Sanal gerçeklik geçtiğimiz birkaç yıl içinde çok hızlı gelişti, ancak 2016 sanal gerçekliğin en önemli yılı olacağa benziyor. Bu sene ilk defa kullanıcılar farklı cihaz alternatiflerini kendileri deneyimleyebilecek. 6-9 Ocak tarihleri arasında Las Vegas’ta gerçekleşen dünyanın en önemli tüketici elektroniği fuarı CES 2016’da ön sipariş duyurusu yapılan Oculus Rift’in bu anlamda fitili ateşlediği söyleyelim. Geçen yılki CES’te tanıtılan HTC Vive’in CES 2016’da görücüye çıkan yeni versiyonunun kullanıcının dış dünyayı görüntüleyebilmesine izin veren bir kamerası var, cihazın bu yılın Nisan ayında piyasaya girmesini bekliyoruz. Bunun yanı sıra Sony PlayStation VR adını verdiği kendi sanal gerçeklik başlığını üretiyor. Cihaz yılın ilk yarısında satışta olacak. Şu anda pazarda satışta çok sayıda sanal gerçeklik başlığı olmamasına rağmen, tüketici elektroniği birliği 2016 yılında sanal cihaz satışlarının 1.2 milyon olacağını tahmin ediyor. Statista araştırma şirketinin verilerine göre; bu alanda donanım ve yazılım yapan firmalar 2015 yılında toplamda yaklaşık 2,3 milyar dolarlık bir pazar yaratmıştı. Yine aynı araştırma şirketine göre 2018 yılına kadar sanal gerçeklik ürünlerinin toplamda 5,2 milyar dolarlık bir pazara ulaşacağı ön görülüyor.
Sanal gerçeklikte en az donanım kadar önemli olan diğer konu içerik, içerik tarafında ise oyun geliştiricilere büyük iş düşüyor. Bu bağlamda firmalar tarafında yeni sanal gerçeklik başlıkları ile uyumlu oyun ve diğer deneyim alternatiflerini geliştirilmeye başlanmış durumda. Örneğin Assassin’s Creed’in ve diğer pek çok oyunun yaratıcısı, ve bir süre önce Razer’ın geliştirdiği açık kaynaklı VR seti OSVR sistemine dahil olan firmalardan Ubisoft Entertainment’ın çok yakında satışa çıkacak Eagle Flight isimli sanal gerçeklik video oyunu bir kartalın perspektifinden oyun oynamanızı sağlıyor. Owlchemy Labs’ın eğlenceli oyunu Job Simulator; Oculus’s Rift, HTC Vive, Sony’nin PlayStation VR’ı ile oynanabilecek. Robotların tüm işleri ele aldığı bir geleceği anlatan oyun kullanıcılara ofis işlerinin veya bir aşçının simülasyonunu yaşatabiliyor. VR’ların daha fazla oyuncuya ulaşmak için mükemmel bir platform olduğunu söyleyelim.
Sanal gerçeklik yalnızca bilgisayar grafikleri ile ilgili değil. Bazı firmalar sanal gerçekliği canlı aksiyon içerikli kamera tasarımlarında da kullanmaya başladı. Örneğin Nokia’nın Ozo isimli 3D videolar çekebilen bir sanal gerçeklik kamerası üzerindeki sekiz adet kamera ile özellikle GoPro’ya rakip olarak 360 derece videolar çekebiliyor. Yine bu yılki CES fuarında tanıtılan 360 derece video çekebilen sanal gerçeklik kameraları da bu teknoloji için büyük önem taşıyor. Fuarda tanıtılan ürünler arasında Nikon’un 360 derece 4K kayıt yapan ilk kamerası KeyMission 360, dünyanın ilk “ekonomik” 360 derece 3D sanal gerçeklik kamerası olarak tanıtılan Vuze ve Kodak’ın SP360 avuç içine sığacak şekilde tasarlanmış bir aksiyon kamerası PIXPRO SP360 4K Action Cam öne çıkanlar oldular. Kullanıcıların VR cihazlarının yanında bu cihazlarla uyumlu bilgisayarları da satın almaları gerektiğinden bilgisayar fiyatlarını da hesaba katmalarında fayda var. Bu anlamda 2015’in dördüncü çeyreğinde şimdiye kadarki en büyük düşüşlerden birini yaşayan bilgisayar sektörünün de canlanması bekleniyor. IDC’ye göre dünya çapındaki bilgisayar sevkiyatı, dördüncü çeyrekte 71,9 milyon birime ulaştı. Bu, 2014’ün son çeyreğine göre yüzde 10,6 gerileme demek. Ancak raporlara göre VR düşüşte olan bilgisayar pazarına ilaç gibi gelecek. Donanım bileşenlerinden sorumlu şirketler ise büyüyen pazardaki fırsatlardan yararlanmanın peşinde. Hali hazırdaki duruma bakarsak; Rift’in uyumlu olduğu bilgisayarların fiyatı 949 dolardan başlıyor. HTC Vive ile uyumlu bilgisayar özelliklerini henüz açıklamadı.
Bu yıl Utah’ta ilk sanal gerçeklik eğlence merkezinin açılması planlanıyor. Utah’ın Pleasant Grove bölgesinde yer alacak Void isimli eğlence merkezinde ziyaretçilere 6 veya 8 kişilik gruplar halinde sanal gerçeklik efektleri sunulacak. Şu anda demo aşamasında olan Void’de ziyaretçiler 6-7 dakikalık süre için 10 dolar ödüyorlar. Ağustos veya Eylül ayında eğlence merkezi tamamlandığında 20 dakikalık süre için 34 dolar ücret alınacak. Bunun yanı sıra 2016 yılında geleneksel eğlence parklarının da sanal gerçeklik teknolojisini merkezlerine ekleyebileceği düşünülüyor. Örneğin Ontario’da yer alan Kanada Eğlence parkında hız treninde ekstra ücret karşılığında sanal gerçeklik başlığı takma imkanı sağlanması planlanıyor. Türkiye’de son yıllarda konferanslarda ve etkinliklerle karşımıza çıkan bu teknolojinin kitlelere satılmaya başlanmasıyla hayatımıza daha fazla dokunmasını bekliyoruz. 2016 için bir çok markanın pazarlama bütçesinde yerini alan VR’ın marka yerleştirme, eğitim, tanıtım gibi alanlarda bu yıl çok daha fazla karşımıza çıkmasını bekliyoruz. Son olarak bu konuyla Türkiye pazarına güncek bir gelişmeyi de eklemek istiyorum. Oyun firması Crytek ve Bahçeşehir Üniversitesi ortaklığındaVR Teknolojisi üzerine proje geliştirmek ve araştırma yapmak isteyen genç geliştirici ve girişimciler için bir ‘VR First’ Programı başlıyor. Bu kapsamda üniversitenin Galata Kampüsü’nde yer alacak eğitim ve inovasyon odaklı bir Virtual Reality Lab hayata geçiriliyor. Virtual Reality Lab’in açılışı 19 Ocak Salı. İlgililere buradan duyurmuş olalım.
