Kırmızı takım Vegas’ta ayrıca Zen 4 mimarisiyle gelen 5nm Dragon Range yongaları da dahil olmak üzere yeni Ryzen 7000 Mobil işlemcilerini duyurdu. Dragon Range’in yanı sıra, Zen 4 mimarisi, AMD’nin yeni XDNA mimarisi üzerine kurulu ilk Ryzen yapay zeka motoru ve RDNA 3 grafik mimarisiyle desteklenen 4nm Phoenix serisi kullanıcıların beğenisine sunuldu.
Ryzen Mobil İşlemcilerin İsimlendirmesi Değişiyor
Her şeyden önce, AMD artık mobil platformda CPU isimlendirme şeklini tamamen değiştiriyor. AMD, mevcut yıla göre işlemci model numaralarının ilk hanesini artırarak bir model yılı sistemine geçiyor. Ayrıca işlemci ismindeki her bir hane segment bilgisi ve mimari gibi farklı bilgiler içeriyor.
| Açıklama | Değer | |
| İlk Hane | Model Yılı | 7 = 2023 8 = 2024 9 = 2025 |
| İkinci Hane | Ana Pazar Segmenti | 1 = Athlon Silver 2 = Athlon Gold 3 & 4 = Ryzen 3 5 & 6 = Ryzen 5 7 = Ryzen 7 8 = Ryzen 7 veya Ryzen 9 9 = Ryzen 9 |
| Üçüncü Hane | CPU Mimarisi | 1 = Zen/Zen+ 2 = Zen 2 3 = Zen 3 4 = Zen 4 5 = Zen 5 |
| Dördüncü Hane | Özellik İzolasyonu / Küçük Performans Segmenti |
0 = Alt Segment 5 = Üst Segment |
| Sonda Yer Alan Ek |
TDP/Form Faktör | HX = 55W+ HS = 35W – 54W U = 15 – 28W e = 9W C = Chromebook (15 – 28W) |
Bu noktada, baştaki model yılı ve işlemci mimarisini temsil eden üçüncü hane en çok dikkat etmemiz gereken şeyler olacak. Diğer haneler genel olarak donanımdan ziyade ürün grubunu ve TDP’leri tanımlamak için kullanılıyor.
Ryzen Mobil 7000 serisiyle beraber H sınıfı artık kullanımdan kaldırıldı. Bunun yerine, yapılandırılabilir TDP değerleriyle birlikte 35W ve 45W işlemciler artık HS serisi adı altında geliyor. Öte yandan yüksek performanslı bir CPU’ya ihtiyaç duyanlar için HX segmenti var. Daha önce HX serisi AMD işlemcilerin TDP dışında fazla bir farkı yoktu. Ancak AMD, burada Intel’e benzer şekilde masaüstü silikonunu kullanmaya başlıyor. Özetleyecek olursak, 7045 serisi Dragon Range platformu, AMD’nin masaüstü Ryzen 7000 ‘Raphael’ silikonu temel alınarak üretilmiş. Şimdi sözü fazla uzatmadan teknik özelliklere geçelim.
Ryzen 7040 Mobil Serisi: Phoenix
Kod adı Phoenix olan yeni işlemciler, Zen 4 mimarisini, yeni CPU çekirdeklerini ve yeni RDNA 3 entegre grafikleri yekpare silikon kalıpta bir araya getiriyor. Phoenix, AMD’nin amiral gemisi silikonu olacak ve Ryzen 6000 Mobil serisini temelini oluşturan Zen 3+/RDNA2 Rembrandt’ın yerini alacak.
Güncel çiplerle Zen 4 çekirdeklerinin sayısı maksimumda 8 adede çıkıyor. Ayrıca kırmızı takımın yepyeni RDNA 3 grafik mimarisine dayalı, 12 adede kadar işlem birimi içeren entegre grafik yongalarına yer verilmiş. Mobil çipler TSMC’nin 4nm işlemi üzerine inşa ediliyor. Bu arada, Ryzen 7000 masaüstü işlemciler ve Radeon RX 7000 serisi ekran kartlarında 5nm teknolojisi kullanıldığını hatırlatalım. Aslında TSMC’nin 4nm nodu 5nm ailesinin varyantlarından oluşuyor. Ancak AMD’nin burada hangi varyantı kullandığını bilmiyoruz.
Ryzen 7000 Mobil Phoenix serisi, yeni CPU ve GPU mimarilerinin yanı sıra bir ilke imza atıyor: yapay zeka moturunöral ağ işlemcisi içeren ilk AMD işlemcilere bakıyoruz. Xilinx tarafından geliştirilen XDNA mimarisini benimseyen AMD, yapay zeka iş yüklerinin işlenmesini hızlandırmak için Phoenix’e Ryzen AI adını verdikleri bir XDNA işleme bloğu yerleştirdi. Farklı yapay zeka hızlandırıcılara benzer şekilde, buradaki AI motoru hem belirli görevlerde daha iyi verim sağlamak hem de görevleri daha iyi güç verimliliğiyle yürütmek için kullanılacak.
AMD’nin söylemlerine bakılırsa Ryzen AI birimi belirli iş yüklerinde enerji verimliliği ile birlikte performansta bir avantaj sağlayacak. Yonga tasarımcısı, bloğun 4 adede kadar yapay zeka iş yükü akışını işleyebileceğini ve Apple’ın M2 SoC’indeki nöral motordan %20 daha hızlı olduğunu söylüyor.
AMD, yeni adlandırma sistemine göre tümü Ryzen 7040 Mobil serisinin parçası olan Phoenix tabanlı 3 model piyasaya sürüyor. Bunların tümü HS ekini taşıyor, yani 35W-45W arasında TDP’lere sahipler.
| Model | Çekirdek /İzlek |
Taban Frekans |
Turbo Frekans |
GPU | GPU Frekansı | L3 Önbellek | TDP |
| Ryzen 9 7940HS | 8/16 | 4000 MHz | 5200 MHz | RDNA 3 12 CU |
3000 MHz | 16 MB | 35W – 54W |
| Ryzen 7 7840HS | 8/16 | 3800 MHz | 5100 MHz | RDNA 3 12 CU |
2900 MHz | 16 MB | 35W – 54W |
| Ryzen 5 7640HS | 6/12 | 4300 MHz | 5000 MHz | RDNA 3 8 CU |
2800 MHz | 16 MB | 35W – 54W |
Ryzen 7040 serisi ayrıca LPDDR5X-7500 ile birlikte DDR5-5600 bellek desteği sunuyor. AMD maalesef yeni işlemcileri hakkında performans verileri sağlamadı. Bu nedenle mevcut Ryzen 6000 (Rembrandt) serisine kıyasla yaşanan performans artışları konusunda net bir şey söylemek zor. Ancak Zen 4 mikro mimarisinin getirilerini masaüstü platformdan biliyoruz. Ayrıca DDR4 yerine daha hızlı DDR5 belleklere yer veriliyor. Entegre grafikler söz konusunda olduğunda ise RDNA 3 mimarisiyle ile yine ciddi performans kazançları sağlanmasını bekliyoruz.
Öte taraftan, rakip Intel de kısa süre önce 13. Nesil Raptor Lake mobil işlemcilerini piyasaya sürmüştü. AMD’nin yeni mobil CPU’larıyla birlikte her alanda yenilikler yaptığından bahsettik. Tüm bu gelişmeler kırmızı takımı mobil platformda öne geçirebilir. İlerleyen günlerde detaylı testlerle birlikte karşınızda olacağız.
Ryzen 7045 Mobil Serisi: Dragon Range
5nm Dragon Range HX-Serisi, AMD’nin masaüstü platformda kullandığı yonga mimarisini mobil platforma getiriyor. Bu işlemciler tahmin edebileceğiniz gibi yüksek performans isteyen oyuncular ve içerik üreticilere hitap edecek. Dragon Range, AMD’nin Ryzen 7000 CPU’larındaki mevcut yonga tasarımından yararlanıyor, ancak AMD özellikle dizüstü bilgisayarlara uyarlamak için daha küçük bir BGA paketi kullandı.
Burada Zen 4 CPU çekirdek mimarisiyle birlikte RDNA 2 grafikleri kullanılmıştı. Burada saf işlemci gücü önemli olduğundan dolayı entegre grafiklerin pek bir önemi yok. Ayrıca bir dizüstü bilgisayarda Dragon serisinden işlemci yer alıyorsa mutlaka güçlü bir harici GPU da bulunacaktır.
Amiral gemisi Ryzen 9 7945HX, tıpkı masaüstü bilgisayar modellerinde olduğu gibi 16 çekirdek ve 32 iş parçacığıyla öne çıkıyor. AMD böylelikle mobil platforma “16 performans çekirdeğini” getirmiş oldu. Intel’in HX modelleri maksimumda 24 çekirdeğe sahipti, ancak bunun 8’ini verimlilik çekirdekleri oluşturuyor. AMD’nin yeni yongası 5.4 GHz’e kadar yükselebiliyor ve 80 MB gibi yüksek bir önbellekle geliyor. Ayrıca 55-75W aralığında yüksek TDP ayarlamaları yapılıyor.
AMD, bu işlemcilerin belirli dizüstü bilgisayar tasarımlarında 100W’a kadar ulaşabileceğini söylüyor. Yani güç dağıtımını planlamak OEM’lere kalmış. Ancak ne olursa olsun bu tür bir dizüstü bilgisayarla birlikte prizden fazla uzaklaşmak mümkün olmayacak gibi görünüyor.
Tabloda görebileceğiniz gibi, 12, 8 ve 6 çekirdek Dragon Range modelleri de tanıtıldı. AMD HX serisi için bazı kıyaslama verileri de paylaştı. Kırmızı ekip, 7945HX’in CPU’ya bağlı oyunlarda Ryzen 9 6900HX’e göre %29’dan %62’ye kadar daha hızlı olduğunu iddia ediyor. Bununla birlikte, tek çekirdekli iş yüklerinde %18 ve çok çekirdekte %78’lik performans farkından bahsediliyor.
| Çekirdek /İzlek |
Taban Frekans |
Turbo Frekans |
Önbellek | TDP (W) | |
|---|---|---|---|---|---|
| AMD Ryzen 9 7945HX | 16/32 | 2500 MHz | 5400 MHz | 80 MB | 55-75W+ |
| AMD Ryzen 9 7845HX | 12/24 | 3000 MHz | 5200 MHz | 76 MB | 45-75W+ |
| AMD Ryzen 7 7745HX | 8/16 | 3600 MHz | 5100 MHz | 40 MB | 45-75W+ |
| AMD Ryzen 5 7645HX | 6/12 | 4000 MHz | 5000 MHz | 38 MB | 45-75W+ |
Ryzen 7035 Mobil Serisi: Rembrandt-R
Zen 3+ mimarisini kullanmaya devam eden ve Rembrandt-R olarak adlandırılan işlemciler, HS ve U serisi yongaların bir karışımı olarak geliyor. Yine aynı şekilde RDNA 2 grafik mimarisi de aynı kalıyor. 8 çekirdekli Ryzen 7 7735HS ve 6 çekirdekli Ryzen 5 7535HS isimli çipler, 7040 serisine daha düşük performanslı, düşük maliyetli alternatifler sunacak.
U serisi bildiğiniz gibi ince ve hafif dizüstü bilgisayarlara yönelik. Bu seride 8 çekirdekli Ryzen 7 7735U, 6 çekirdekli Ryzen 5 7375U ve 4 çekirdekli Ryzen 3 7335U modellerini görüyoruz. Aslında AMD, Ryzen 9 segmenti için planlar yapıyordu lakin sonra bu planlarından vazgeçti.
Yenilenen işlemcilerin tümü de önceki modellerle oldukça benzer. Çekirdek yapılandırması zaten aynı, ancak frekans hızlarında 50 MHz civarında artışlar yapıldı. En iyisi detaylara tablo halinde bakalım:
| Model | Çekirdek /İzlek |
Taban Frekans |
Turbo Frekans |
GPU | GPU Frekansı | L3 Önbellek | TDP |
| Ryzen 7 7735HS | 8/16 | 3200 MHz | 4750 MHz | RDNA 2 12 CUs |
2200 MHz | 16 MB | 35W |
| Ryzen 5 7535HS | 6/12 | 3300 MHz | 4550 MHz | RDNA 2 6 CUs |
1900 MHz | 16 MB | 35W |
| U-Serisi 15W – 28W | |||||||
| Ryzen 7 7735U | 8/16 | 2700 MHz | 4750 MHz | RDNA 2 12 CU |
2200 MHz | 16 MB | 15 – 28W |
| Ryzen 5 7535U | 6/12 | 2900 MHz | 4550 MHz | RDNA 2 6 CU |
2200 MHz | 16 MB | 15 – 28W |
| Ryzen 3 7335U | 4/8 | 3000 MHz | 4300 MHz | RDNA 2 4 CU |
1900 MHz | 8 MB | 15 – 28W |
Ryzen 7030 Mobil Serisi: Barcelo-R
Şimdi daha aşağı inerek Barcelo-R kod adlı Ryzen Mobil 7030 serisine geliyoruz. 2022’de tanıtılan Barcelo, 2021’de Ryzen Mobil 5000 serisinin temeli olarak piyasaya sürülen eski bir AMD silikon tasarımı olan Cezanne’nin yenilemesi olarak piyasaya çıkmıştı. Burada RDNA değil, Vega mimarili entegre grafikler kullanılıyor. Ayrıca işlemcilerin TSMC 7nm üretimine dayandığını belirtelim.
Yongaların tümü 15W TDP ile derecelendiriliyor. 8 çekirdekli Ryzen 7 7730U, 6 çekirdeğe sahip olan Ryzen 5 7530U modelinin yerini alıyor. Ryzen 5 7530U 6 çekirdek, Ryzen 3 7330U ise 4 çekirdekli bir işlemci.
AMD’nin Barcelo/Cezanne işlemcilerini bir kez daha yenilemesi şaşırtıcı. Ancak TSMC’nin 7nm işlemiyle üretilen çipler artık eskisine göre daha ucuz olmalı. Bu nedenle kırmızı takım da küçük iyileştirmelerle birlikte alternatifleri çoğaltmak istiyor.
Ryzen 7030 serisi, aynı zamanda Ryzen Pro adında üç model daha içerecek. Donanım Barcelo-R ile aynı kalıyor, ancak AMD’nin PRO platform özellikleri kullanılıyor.
| Model | Çekirdek /İzlek |
Taban Frekans |
Turbo Frekans |
GPU | GPU Frekansı | L3 Önbellek | TDP |
| U-Serisi 15W – 28W | |||||||
| Ryzen 7 7730U | 8/16 | 2000 MHz | 4500 MHz | Vega 8 CU |
2000 MHz | 16 MB | 15W |
| Ryzen 5 7530U | 6/12 | 2000 MHz | 4500 MHz | Vega 7 CU |
2000 MHz | 16 MB | 15W |
| Ryzen 3 7330U | 4/8 | 2300 MHz | 4300 MHz | Vega 6 CU |
1800 MHz | 8 MB | 15W |
| Ryzen 7 Pro 7730U | 8/16 | 2000 MHz | 4500 MHz | Vega 8 CU |
– | 16 MB | 15W |
| Ryzen 5 Pro 7530U | 6/12 | 2000 MHz | 4500 MHz | Vega 7 CU |
– | 16 MB | 15W |
| Ryzen 3 Pro 7330U | 6/12 | 2300 MHz | 4300 MHz | Vega 6 CU |
– | 8 MB | 15W |
