Drone’lar bir süredir hayatımızdalar. Oldukça geniş ve bir o kadar da ekstrem kullanım alanlarında insanoğluna hizmet veren drone’ları bugün daha yakından tanıyacağız ve ne kadar ileri gidebildiklerine tanık olacağız. Ama öncesinde, drone’un geçmişini ve bugününü size kısaca açıklamakta fayda görüyorum.
“Radio Control” Tutkusunun Son Düğümü
Biz drone’ları yeni yeni keşfediyor olsak da, RC tutkunları daha önceden RC helikopter olarak uzun yıllardır kullanıyorlardı. Elektrikli veya benzinli helikopterler, 4 veya 6 kanallı kumandalar, özel programlanmış uçuşlar… RC helikopterler bir ana ve bir kuyruk pervanesinden oluşan, ilk nesil drone’lardı. Kullanması oldukça ustalık gerektiren, kolayca kırım yaşamaya elverişli cihazlardı. Bununla beraber RC meraklıları için her zaman yeri ayrıydı. Bugün drone’lar meşhur olup ortalıkta cirit atana değin RC helikopterlere gönül verenlere “sanki oyuncakla oynuyorlarmış gibi” son derece kötü bir yakıştırma yapılıyordu. Artık o günler geride kalmış görünüyor…
Kayıt ve Görüntülemede Drone’lar…
Drone’ların 4, 6 ya da 8 pervaneli modelleri mevcuttur. Havada asılı kalma becerileri, kontrollerinin nispeten daha kolay olması ve doğru şekilde bağlanan kimi yükleri taşıyabildikleri için, insanoğlu tarafından drone’lara biçilen mesleki roller hiç de küçümsenecek türden değildir.
En bilinenlerinden başlayalım. Uzun üredir drone’lar çekim yapmak ve görüntü kaydetmek amacıyla kullanılabiliyor. Tek kare manzara fotoğraflarından reklâm filmlerine, dizi çekimlerinden Hollywood’un efsane yapımlarına kadar; drone’lar her türlü çekim işleri için uygun olarak tasarlanabiliyor. Uygun bir drone ve altına bağlayacağınız DSLR kameranızla, çok ucuza neler kaydedebileceğinizin gerçekten de sınırı yok. Maliyetin düşmesiyle beraber prodüksiyon kalitesinden ödün vermemek, her yönetmenin setinde isteyeceği bir ilerlemedir.
Ulaşımda Drone Gücü!
Belki hayatımıza henüz uçan arabalar giremedi fakat drone taksiler bu iş için geliştirilmeye başlandı bile… Dubai’de uzun süredir geliştirilmeye çalışılan ve yakın zamanda ilk deneme uçuşunu yapan drone taksi, adeta sınırları yeniden çiziyor. Otonom teknolojiyle çeşitli güzergâhlarda hizmet vermesi plânlanan drone taksilerin, turistik gezilerde oldukça farklı bir deneyim yaratacağına hiç şüphe yok Nitekim trafik sorununu çözmeye yönelik bir adım olarak kabul edilebilmeleri için, biraz daha vakit gerekli gibi görünüyor…
Öte yandan Kalaşnikof firması da (Evet, bildiğiniz Kalaşnikof…) uçan araba konseptini drone temeliyle geliştirdiğini duyurdu ve bir tanıtım gerçekleştirdi. Bu aslında önemli, çünkü uçan araba konseptini her zaman jet ve itiş gücü üzerinden hayal ediyorduk. Şimdi görünüyor ki, daha geleneksel metotlarla uçmaya başlayacağız.
Acaba 11ÜS hattında çalışan drone otobüsler de görebilecek miyiz? Yorumunu sizlere bırakmak istiyorum.
Taşımacılık Hizmetleri ve Drone’lar…
Drone’ların belirli kapasitelere kadar yük taşıyabilmeleri, onları kargo işlerinde kullanılabilir hale getiren önemli bir detay. Belki satın aldığımız elektrogitarımızı bize teslim edebilmeleri için henüz çok erken, fakat motorlu kuryelere alternatif bir çözüm olmaları gayet mümkün görünüyor. Bununla beraber kurum ve kuruluşların farklı lokasyonlarında bulunan şubeleri arasında evrak ve dosya taşımacılığı yapmak için drone’ların iyi bir alternatif olduğu da gündemde. Drone üreticileri süratle bu alanda testler yapmaya ve drone’ları daha fonksiyonel kılacak yenilikleri eklemeye devam ediyorlar.
Sağlığımız Drone’lara Emanet
Sağlık hizmetlerinde teknolojinin kullanımına yönelik çalışmalarla, drone’ların trafikten bağımsız özgür hareket yetenekleri birleştiğinde drone ambulanslar kaçınılmaz bir inovasyon projesi olarak ortaya çıktı.
İlk drone ambulans prototiplerinin amacı şuydu: Ulaşımın çok zor olduğu yerlere veya normal ambulansların bir nedenle gitmekte zorlandığı noktalara drone ambulanslar gönderilecekti. Bu drone’lar, beraberlerinde tıbbi araç-gereçlerin bulunduğu bir çanta ile hasta ve yaralılara ulaşacaktı. Bir telsiz aracılığıyla görevli doktorların vereceği direktifleri, o anda hastanın yanındaki sağlıklı bireyler uygulayacak ve ekipler ulaşana dek acil müdahale ile hastaya yardım edilecekti. Kullanım şekli itibariyle müdahale biçimi biraz kısıtlı kalsa da, gerçekten önemli durumlarda hayat kurtarıcı bir çözüm olabilir. (http://rxreviewz.com/) İnternette bu tip ambulans drone’larla ilgili pek çok test ve haber videosu bulunabiliyor.
Peki hastaları taşımaya elverişli drone ambulanslar yok mu? Prototip görseller ve tasarımlar var; üstelik drone üreticileri de bu konunun üstünde sıkı bir şekilde çalışıyorlar. Drone’larla insanların taşınabilmesinin mümkün olduğu anlaşıldığından beridir bu çalışmalar sürüyor. Ambulans olarak kullanılan minibüslerin trafik ve yol durumu nedeniyle işlevsiz kaldığı noktalarda kullanılabilecek, tam kapasiteli ve hasta taşımaya elverişli bir ambulans drone’un acil sağlık hizmetlerinde devrim olacağı hiç şüphesiz bir gerçek.
Silahlı Kuvvetlere Müttefik ve Düşman Drone’lar
Bir teknoloji ortaya çıkmışsa, bu zaten ordular tarafından kullanılıyordur veya kullanılmaya başlanacaktır. Savunma sanayisi ve savaş teknolojileri için drone’lar oldukça önemli birer oyuncu olmaya devam ediyorlar. Biz onları daha çok “İnsansız Hava Aracı / İHA ” ismiyle yakından tanıyoruz ve epeydir kullanıyoruz. İHA’ların yapabildikleri ise, mücadelenin seyrini değiştirecek türden…
İHA’lar yardımıyla yapılan keşif uçuşları, silahlara kuvvetler için ciddi istihbarat verileri topluyor. Bu sayede, yapılması muhtemel harekâtlar için stratejik öneme sahip coğrafi ve lojistik bilgilere ulaşılabiliyor. Ayrıca, özel silahlarla donatılmış İHA’lar; askerlerinin erişiminin çok zor olduğu ve ciddi kayıplarla ancak ulaşılabilecek hedef noktalarına bombardıman yapabiliyorlar. İHA’ların saldırı nüfuzunu arttırmaya yönelik çalışmalar devam etmekle beraber, stratejik bölgeleri ele geçirmek için yapılacak olası bir hava saldırısında İHA’lar aktif olarak günümüzde görev yapıyorlar.
Elbette bir İHA’nın her koşulda dostumuz olmasını bekleyemeyiz. Ülkeler, geleceğin savaş teknolojileri arasında drone’un yükselen önemini gördükleri için şimdiden stratejik bölgelere drone-savar sistemler kurmaya başladılar. Drone’ların hızlı casusluk denemeleri ve nokta atışına dayalı intihar saldırılarına karşı geliştirilen anti-iha / anti-drone sistemleri gittikçe önem kazanıyor. Bu savunma sistemi tespite dayalı radarlı füzelerden oluşabildiği gibi, daha modern bir çözüm olarak sinyal bozucu prensibiyle ile çalışanları da var. Düşmana ait bir İHA’yı tamamen imha etmek yerine çalışma sistemini bozarak düşürmek, o İHA’dan elde edilebilecek bilgiler olduğu anlamına gelir. Düşman casusunu vurmak yerine, onu esir alıp sorgulamayı hangi ordu tercih etmez ki?
Öyle görünüyor ki, drone’lar basit bir hobi olmaktan çıkalı uzun zaman oldu. Onlar hayatımızın her yerinde ve farklı işlerde insanlığın gelecekteki yardımcılarından biri olma yolunda hızla ilerliyorlar. Bakalım drone teknolojisi daha neleri başaracak? Hep beraber göreceğiz.
