Son aylarda hiç ekran kartı almaya çalıştınız mı? Ya da PlayStation 5 veya Xbox Series X konsollarına sıklıkla rastlıyor musunuz? Bu iki sorunun ortak noktası dünyanın yaşadığı işlemci krizi. Bundan beş sene öncesine kadar süper marketlerde yeni nesil konsol satılırdı. Oysaki şu an ciddi bir belirsizlik ve stok sorunu var. Bu da ne yazık ki stokçulara ve direkt olarak da fiyatlara yansıyor.
İşlemci krizi birçok sektörü olumsuz etkiliyor
İşlemci krizi sadece bilgisayar ve oyun dünyasını etkilemiyor. Bugün yurtdışında birçok otomobil markası işlemci bulamadığı için akıllı özelliklerden yoksun şekilde araç satıyor. Ardından işlemciler geldiğinde müşteriler sırayla çağrılıyor. Akıllı telefon piyasasında durum farklı değil. Akıllı telefonlar 2021 boyunca kıtlık yaşadı. Mart 2021’de Xiaomi başkanı Wang Xiang, bir çip kıtlığının üretim maliyetlerini artırdığını söyledi. Aynı dönemde, Samsung CEO’su DJ Koh, “cips arz ve talebinde ciddi bir dengesizlik” konusunda uyardı. Ne yazık ki tüm bu gelişmeler daha yüksek fiyatlı akıllı telefonlar olarak karşımıza çıktı.
Domino etkisi
Neden işlemci krizi yaşıyoruz? Cevap aslında çok basit: COVID-19. Çünkü salgın sonrası evde eğlence, eğitim ve çalışmaya yönelik büyük bir talep oluştu. Dizüstü bilgisayarlar son 10 yıl içerisindeki zirve satışları yakaladı. Bir de kripto madenciliğin altın çağı aynı döneme denk geldi. Bu tarz nedenlerle yeni bir alıcı kitlesi doğdu. Yeni müşteriler, zorunlu nedenlerle donanım ürünleri için bedelinin çok üstünde ödeme yapmaya hazırlar. Bu tabloya bir de pandeminin üretim ve tedarik zincirine verdiği hasarı eklemek gerek. Fiziksel mesafe ve güvenlik önlemleri nedeniyle Çin’de üretim durma noktasına geldi. Üretilen az sayıdaki ürün, lojistik sorunlar nedeniyle zamanında teslim edilemedi.
İyi bir haberimiz var. Bu tablo adım adım iyiye doğru değişiyor. Alman sitesi 3DCenter’a göre, perakendeciler grafik kartı fiyatlarında kademeli bir düşüş gördü. Mayıs 2021’de NVIDIA kartları tavsiye edilen fiyatın %318’indeydi. Yani 3 katından da fazla… AMD ise %216’lık bir rekor gördü. Nisan 2022 itibariyle rakamlar NVIDIA için %119’a ve AMD için %112’ye geriledi. Fakat ağır ama emin adımlarla ilerleyen bir düşüşten bahsediyoruz. ABD, Avrupa ve ülkemizde farklı dalgalanmalar yaşanıyor. Yine de genel olarak baktığımızda en azından ekran kartlarını yeniden stoklarda görüyoruz. Çünkü birkaç ay öncesine kadar durum gerçekten vahimdi. 3 kat ödeme de yapacak olsanız kart bulmak mümkün değildi.
Düşüşün nedenleri
Kripto para piyasasının karşılaştığı sorunlar madencilerin grafik kartlarına yatırım yapmasını daha az çekici kılıyor. Güvenlik sıkıntıları ve yazın yaşanacak Ethereum sistemindeki köklü değişim çok önemli. Çünkü artık mevcut madencilik sistemi rafa kalkıyor. Bu nedenle ikinci elde çok fazla sayıda ekran kartı belirmeye başladı. Buna ek olarak AMD ve Nvidia, düzenli olarak üretim kapasitelerini artırıyor. Yetinmeyip tedarik zincirinde yeni çözümler geliştiriyorlar. Bu iki devin yıl sonuna doğru yeni nesil ekran kartlarını piyasaya süreceğini tahmin ediyoruz. Sonuç olarak mevcut kartlarda bir gerileme yaşanması çok normal. Bir de Intel, uzun bir aradan sonra oyuncular için harici ekran kartı geliştiriyor. Gecikmeler yaşansa da bu kartların yazın piyasaya çıkması bekleniyor. Intel, Arc ailesi adını verdiği bu kartlardan 2022’de 4 milyon adet piyasaya sürme vaadinde bulundu. Tüm ekran kartlarının güncel stoklarını ve fiyatlarını takip etmek için bu adresi takibe alın. Evet, gelişmeler özellikle oyuncular için sevindirici. Karanlık tünelin ucundaki ışık göründü. Biraz daha sabır…
