Takvimler, 20 Temmuz 1969’u gösteriyordu. Apollo 11 projesiyle aya giden astronotların komutanı Neil Armstrong, dünya saatiyle 16:18’de, ay modülü Eagle’ın basamaklarından ay zeminine atlarken, “Bir insan için küçük ama insanlık için dev bir adım…” diyordu.
Hedef kızıl gezegen…
O gün, insanlık tarihinin belki de en eski rüyalarından biri gerçekleşmiş, insan ayağı gezegenimiz dışında bir başka toprağa ayak basmıştı. Ancak, ay aslında kolay lokmaydı, gerçek hedef hep kızıl gezegen Mars’tı… Nedendir bilinmez, insanoğlu hep Mars’ta bir yaşam biçimi olduğunu düşünüyordu. Bilim kurgu kitaplar, filmler bir Marslılar tutturmuş gidiyordu…
NASA, Mars yolculuğu ile ilgili planlamalarına 1950’li yıllarda başlamıştı. Soğuk savaşın o çetin günlerinde Sovyetler Birliği de Mars yolculuğu ile ilgili çalışmalar yapıyordu. Her ne kadar güneş sisteminde Dünya, üçüncü ve Mars dördüncü gezegenler olsa da, Dünya’ya oranla, Mars’ın yörüngesi biraz daha büyük olduğu için aradaki mesafe minimum 54,6 milyon km ile 401 milyon km arasında değişiyor. Ortalama olarak 225 milyon km denilebilir…
İlk Mars yolculuğu 51 yıl önceydi…
Geçmişe dönecek olursak, 1964 yılında resmi olarak Mars’a yollanan ilk uydu olan Mariner IV, 228 günde Mars’a ulaştı. Yaklaşık bir düzineyi bulan Mars görevlerinde gidiş süresi en az 128, en fazla da 333 gün sürdü. Uzun süredir insansız keşif araçlarıyla Mars’ın yüzeyini inceleyen ABD’li bilim adamları hayatın kaynağı olan su molekülleri arıyorlar. Söylentilere göre NASA, aradaki mesafenin uzun olması nedeniyle astronotları uzun süre uyutmak gibi deneyler de yapıyor.
Milyarlarca dolarlık projelere imza atan NASA, Mars görevlerine belirli bir program dahilinde devam ediyor. Jet Propulsion Laboratory (JPL) ile birlikte yönettiği InSight adlı programda Almanya ve Fransa ile birlikte gerçekleştirdikleri bir aracı 2016’da Mars’a gönderecekler. InSight adını “Interior Exploration using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport” (Sismik Araştırmalarla İçsel Keşif, Yüzey ve Isı Ölçüm Aracı) özel aracın Mars yüzeyine Eylül 2016 gibi konması planlanıyor.
Kaptan Kirk bile adını yolluyor
Belki, sizin de bu araçla birlikte Mars’a gitme şansınız olmayabilir ama, siz bilgisayarınızın başındayken isminiz neden gitmesin ki?.. NASA, bu görev için dünyanın dört bir yanından isim topluyor. İsimler, InSight aracında bulunan silikon bir yongaya kaydedilecek. Ünlü “Uzay Yolu” dizisinin Kaptan Kirk’ü William Shatner, bu programla ilgili, “Uzay araştırmalarını takip edenler için son derece heyecanlı bir etkinlik olduğunu düşünüyorum…” diyor. Hatta, kendisi de bu kadar sene evrenin köşe bucağında gezinmiş bir uzay gemisi komutanı olmasına rağmen, ismini InSight’a ekletmiş.
Aslında bu uygulama NASA tarafından gerçekleştirilen ilk örnek değil… Daha önce 2006’da “cüce gezegen” Plüton’a gönderilen New Horizons uzay aracında da 430 bin dünyalının ismi bulunuyordu. Aralık 2014’te Orion uzay aracının mürettebatsız ilk uçuşunda da 1,38 milyon isim yolculuğa çıkmıştı. Orion, astronotları daha uzun mesafelere götürmek için tasarlanmış bir uzay aracı… InSight ise gezegenin yüzey altını kazacak, sismografla Mars’taki sarsıntıları ve depremleri ölçecek, toprağın altındaki cevher, maden, vs. cisimleri araştıracak, yüzey altı sıcaklıklarındaki değişiklikleri gözlemleyerek raporlayacak bir insansız uçuş aracı…
Sen de adını yazdır
Siz de adınızın Mars’a gidecek uzay aracında olmasını istiyorsanız, mars.nasa.gov adresini tıklayın. Açılan pencerenin üst tarafında “1” numarada yer alan “Send your name” (Adını gönder) bölümünü tıklayın, sayfanın altında “New Flyers” (Yeni Uçacaklar) bölümüne giderek, ad, soyadı, ülke ve eposta bilgilerinizi girin… Aşağıdaki “Captcha” metnini doğru girerek, işlemin bir insan tarafından yapıldığını kanıtlayın ve “Send my name on InSight” düğmesine tıklayın… Hoop, sertifikanız ekranda… Bu arada, daha önce Orion’un test uçuşlarından birine de katıldıysanız, sistem sizi “Frequent Flyer” (Sık Uçanlar) bölümünde ağırlıyor.
İsminizi yazdırmak için son tarih 8 Eylül 2015… Mars biletinizi alın, bu yolculuğu kaçırmayın…
