojiler ve saha çalışmalaryla büyük mesafeler katediyoruz. Örneğin, Dammam Su İşleri Alan Haritalama Projesi’nde 18.000 km’lik bir ağı üç ekip ile şifreleyip tespit ederken, Green Riyadh Projesi’nde RTK GPS teknolojisi ve yeraltı radar sistemleri ile altyapı haritalamaları yapıyoruz.
Ayrıca, Tabuk Bölgesi Mobil Haritalama ve Tarihi Değişim Tespiti Projesi gibi özel projelerle bölgelerin uzun dönemli su kaynakları döngüsünü analiz ediyoruz. Madinah Su Şebekesi Projesi de bu alandaki önemli başarılarımız arasında yer alıyor. Burada, hem şebeke haritalama hem de altyapı geliştirme işlerinde yenilikçi bir yaklaşımla çalışıyoruz.
Teknolojiyi entegre ederek bu sorunlarla başa çıkıyoruz. Drone destekli hacim hesaplama ve ortofoto harita üretimi gibi modern yöntemlerle hem zaman hem de maliyet avantajı sağlıyoruz. Amacımız, su kaynaklarını daha etkili kullanarak sürdürülebilir bir geleceğe katkı sağlamak.
Su sorununu çözmek için hangi teknolojileri kullanıyorsunuz?
Bizi en çok heyecanlandıran teknolojilerden biri, Yeraltı Radar Sistemi (GPR) ve drone tabanlı analizler. GPR sayesinde yeraltındaki boru hatlarının durumu ve sızıntı noktaları hassas bir şekilde tespit edilebiliyor. Bu, suyun kayıp-kaçak oranlarını azaltmada kritik bir rol oynuyor. Drone teknolojisi ise geniş alanlarda hızlı ve etkili bir tarama sağlayarak zaman kazandırıyor ve ortofoto haritaları oluşturarak sahada daha detaylı bilgi elde etmemize imkan tanıyor.
Ayrıca, LiDAR teknolojisi ile suyun hareketini ve dağılımını simüle ediyor, bu sayede su kaynaklarını daha verimli yönetebilecek önlemler geliştiriyoruz. Coğrafi Bilgi Sistemleri (GIS) teknolojileri de su altyapısının haritalanması ve analizinde vazgeçilmez bir unsur.
Bunun yanı sıra, tarihsel uydu ve hava görüleriyle bölgelerin su kaynaklarındaki değişimleri analiz ediyor, geleceğe dönük projeksiyonlar geliştiriyoruz. Çevresel faktörleri ve iklim değişikliğinin etkilerini daha iyi anlamak için yapay zeka destekli modelleme ve veri analitiği de kullanıyoruz. Tüm bu teknolojiler, su kaynaklarını etkin bir şekilde yönetmemize ve sürdürülebilir çözümler üretmemize yardımcı oluyor.
Su tasarrufu ve geri dönüşüm konusunda özellikle dikkat çeken bir projeniz var mı?
Evet, özellikle Green Riyadh Projesi kapsamında suyun daha etkin kullanılması için akıllı sulama sistemleri geliştiriyoruz. Bu sistemlerde, sensörlerden elde edilen verilerle suyun ne zaman ve ne kadar kullanılacağı otomatik olarak belirleniyor. Ayrıca, yenilenebilir enerji destekli tuzdan arındırma tesisleri üzerinde çalışıyoruz. Bu tesisler, hem çevre dostu hem de mümkün olan en verimli çözüm.
Suudi Arabistan’da şu ana kadar gerçekleştirdiğiniz projelerden hangisi sizin için en önemliydi?
Madinah Water Network GIS Projesi bizim için özel bir yere sahip. Bu projede, 18,000 km uzunluğunda bir su şebekesini taradık ve haritaladık. Bu sayede suyun iletiminde yaşanan sorunların büyük bir kısmını çözdük. Ayrıca, Tabuk Belediyesi’ne yaptığımız mobil haritalama projesi de bölgenin son 50 yıldaki su kaynaklarının değişimini anlamamıza yardımcı oldu.
Peki haritacılık teknolojisinin geldiği nokta nedir? Bu konudaki son gelişmeleri bizimle paylaşabilir misiniz?
Haritacılık teknolojisi, son yıllarda büyük bir ilerleme kaydetti. Uydu teknolojileri, dijital haritalama ve yapay zeka tabanlı analizler sayesinde haritalar artık daha hassas ve kullanışlı hale geldi. Örneğin, panoramik fotogrametri ve mobil haritalama sayesinde, sadece yer yüzeyinin detaylı haritalarını çıkarmakla kalmıyor, aynı zamanda zamansal değişiklikleri de takip edebiliyoruz. Ayrıca, bathimetrik çalışmalar ile deniz tabanını ve su altı yapılarını detaylı bir şekilde incelemek mümkün hale geldi. Bu gelişmeler, hem su kaynaklarını yönetmede hem de altyapı projelerini optimize etmede büyük fark yaratıyor.
Susuzluk sorununun çözümü için yeni projeleriniz var mı?
Şu anki önceliklerimizden biri, bölge genelinde akıllı su yönetim sistemlerinin yaygınlaştırılması ve su tasarrufu bilincini artıracak bir eğitim programı başlatmaktır. Su kaynaklarının daha etkin kullanılması için haritalama teknolojileri, yeraltı radar sistemleri ve drone destekli analizler gibi yenilikçi yöntemler kullanıyoruz. Bu teknolojilerle su kaçaklarını tespit ediyor, altyapıyı iyileştiriyor ve sulama sistemlerini daha verimli hale getiriyoruz. Ayrıca, çevre dostu enerji destekli tuzdan arındırma tesisleri gibi sürdürülebilir çözümler geliştirerek, suyun etkin yönetimini hedefliyoruz. Bu çalışmaları yapmaktaki amacımız, hem su kaynaklarını korumak hem de toplumu bilinçlendirmek amacını taşıyor.
