Sanallaştırma, günümüz sunucu teknolojisinde oldukça yoğun kullanım alanı bulan bir teknolojidir. Sanallaştırmada bir fiziksel sunucu üzerindeki işlemci, bellek, depolama alanı gibi kaynakların, birbirinden bağımsız birden fazla sanal sunucu tarafından paylaşılarak kullanılması söz konusudur.
Sanallaştırma ile fiziksel donanım üzerinde birden çok işletim sistemi kurulumu yapılarak, tek bir makine üzerinde birden çok işletim sisteminin çalışması sağlanır.
Fiziksel makinelerde çalışan uygulamaların aynı makine üzerinde değilde, makine üzerinde çalışan farklı sanal sunucular üzerinde farklı ortamlarda çalışması ile gerek maliyet, gerekse yönetimsel olarak kazanç ve kolaylık sağlanır.
Sanallaştırma ile fiziksel makine çok daha verimli çalışmakta, yazılım ve donanım bağımlılıkları ortadan kalkmaktadır. Bu sayede yeni ürün ve servis geliştirme maliyetlerinde büyük tasarruflar sağlanmaktadır.
Sanallaştırma teknolojisinin geçmişi, 1960’lı yıllarda kullanılan mainframe teknolojisine dayanmakta. Mainframe teknolojisinin donanımsal olarak oldukça büyük ve pahalı olması ile birlikte, sanallaştırma teknolojisinin başlangıcı olması açısından önemli olduğunu da söylemeliyim.
Sanallaştırma ile fiziksel sunucuda çalışan birden çok sanal makine ile donanımsal konsolidasyon sağlanmakta, harcanan elektrikten tasarruf ve aynı zamanda doğaya salınan karbondioksit oranlarındaki azalma ile yeşil enerji desteklenmektedir.
Sanallaştırmada fiziksel sunucu kaynağı, ihtiyaç doğrultusunda istenildiği kadar mantıksal parçaya bölünerek, toplam sunucu verimliliğini optimize etme bakımından oldukça yarar sağlamakta, iş gücü kaybı ve maliyetlerin azaltılması ile işletmelere yüksek verimlilik ve esneklik sağlanmaktadır.
Bu haftaki yazımda; sanallaştırma teknolojilerinden birisi olan Microsoft’un geliştirdiği Hyper-V servisinden bahsedeceğim.
Hyper-V
Hyper-V, Microsoft’un geliştirdiği sanallaştırma yazılımıdır. Hyper-V; donanım tabanlı olarak çalışan “hypervisor” yapısı üzerinde, 64 bitlik işlemciler için tasarlanmış, modern mimariye, yüksek performans ve yüksek güvenlik özelliklerine sahip bir sanallaştırma yazılımıdır. 26 Haziran 2008’de piyasaya çıkmıştır.
Fiziksel bir makinede Hyper-V sanallaştırması yapılabilmesi için makinenin donanımsal olarak sanallaştırma altyapısına destek sağlıyor olması gerekir.
Microsoft, sanallaştırma yarışına ilk olarak Microsoft virtual PC ile başlamış, Virtual PC, 2007 versiyonunda ücretsiz olarak sunulmuştur. Hyper-V, birden fazla server rölünü tek bir fiziksel makine üzerinde birbirinden bağımsız sanal roller olarak çalıştırmaktadır.
Hyper-V resmi olarak en son Windows Server 2012 R2 üzerinde çalışmakla birlikte, Windows server 2008 ve 2008 R2 üzerinde de daha eski versiyonları kullanılabilmektedir. Server 2016 ile de yeni özelliklere sahip olacaktır.
Hyper-V’nin Windows server 2012 R2 üzerinde çalışan son versiyonunda; sanal makine replikasyonu, dinamik memory, canlı sanal makine taşıma, Microsoft Data Protection Manager ile tam uyumluluk, sanal sunucuların Cluster yapılmış sistemlerde çalışırken yüksek verimlilik amacıyla makineler arasında taşınması gibi daha bir çok yeni özellik getirilmiştir.
Büyük ölçekli işletmelerde Hyper-V kullanılırken, Failover Cluster (Küme) teknolojisi ön plana çıkmaktadır. Peki, nedir Failover Cluster?
Failover Cluster; organizasyon içerisindeki sunucuların ve bu sunucular üzerindeki uygulamaların durması veya arızalanması durumunda, ilgili servis ve uygulamaların cluster üyesi diğer sunucu veya sunucular üzerine geçerek, çalışmaya devam etmesini sağlayan teknolojidir. Failover Cluster servisi sayesinde, sanal makinelerin üzerinde çalıştığı fiziksel sunucunun her ne sebeple olursa olsun arızalanması durumunda, üzerindeki sanal sunucuların, cluster üyesi diğer fiziksel sunuculara kaydırılıp, orada ayağa kaldırılıp, çalışmaya devam etmesi sağlanır.
Ortamda bulunan paylaştırılmış bir klasör veya disk ünitesinden verilen depolama alanı üzerinde kurulan sanal makinelerin, her an ayakta kalmasını sağlayan yüksel verimlilik servisi sayesinde, iş sürekliliği sağlanmaktadır.
Sanallaştırma desteği olan bir fiziksel sunucuda, Windows Server 2008’den 2012 R2 ya kadar kurulan işletim sisteminin üzerinde Hyper-V servisi kurulduktan sonra, sanal makine oluşturulmaya başlanabilir.
Hyper-V yönetim ekranında oluşturulacak sanal makinelerin sayısını, kullanılan lisans ve fiziksel makinenin disk ve ram kapasitesi sınırlar. Fiziksel makinenin ağ kartını sanal sunucuların kullanabilmesi için Hyper-V sanal network adaptörü ve sanal switch( network anahtarı) ayarlamaları yapılmalıdır. Sanal network anahtarı; fiziksel makineye gelen gruplandırılmış sanal ağları ayırabilme, gelen Vlan gruplarının içinden sanal makinenin kullanmak istediği Vlan’ı seçip kullandırabilecek özelliğe sahiptir.
Hyper-V yönetim arayüzünde oluşturulan sanal makine artık hizmet vermeye hazırdır. Gerekli network ayarlamaları yapıldıktan sonra, istenilen Vlan’a uygun IP yapılandırması yapılıp, planlanan servis için kullanılmaya başlanabilir.
Eğer oluşturulan sanal makina cluster bir yapıya dahil edilirse, çalıştığı fiziksel makine bozulsa bile aynı clustera üye farklı bir fiziksel makine üzerinden çalışmaya devam eder.
Cluster çalışan servis üzerindeki sanal makine, istenildiğinde farklı bir ortama aynı anda kopyalanabilir( Replication). Cluster üzerinde çalışan sanal makine, istenildiğinde fiziksel cluster üyesi diğer makinelere taşınabilir.(Live Migration)
Yine aynı şekilde, Hyper-V yönetim arayüzünde, sanal makinenin kullandığı gerçek disk alanı, farklı bir disk ortamına taşınabilir. (Storage Migration)
