Her gün manşetlerde yeni siber zorbalık hikayesi duyuyoruz. Çocuklar, gençler, yetişkinler, ünlüler… Kısacası her kesimden insan siber zorbalık mağduru. Peki siber zorbalığı nasıl önleyebiliriz? Ne yapmamız gerekiyor?
Okulda akran zorbalığı, internette siber zorbalığa dönüşüyor
Çocuklar sosyal medyada en çok okul arkadaşlarıyla iletişim kuruyor ve durum akran zorbalığının internet ortamına taşınmasına neden oluyor. Ancak şunu unutmamak gerekiyor; çocuklar çevrimiçi veya mobil teknolojiyi başkalarını taciz etmek, utandırmak veya zorbalık yapmak için kötüye kullandıklarında, hedef aldıkları kişilere gerçek ve kalıcı zarar verebilirler. Böyle bir duruma maruz kalan çocuklar genellikle utanır ve kendi içine kapanırlar. Unutmayalım ki hiçbir şey, utanmadan daha hızlı bir şekilde çocukların özgüvenini zedeleyemez.
Aslında öğrenciler, bir siber zorbalık durumuyla karşı karşıya kalırlarsa ne yapmaları gerektiğini ve insanların oynadığı rolleri ve bireysel davranışların arkadaşlarını ve daha geniş toplulukları nasıl etkileyebileceğini keşfederek, siber zorbalığın nasıl durdurulacağını öğrenebilirler. Bu konuda hem ailelere hem de okul yönetimlerine önemli görevler düşüyor. Bu noktada okullarda siber zorbalık konusunda biliçlendirme çalışmaları yapılmalı ve aileler de bu çalışmaların bir parçası olmalı diye düşünüyorum.
Siber zorbalığı önleme konusunda hangi çalışmalar yapılıyor?
Gittikçe daha fazla sayıda devlet, yeni siber zorbalık yasalarıyla daha sert bir tavır alıyor ve vatandaşlarını korumak için önleyici tedbirler konusunda çalışıyor. Keza siber zorbalık eylemlerinin aslında çoğu ülkemizde suç kapsamına giriyor. Burada önleyici faaliyetleri önemi bir kez daha ortaya çıkıyor.
Siber zorbalığı önleme konusunda aslında ilk görev bizlere düşüyor. Dijital vatandaşlar olarak interneti daha bilinçli kullanmak ve online ortamda başkalarına karşı saygılı olmak öncelikli olarak bizim görevimiz. Bu nedenle siberzorbalik.org’u hayata geçirdik. Siberzorbalik.org , siber zorbalık konusunda farkındalık oluşturup, mağdurların şikayetlerine çözüm üretmeye çalışan bir sosyal yardımlaşma ağı. Siteye üye olanlara avukat, pedagog, psikolog, sosyolog, bilgi güvenliği uzmanları ücretsiz danışmanlık desteği veriliyor. Bu projeyle hedefimiz; bilişim suçlarını oluşmadan önlemek ve mağduriyetlerin oluşmasını engellemek. Platformumuzun en önemli özelliği ise şikayetlere sadece uzmanların cevap yazabilmesi. Bu sayede daha sağlıklı yönlendirmeler yapılabiliyor.
Daha güvenli internet için yapılan çalışmalar
Devlet tarafında da Bilgi Teknolojileri Kurumu oldukça değerli çalışmalara ve uygulamalara imza atıyor. Örneğin 2017’ de kurulan Güvenli İnternet Merkezi. Güvenli İnternet Merkezi, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu İnternet Daire Başkanlığı bünyesinde; başta çocuklar ve gençler olmak üzere toplumdaki internet kullanıcılarının, internet teknolojilerini daha bilinçli ve etkin kullanması amacıyla kurulmuş. Güvenli İnternet Merkezi eğitimler, farkındalık çalışmaları düzenliyor ve başarılı toplumsal sosyal sorumluluk projeleri yürütüyor.
Güvenli İnternet Merkezi, Bilinçlendirme Merkezi, Yardım Merkezi ve İhbar Merkezi olmak üzere 3 merkezden oluşuyor. Güvenli İnternet Merkezi’nin, internetin bilinçli ve güvenli kullanımına yönelik olarak yürüttüğü faaliyetler kapsamında, siber zorbalık konusunda farkındalığı artırmaya yönelik yapılan çalışmalar şu şekilde sınıflandırılabilir;
1- 30 Kasım 2017 tarihinde; BTK ve Samsung Türkiye işbirliği ile yürütülen Siber Zorbalığa karşı farkındalık kampanyasının tanıtımı yapıldı. Siber zorbalığa karşı farkındalık projesi kapsamında; siber zorbalık konusunda toplumsal bir farkındalık oluşturmak amacıyla eğitimler ve sosyal medya çalışmaları yapılıyor. Aynı zamanda proje kapsamında akademik saha çalışmaları da yapılmış. Çocuklar, gençler, ebeveynler ve öğretmenlere yönelik bilgilendirici kitapçıklar hazırlanmış ve hazırlanan kitapçıklar Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Bilişim Ağı Portalında (EBA) yayınlanmış. Dilerseniz buraya tıklayarak kitapçıklara ulaşabilirsiniz. Bununla birlikte; Siber zorbalık kampanya filmi hazırlanıp, sinema salonlarında gösterimi gerçekleştirilerek, 4 Şehirde 3 hafta boyunca 52 sinema salonunda toplam 203.000 izleyiciye ulaşılmış. Proje kapsamında, BTK merkez binasında Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı 150 öğretmene siber zorbalık konusunda eğitici eğitimi de verilmiş.
2- Samsung Türkiye ile birlikte yürütülen “Siber Zorbalık” farkındalık projesi kapsamında hazırlanan kitapçıkta interneti nasıl daha güvenli kullanılabileceği anlatılıyor. Kitapçığa ulaşmak için tıklayın.
3- Güvenli Web isimli bilinçlendirme portalında siber zorbalık konusunda çeşitli blog yazıları ve videolarla farkındalık çalışmaları yürütülüyor. Bu içerikler sayesinde farkındalık arttırılmaya çalışılıyor.
4- İnternet Yardım Merkezi portalında 8 ana konu başlığından biri de siber zorbalık. – İnternet Yardım Merkezi ile internet kullanıcılarının siber zorbalık konusunda yaşadığı problemlere çözüm önerileri sunuluyor.
5- Kurum uzmanlarınca, başta Ankara olmak üzere İstanbul, Samsun, İzmir, Mersin, Erzurum gibi Ülkenin çeşitli yerlerinde öğrencilere ve ebeveynlere internetin bilinçli etkin ve güvenli kullanımı konusunda eğitimler veriliyor. Bu eğitimlerin konu başlıklarından biri de siber zorbalık. Bu eğitimlerle bugüne kadar 79000 kişiye ulaşılmış.
