DSÖ’nün dünya çapında COVID-19 salgını ilan etmesinin üzerinden iki yıldan fazla zaman geçti. Bu süreçte hepimizin ortak temennisi ise “sağlıklı bir yaşam” oldu. Peki yakın gelecekte sağlığımızı iyileştirmek için hangi teknolojilerden faydalanacağız?
Pandemi de geliştirilen sağlık teknolojileri
Teknolojinin benzeri görülmemiş gücü, pandeminin en kötü etkilerini hafifletmeye yardımcı oldu, özellikle de insanların on yıl önce bile düşünülemeyecek şekillerde uzaktan çalışmasına ve eğitim almasına olanak sağladı. Tıbbi kayıtların pasif olarak paylaşılmasından klinik araştırmalara aktif olarak katılmaya, teşhis test sonuçlarının yüklenmesinden bireylerin konumlarını izlemek için cep telefonu uygulamalarının kullanılmasına kadar, tüketici dijital çağı, enfeksiyonla mücadele için kullandı.
Peki bu süreçte hangi sağlık teknolojileri geliştirildi?
Ateşi takip etmek artık çocuk oyuncağı
Hekimanne AŞ CEO’su Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Görkem Astarcıoğlu da pandemi sürecinde sağlık teknolojileri alanında önemli çalışmalara imza attı. Dr. Görkem Hanım çalışmaları ile ilgili şu şekilde bilgi verdi:
Pandeminin hızlandırdığı bir süreç ile aslında zaten ihtiyaç olduğunu bildiğimiz ancak değiştirmemekte ayak dirediğimiz bazı alışkanlıklarımızın zorunlu olarak değiştiğini gördük.
Bir yerden dünyayı küçülten, mesafelerin yarattığı dezavantajları sıfırlayan ve ülkelere kartların yeniden dağıtılmasına sebep olan bu süreci iyi yönetebilen ve fırsata çevirebilen güçlenecek. En basitinden ateşi ölçmeyi ele alalım…
Salgın sırasında ateş ölçerlerle sıkça karşılaştık. Uzaktan ölçenler, toplu ölçüm yapanlar… Kızılötesi acaba beynimize zarar veriyor mu tartışmaları… Ancak çocuklu ailelerin evlerinde görmeye alıştığımız ateş ölçerler artık her şirkette en az 2’şer adet yer buldu kendine.
Hekimanne AŞ olarak pandemiden az evvel kurulduk ve üretim alanımız da giyilebilir ateş ölçerdi.
Ateş ölçmenin aslında ne kadar zor olduğunun farkındaydık. Esas orjinimiz bebek ve çocuklar olsa da erişkinlerin de ateş takibinin önemi salgın sürecinde iyice vurgulandı. Uzaktan izlemin önemi arttı. İnsanlarla korumamız gereken sosyal mesafe bu kişi hasta olduğunda daha da arttı. Bu da kişiye dokunmadan ölçüm yapma gereksinimini doğurdu.
Ürettiğimiz giyilebilir ateş ölçer yara bandı gibi vücudun istenen bölgesine yapıştırılıyor. Mobil uygulamasıyla eşleştirildikten sonra 10 saniye aralıklarla ölçüm yapmaya, bunları bir grafiğe dönüştürmeye ve ayarladığınız limitlerin dışına çıkıldığında akıllı telefon üzerinden alarm vermeye yarıyor. Oluşturduğunuz ateş grafiklerini dilerseniz doktorunuzla ya da aile üyelerinizle paylaşabiliyorsunuz. BLE teknoloji kullanıldığından sinyaller vücuda zararlı değil. Ayrıca yapışkan kısımlar da dermatolojik olarak test edilmiş, medikal yapışkan bantlardan oluşuyor.
Kardiyovasküler hastalıkların erken teşhisi için yapay zeka kullanılabilir
Yapılan araştırmalara göre: Koronavirüs hastalığı (COVID-19) tüm dünyaya hızla yayılarak anksiyete bozukluklarına neden olmuştur. Pandemiye bağlı stresin kan basıncı kontrolüne etkisini belirlemeyi amaçlayan çalışmanın sonucu gösteriyor ki salgın hastalık stresi sağlığımızı olumsuz yönde etkiliyor.
İşte tam da bu noktada teknoloji, özellikle gelişmekte olan ülkelerde sağlık sistemlerinden büyük bir mali yükü kaldırabilir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, kardiyovasküler hastalıklar, yılda yaklaşık 18 milyon ölümden sorumlu dünyanın en büyük katilidir . Peki ya kalp hastalığına yakalanma olasılığınız on yıl önceden tespit edilerek önleyici tedbirler almanıza olanak sağlarsa?
2021’de AB onayını alan ve İngiltere’deki çeşitli hastanelerde kullanılmaya başlanan Oxford Üniversitesi’nde geliştirilen yeni tıbbi görüntüleme teknolojisi CaRi-Heart, rutin kalp taramalarından koroner arterlerin etrafındaki normalde görünmeyen iltihap belirtilerini algılıyor ve kalp krizine neden olabilecek sorunları belirlemek için yapay zeka kullanıyor.
Online terapi ve evde bakım
Birkaç saniyeliğine gözlerinizi kapatın ve 10 yıl sonra bir hastanenin nasıl görüneceğini hayal edin. Tıbbi robotlar, yapay zeka ve diğer teknolojiler akla geliyorsa doğru yoldasınız. Ancak bu yeniliklerin devasa bir hastane kampüsünde gerçekleştiğini hayal ediyorsanız, tekrar düşünün.
Sağlık hizmeti felsefesinde, tıbbi teknolojide ve tedavi kapasitesinde meydana gelen radikal değişiklikler, hastane kalitesinde bakımın hastanelerin dışında, birinci basamak ve acil bakım merkezlerinde ve insanların evlerinde verilmesine yol açacağa benziyor. Bu değişiklikler hastalar için daha rahat koşullar yaratacak, daha iyi sonuçlar verecek ve daha uygun maliyetler ortaya çıkacaktır.
Sağlık verilerimiz güvende mi?
Pandemi, enfeksiyon verilerinin hızlı toplanması ve analizi, insan hareketini izleme yolları ve hasta kayıtlarının yönetimi ve analizi gibi dijital araçların uygulamalarını yoğunlaştırdı. Modellemeye, klinik deneyler için hasta alımına, mevcut ve yenilikçi tedavilerin incelenmesine ve yeni aşıların benzersiz bir şekilde geliştirilmesi hızına yardımcı oldu. Ancak bu uygulamaların birçoğu, kişisel verilerin kullanımı ile ilgili ihlalleri ortaya çıkarabilir.
