Bilim kurgu filmleri gerçek oluyor. Yıkıcı ve yenilikçi teknolojiler her geçen gün sosyal hayatımıza dahil oluyor ve birçok işimizi dijital çözümlerle hallediyoruz. Hayatı tam anlamıyla otomatik pilota almış gibiyiz. Uyuyup- uyanıp, işe veya okula gidiyor, akşam olunca eve dönüyor ve yıllarca bu döngüyü bu şekilde sürdürüyoruz. Zamanımızın çoğu ekran karşısında geçtiği için zihnimiz ve bedenimiz adeta farklı gerçekliklerde yaşıyor. Aslında her geçen gün hareketsizleşip robotlaşıyoruz. Oyunun kuralı değişiyor; biz robotlaşırken, robotlar insanlaşıyor!
Robot savaşları başlıyor!
1921’de Çek yazar Karel Čapek, Rossum’un Evrensel Robotları adlı oyununu yazarken ilk kez ‘robot’ terimini kullandı ve böylece robot kavramını edebiyata kazandırdı. Yazar, kelimeyi Çekçede “zorla çalıştırma”, “angarya”, “esaret” anlamlarına gelen robota’dan türetir. Slav dillerinde “rab” kökü “köle” demektir. Rossum’un Robotları da haliyle insan emeğini üstlenen, ücretsiz çalışan mekanik işçiler oluyor. Hatta bu robotların bir kısmı, yapay zekâya sahip insan uyarlamaları… Kulağa biraz ürkütücü geliyor değil mi? 100 yaşındaki eser, günümüzün karanlık noktalarına ışık tutan bir bilimkurgu.
O günden bu yana teknolojiye karşı genel bir ihtiyat ve kendi icadımız olan şeylere karşı bir korku geliştirdik. Aslında bu konuda korkmakta hiç de haksız değiliz çünkü bilimkurguda yaygın bir mecaz olarak, makineler efendilerine karşı ayaklanıyor ve onları diriltiyor. insanlık yok olmanın eşiğine geliyor.
Gerçekçi davranışları taklit edebilen robotlara ve yapay zekaya hayret ediyoruz, ancak aynı zamanda onları biraz da rahatsız edici buluyoruz. Čapek’in 2000 yılı civarında geçen oyunu, 60’ların başında ilk kez ortaya çıkmış olan endüstriyel robotlar o zamana kadar yaygın olarak kullanılıyor olsa da, gerçekleşmeyen bir geleceğe dair bir vizyondu. Şimdiyse, Čapek’in tasvir ettiği türden bir taklitçiliğe yönelen robotik ve yapay zekanın yenilikçi uygulamalarına daha çok yaklaştık.
Onlar mı daha insan, biz mi daha robotuz?
İnsan olarak kapasitemizin farkında olduğumuz gibi, eksikliklerimizin de farkındayız. Belki de farkında olmadan bunları bir yapay zekaya öğreteceğimizden korkuyoruz. Robotlar yaparken kendimize ve dünyaya da aslında bir ayna tutuyoruz. Belki de bizi korkutan asıl mesele insan çıkarlarına zarar verebilecek istenmeyen robotik davranışlar olabilir.
Gelişmekte olan teknolojilerin etik ve sosyal açıdan sorumlu gelişimini ve kullanımını inceleyen bir araştırmacı olarak; I, Robot ve The Terminator gibi kült filmlerde gördüğümüz robotların gelebileceği son nokta bizleri rahatsız etse de, asıl endişe kaynağı olması gereken şey; insansı robotların altında yatan teknolojiler ve bunların arkasındaki niyettir. Özetle etiktir!
Son gelişmelere bakılırsa yakın zamanda insansı robotları etrafımızda görmeye başlayacağız. Ancak görünen o ki bizler robotlaşırken, onlar insanlaşacak ve belki de yakın tarihte robotların dijital köleleri olacağız!.. Gelecek bize neler gösterir bilinmez ama robot teknolojilerinin son durumunu birlikte değerlendirebiliriz.
Tesla Bot
SpaceX ve Tesla gibi önemli girişimlere imza atan Elon Musk, büyük planları olan bir adam. Defalarca başarısız olsa da denemekten vazgeçmiyor ve bu özelliği sayesinde pek çok teknolojiyi hayatımıza dahil etti. Şimdi de Tesla Bot’la karşımızda. Musk, Tesla Bot’un şirketin “en önemli ürün geliştirmesi” olduğunu söylüyor. Tesla’nın arabaları ve robotları, ileri teknolojilerin biyoloji ve teknolojiyi harmanlayarak insanları biyolojik köklerimizden özgürleştirdiği bir gelecek yaratmayı amaçlayan çok daha geniş bir planın yalnızca görünen ürünleri diyebiliriz.
Sürücüsüz araçlar , gezegenler arası roketler ve ‘beyin çipi’ projesi Neuralink , teknolojinin insanlığın kurtarıcısı olduğu Musk’ın tasavvur ettiği geleceğe yönelik adımlardır. Geliştirilen bu teknolojiler sayesinde gelecekte enerji, ucuz, bol ve sürdürülebilir olacak; insanlar akıllı makinelerle uyum içinde çalışacak ve hatta insanlar gezegenler arası bir tür olacak. Bütün bu hayalleri gerçekleştimek için ise Tesla Bot ilk aşamada fabrikada işçi olarak işe başlayacak! Musk’a göre: “Esasen, gelecekte fiziksel çalışma bir seçim olacak. Yapmak istersen yapabilirsin, ama yapmana gerek kalmayacak.” Robotlar bizim yerimize fiziksel güç gerektiren pek çok işi üstlenecek.
Musk’ın girişimlerine bakılırsa; sensörler, aktüatörler , enerji ve veri altyapıları, sistem entegrasyonu ve bilgisayar gücündeki önemli ilerlemeleri içeren bir dizi temel birbirine bağlı teknoloji üzerine inşa edilecek bir gelecek. Bu yeniliklerle birlikte; dönüştürücü teknolojiler oluşturmak için müthiş bir araç kutusu da ortaya çıkmış olacak.
Musk, insanların , insan ötesi veya “süper” insan olan teknolojiler aracılığıyla evrimsel mirasımızı aştığını hayal ediyor. Ancak teknolojinin insanüstü olabilmesi için önce insan olması ya da en azından insan tarafından tasarlanmış bir dünyada gelişmek için tasarlanması gerekiyor.
Amerika sınırlarını robot köpekler koruyacak
ABD, sınırlarında robot devriye köpeklerini test ediyor. Çok yakın bir zamanda dört ayaklı makineler otonom nöbetçiler olarak sınır bölgelerinde göreve başlayabilir. İç Güvenlik Bakanlığı tarafından bu hafta güney sınırındaki dört ayaklı robotların denemelerinin yeni ayrıntılarını yayınlandı. Bakanlık, denemelerin “başarılı” olduğunu ve makinelerle çalışmanın devam edeceğini söylüyor.
Robot köpekler, Boston Dynamics’e rakip olan Ghost Robotics tarafından yapılmıştır.
