Bilgisayarların kritik parçalarından olan RAM modüllerinin birbiri ile uyum içinde çalışması çok önemlidir. Yeni bir sistem toplayan veya mevcut bilgisayara bellek eklemesi yapan kullanıcıların bu konuda bilmesi gereken önemli teknik değerler var.
Anakart uyumu, MHz ve CL (CAS Latency) değerleri, voltaj değeri ve daha birçok nemli teknik unsur, RAM seçiminde uyumu sağlamak için bilinmesi gereken konular. Burada dikkat etmeniz gerekenlere ve modüller arası uyumu nasıl sağlayabileceğinize bakıyoruz.
Yeni bir bellek alırken ilk olarak anakart ile olan uyumuna dikkat etmeniz şarttır. Örneğin DDR3 tabanlı bir anakart kullanıyorsak DDR3, DDR4 bir anakart kullanıyorsak DDR4 bir RAM almamız gerekiyor. Bu konuda maalesef geriye dönük uyumluluk söz konusu değil.
İkincisi önemli konu ise anakartın desteklediği bellek frekansıdır. Örneğin anakartınız en fazla 2133 MHz hızında bellek destekliyorsa, 3200 MHz hızında çalışabilen bir bellek almanın hiçbir faydası olmayacaktır. Aldığınız ürün anakartın desteklediği en yüksek frekansta çalışacaktır. Her ne kadar bazı anakartlarda overclock ile bunun üstüne çıkabilsek de, bunun kararlı olacağının bir garantisi yoktur.
Bir diğer önemli nokta da anakartınızda bulunan RAM slotu sayısıdır. Kartta eğer 2 adet slot var ise en fazla bu sayıda bellek takabilirsiniz. Örneğin, 4 adet 8 GB kapasiteli modül kullanarak 32 GB bellek elde etmek istiyorsak, 4 slotlu bir anakarta ihtiyacınız vardır. Çift slotlu bir anakartta 32 GB’a ulaşmak için 2 adet 16 GB modül almanız gerekecektir.
Sisteminize 2 ve üzeri sayıda bellek takmak ve çift kanal performansından yararlanmak istiyorsanız, öncelikle kit olarak satılan ürünleri tercih etmenizi öneriyoruz. Bu ürünler aynı seri numarası ile birlikte dual kit olarak tek pakette satılırlar. Bu da uyumluluk sıkıntısı yaşama ihtimalinizi en aza indirir.
Ancak eğer aşırı yüksek fiyat gibi bir sebepten dolayı dual kit bir ürün tercih etmek istemiyorsanız, ilk seçenek olarak tek olarak satılan ürünlerin aynısından 2 adet sipariş verebilirsiniz.
Bilgisayarınızda zaten bir RAM takılıysa ve çift kanal kullanarak performansınızı yükseltmek için ikinci bir modül eklemek istiyorsanız dikkat etmeniz gereken detaylar var.
Öncelikle elinizde bulunan RAM ile birebir aynı modelden almaya özen gösterin. Aynı model RAM modüllerinin değerleri de birebir aynı olacaktır. Elinizde bulunan RAM ile birebir aynı marka, modelde ve hatta takip eden seri numarasına sahip ürünleri tercih etmek, uyumsuzluktan kaynaklanan sıkıntıları en aza indirecektir.
Elinizdeki RAM artık satışta olmayabilir veya piyasada az bulunduğu için aşırı derecede pahalı olabilir. Bu durumda mevcut belleği satıp yeni bir bellek kiti almak daha iyi bir seçenek olabilir. Bu tercih bellekler arası uyum sorununu ortadan kaldıracaktır.
Alacağınız ürünün aynı MHz, CL ve voltaj değerlerinde olması sorun çıkma olasılığını en aza indirecektir. Ayrıca üründe kullanılan çiplerin de aynı seriden olması önemli etkenlerdendir.
Alacağınız ikinci ürünün MHz değerleri tutmuyorsa bile, diğer değerler tutarlı olmalıdır. Voltaj değerleri oldukça önemlidir. Farklı voltaj değerlerine sahip RAM modüllerinin sorun çıkarması ihtimali çok yüksektir.
Farklı RAM’ler Birlikte Çalışırsa Ne Gibi Sorunlar Çıkabilir?
Sistemi açılmayabilir veya görüntü alamayabilirsiniz.Sistem açılsa bile RAM’lerden birinin çalışmadığını, buna bağlı olarak kullanılabilir RAM miktarının düşük olduğunu görebilirsiniz.
Kullanım esnasında sürekli mavi ekran veya yeniden başlatma sorunlarıyla karşılaşabilirsiniz.
Herhangi bir hata ile karşılaşmasanız bile oyun veya günlük işlerde takılma/donma sorunlarıyla karşılaşabilirsiniz.
Farklı Özelliklerdeki RAM’ler Hangi Değerlerde Birlikte Çalışır?
Farklı değerlerde iki RAM kullanıldığında değerler düşük olanın hızına sabitlenir. Yani CL 14 ve CL 16 değerlerinde iki farklı RAM kullandığınızda, ikisi de CL 16 olarak, yani daha yavaş çalışacaktır. Aynı şekilde 3200 MHz ve 2133 MHz RAM kullandığınızda, ikisi de 2133 MHz değerlerinde çalışacaktır.
Mevcut veya almak istediğimiz ürünlerin kodunu öğrendikten sonra anakart üretici sitesinden test edilen RAM listesini (QVL List) kontrol edebilirsiniz. Bu listedeki ürünler denenmiş, sorunsuz çalışacağı garanti edilen ürünlerdir.
Öte yandan farklı RAM modülleri uyumlu çalışamaz demek de mümkün değildir. Farklı ürünler sorunsuz bir şekilde birlikte çalışabilir. Ancak bunu şansa bırakmamak ve alışverişten önce konu üzerinde biraz çalışmak daha mantıklı olacaktır.
