Kablosuz şarj teknolojisi pek çok noktada bizi kablo karmaşasından kurtarıyor ve bağlanmayı daha hızlı ve pratik bir hale getiriyor. Elbette bunu şarj teknolojisinde de görüyoruz. Kablosuz şarj artık oldukça yaygın ve bugünün şartlarında kablolu şarj kadar hızlı şarj edebilme yeteneklerine çoktan kavuştular bile. Ancak kablosuz şarj konusunda uzun bir süredir devam eden ve kafaları kurcalayan bir şüphe var: Kablosuz şarj telefonların bataryalarına uzun vadede zarar verebilir mi? İşte bu yazının konusu da tam olarak bunun yanıtı olacak, ama evet veya hayır gibi doğrudan ve kestirme bir yanıt vermek yerine bu teknolojiyi daha iyi anlamak adına en baştan alacağız ve sonunda bir karara varacağız.
Kablosuz Şarj Nasıl Çalışıyor?
Kullanıcıların kablosuz şarj konusundaki endişelerinin nereden kaynaklandığını anlamak için öncelikle kablosuz şarjın nasıl çalıştığından bahsetmemiz şart.
Telefonunuzu geleneksel yöntemle, bir USB şarj kablosuyla şarj ettiğinizde, şarj cihazından telefona kablolar üzerinden düşük voltajlı bir akım iletilir. Kablosuz şarj uyumlu bir telefonu kablosuz şarj pedi ile şarj ettiğinizde, hala bir şarj cihazı ve kablo vardır.
Ancak kablo telefona değil pede gider. Bunun yerine, ped uyumlu bir cihazın varlığıyla etkinleştirildiğinde, pedin içindeki manyetik bir bobin düşük güçlü bir manyetik alan yaymaya başlar. Bu alan, telefonunuzun arkasındaki benzer bir bobinle etkileşime girer ve şarj pedinin bobini tarafından üretilen manyetik enerjiyi telefonu şarj etmek için tekrar elektriğe dönüştürür.
Kablosuz şarj yıllardır piyasada. Teknoloji 2008 yılında icat edildi ancak birkaç yıl boyunca ticari ürünlerde görünmedi. Kablosuz şarjı destekleyen ilk telefon olan Nokia 920 Windows Phone 2012 yılında piyasaya sürüldü. Aynı yıl Samsung Galaxy S3 kablosuz şarjı destekliyordu (ancak bir adaptör aksesuarına ihtiyacınız vardı). Kutudan çıkar çıkmaz kablosuz şarjı destekleyen ilk Galaxy, 2015 yılında Galaxy S6 oldu. Apple, 2017’de iPhone 8 ve iPhone X’in piyasaya sürülmesiyle iPhone serisine kablosuz şarj özelliğini ekledi.
Kablosuz Şarj Telefonunuzun Piline Zarar Verir mi?
Geldik asıl soruya. Kablosuz şarj ve pil sağlığı konusundaki endişeler nereden kaynaklanıyor? Kablosuz şarj %100 verimli değildir ve taban bobini ile telefon bobinini etkinleştirmek için kullanılan enerjinin bir kısmı ısı enerjisi olarak çevreye yayılır. Yani ortada bir ısı sorunu olduğu açık.
Kablosuz şarj sırasında ya da sonrasında telefonunuzun arkasının ısındığını hissedersiniz. Normal bir 5W (veya daha az) telefon şarj cihazıyla şarj etmek telefonunuzu zar zor ısıtır ve odanın ortam sıcaklığına bağlı olarak farkı tespit etmek zor olabilir.
Kablosuz bir şarj cihazıyla şarj etmek genellikle telefonunuzu şarj cihazından çıkardığınızda biraz sıcaklık fark edeceğiniz kadar ısı üretecektir. Hızlı şarj cihazları ise genellikle telefonunuzu elinize aldığınızda arkasının ne kadar kızarmış olduğunu fark etmenize neden olacak kadar ısı üretir. Yani kablosuz hızlı şarj teknolojisi ne kadar hızlı şarj ediyorsa o kadar fazla sıcaklıktan söz edebiliriz.
Telefon üreticileri söz konusu olduğunda, her üç deneyim de tamamen normal ve telefonun beklenen çalışma parametreleri dahilinde. Apple, kablosuz şarj belgelerinde telefonunuzun sıcak hissedebileceğini, ancak çok ısınırsa şarj işlemini otomatik olarak sınırlayacağını belirtiyor. Samsung belgeleri de aynı şeyi tekrarlıyor: Samsung telefonunuz şarj olurken ısınırsa, şarj işlemini durduracak.
Kablosuz şarj, “yavaş” bir USB duvar şarj cihazı kullanmanın ötesinde küçük ama ölçülebilir miktarda ısı ürettiği sürece, kablosuz şarjın teknik olarak pilinizi eskittiğini ve ona zarar verdiğini iddia edebilirsiniz. Ancak bunun bir dayanağı olmaz.
Ancak teknik ayrıntıları tartışmanın ötesine geçersek, gerçek dünyada bu zarara ilişkin çok fazla kanıt yok. Pilinizi ne sıklıkta tükettiğiniz ve yeniden şarj ettiğiniz, çalışma ortamı ve benzeri gibi o kadar çok değişken var ki, kablosuz şarjı pil sağlığının azalmasında tek bir faktör olarak izole etmek zor.
Örneğin, telefon üreticileri size 35C üzerindeki sıcaklıklara maruz kalmanın telefon pil sağlığını kalıcı olarak bozabileceğini söyleyebilir. Ancak milyonlarca insan telefonlarını her zaman ortam sıcaklığının 35C’nin üzerinde olduğu ortamlarda kullanıyor. Güneşli bir yaz gününde telefonunuz cebinizdeyken dolaşmak bile telefonunuzu bu sıcaklığın üzerine çıkarabilir. Kavurucu bir günde klimasız bir evde şarj etmek de bu sıcaklığın üzerine çıkmasına neden olabilir. Arabanızdaki telefon yuvasında bıraktığınızda da bu sıcaklığın üzerine çıkabilirsiniz.
Telefonunuzun kablosuz olarak şarj olurken hafifçe ısınması, telefonunuzun maruz kaldığı diğer şeylerle karşılaştırıldığında çok küçük bir dalgalanma.
Telefonunuzu Kablosuz Şarj Etmeyi Bırakmalı mısınız?
Belki de son bölümü okudunuz ve kablosuz şarjdan telefonunuzu sadece geceleri kablolu bir şarj cihazıyla yavaş şarj etmeye geçmeyi düşünüyorsunuz. Bunu yapabilirsiniz ve teorik olarak pil sağlığınızı birkaç ay daha normalde olduğundan yüzde bir veya iki daha yüksek tutabilirsiniz.
Ancak kablosuz şarjı kullanmaktan hoşlanıyorsanız bunu pek tavsiye etmiyoruz. Telefonunuzun pilini sonsuza kadar mükemmel sağlıkta tutabileceğiniz fikri bir efsanedir.
Telefonunuzun pili, tıpkı arabanızın lastikleri gibi zamanla tükenir. Lastikleri eninde sonunda değiştirmemek için arabanızı garajda bırakacak haliniz yok ve eninde sonunda pili değiştirmemek için telefonunuza bebek gibi bakacak haliniz de yok. Telefonunuzun pili hakkında endişelenmeyi bırakmalı ve sadece keyfini çıkarmalısınız.
Gerçek şu ki, batarya ilk etapta önemli ölçüde bozulmadan önce muhtemelen telefonu değiştireceksiniz. Ve eğer tüm telefonu değiştirmezseniz, yedek bir pilin büyük bir maliyeti de yok.
