Metaverse terimi ilk olarak 1992 yılında yazar Neil Stephenson tarafından bir bilim kurgu romanı olan Snow Crash’da dillendirildi. Bu romanda, 3 boyutlu sanal bir ortamda, insanların kendileri için seçtikleri avatarlar arasındaki etkileşim ele alınıyordu. Daha sonra, bazı roman ve bilim kurgu filmlerinde sanal ve artırılmış gerçeklik konuları incelenmişse de, Facebook’un adını Meta olarak değiştirmesi ile Metaverse yeniden gündem oldu. Metaverse ile ilgili bilinmeyenler başlıklı bu yazımda, tıpkı internetin ilk yıllarında sahip olduğu potansiyelin tam olarak anlaşılamaması gibi, Metaverse’in de daha başında olduğumuzdan insanlığa neler sunduğundan bahsedeceğim.
Facebook Neden Meta Oldu?
Facebook, geçtiğimiz günlerde adını ” Meta ” olarak değiştirdiğini duyurduğunda, sosyal ağ devinin bu ismi seçerken, uzmanların sosyal medyanın geleceği olarak ifade ettiği “Metaverse ” teriminden esinlendiği ortaya çıktı. Facebook yönetimi yeni ismi seçerken, aslında çok önemli stratejik bir karar vererek, popülaritesini yitirmiş olan ağın, günümüzdeki pandemi koşulları çerçevesinde güncellemesini de yaptı. Facebook ile birlikte konunun uzmanlarının da hemfikir olduğu şekilde, internet dünyasını değiştireceği düşünülen Metevarse’de milyarlarca insanı nelerin beklediğini hep birlikte yaşayarak göreceğiz.
Metaverse Nedir?
Metaverse ya da sanal evren, insanların herhangi bir fiziksel çaba harcamadan, sanal ya da artırılmış gerçeklik cihazları ile tamamen zihinsel olarak bulundukları algısal evren olarak tanımlayabiliriz. İlk bakışta sanki sanal bir oyun ortamı gibi düşünülen Metaverse’ü, 3 boyutlu sanal ortamda eğlenceli animasyonlar olarak da düşünmemek gerekiyor. Günümüzde çağdaş internet deneyimi iki boyutta geçiyorsa, Metaverse ortamında 3. bir boyut daha işin içine giriyor. Kulaklık ya da gözlük kullanılarak girilen Metaverse’de gerçek hayattaki insanların, yerlerin ve şeylerin sanal karşılıklarının bulunduğu, gerçek dünyanın dijital karşılığı yer alıyor. Blokchain teknolojisi ile entegre edilmiş, tam anlamı ile dijital ikizinizin sanal olarak yaşadığı Metaverse’de Web 3.0 altyapısı kullanılıyor.
Web 3.0 Nedir?
Metaverse ile entegre çalışacağı düşünülen Web 3.0 teknolojisi, yapay zeka ve makine öğrenimini temel alan yeni nesil internet teknolojisi olarak tanımlanabilir. İnternet ortamında herhangi bir aracı kullanılmadan, son kullanıcıya hitap eden ve daha fazla kişiselleştirilmiş bilgiyi daha hızlı şekilde Blokchain teknolojisi ile sunan bir internet altyapısı kullanılıyor.
Web 3.0 teknolojisinde herhangi bir merkeziyetçi yapı olmadan, aracı kullanılmadan, iletişimin direk olduğu bir yapı kullanılıyor. Metaverse sanal ortamında Web 3.0 internet altyapısı kullanılmaya başlandığında, yapay zekanın semantik yani sezgisel anlamlandırması kullanılmaya başlıyor. Aynı zamanda, şeylerin interneti de dediğimiz nesnelerin interneti ile gerçek ortamda oluşan verinin sanal ortamda kullanılıp anlamlandırılması söz konusu oluyor.
Metaverse dünyasında neler oluyor?
Her ne kadar Metaverse kavramını Facebook’ın adını Meta olarak değiştirmesi ile daha fazla duyar olsak da, Metaverse sadece bir şirkete bağlı kalmayacak. Metaverse dünyasına giriş yapabilmek için bir sanal gerçeklik gözlüğü kullanmak gerekiyor. Facebook sahibi olduğu sanal gerçeklik gözlüğü Oculus VR ile Metaverse sanal dünyasına giriş yapılabiliyor. Oculus VR’ın fiyatının yüksek olması nedeniyle fazla tutulmasa da, aynı işlevi gören farklı firmaların farklı ürünleri de bulunuyor.
Metaverse sanal dünyasında insanlar oyun oynamakla birlikte, sanal dünyada oluşturduğu avatarı ile diğer arkadaşlarıyla toplantılar yapıp, artırılmış gerçeklik ortamında aynı sanal mekanlarda zaman geçirebilirler. Metaverse’ün gelecekte daha da fazla kullanılacağını düşünen yatırımcılar, bu sanal dünyaya büyük yatırımlar yapılmaya başlandı. İnsanlar bu sanal dünyada sanal alanlar alarak, sanal evlerde yaşamaya başladılar. Sanal alışveriş merkezleri kurularak büyük markaların sanal mağazalarından alışveriş yapılmaya başlandı. Alışverişlerde cripto para kullanılıp, siparişlerini gerçek hayattaki evlerine yönlendirmeye başladılar.
Metaverse ortamı akla gelebilecek bütün sektörler için büyük fırsatlar sunmakla birlikte, arada aracının olmaması ve güvenlik nedeniyle kontrol mekanizmasının fazla kullanılamıyor olması nedeniyle potansiyel tehlikelerde barındırmaktadır.
Twitter takip için @salihertugrul YouTube kanalım
