Teknoloji kullanımın iyice yaygınlaşması ile birlikte teknoloji bağımlılığı da hayatımızı önemli ölçüde etkilemeye başladı. Yoğun teknoloji kullanımı ve elektronik cihazlarla geçirilen uzun saatler uyku sağlığının bozulmasına ve yaşam kalitesinin düşmesine neden olabiliyor.
Uyku apnesi ise son zamanlarda giyilebilir teknoloji üreticilerinin gündeminde olan bir konu. Öncelikle uyku apnesi nedir ve giyilebilir teknoloji ürünleri uyku bozukluğu ile nasıl mücadele edebilir? Gelin konuyu daha yakından inceleyelim.
Uyku apnesi nedir?
Uyku apnesi, horlama ve uykuda solunum durması olarak tanımlanıyor. Solunumdaki bu duraklamalar uzunluk olarak değişebilir ve uykuyu bozabilir. Uyku apnesi belirtileri yüksek sesle horlama, sabah baş ağrısı, depresyon ve unutkanlık içerir. Her yaştan insanı etkileyebilir ve sıklıkla teşhis edilmez. İnsan ömrünün ortalama üçte birini oluşturan uyku, sağlıklı bir yaşam için büyük önem taşıyor. Kalitesiz uyku gündüz sürekli uyur halde dolaşma, konsantrasyon eksikliği gibi şikayetlere yol açarken; yüksek tansiyon, kalpte ritim bozuklukları, felç veya ani gece ölümlerine neden olabilen uyku apnesine de neden olabiliyor.
Uyku probleminiz varsa dikkat
Dünyadaki her beş kişiden biri uyku problemi yaşıyor. Uykusuzluğun nedeni ise sadece teknoloji değil, yoğun çalışma saatleri ve stresin büyük etkisi var. Bazı iş yerleri çalışanların verimini düşüren uyku problemlerine karşı “uyku odaları” uygulamalarını hayata geçirmiş. Benzer düzenlemeler bizim ülkemizde de yapılabilir. Ancak öncelikle bizlerin düzenli uyku uyumaya özen göstermemiz gerekiyor. Uyku ile ilgili problemi olanların da bu konuyu önemsemesi ve sorunun çözümü için uzmanlardan destek alması şart.
Hali hazırda uyku apnesi olanların hastalığın teşhisi için “Polisomnografi” denilen uyku apnesi testini yaptırmaları gerekiyor. Uyku apnesi testi, hastalığın tespiti ve tedavisi sürecinde en önemli aşama. Polisomnografi, tüm gece boyunca beyin aktivitesinin ve solunumsal olayların kaydedildiği bir testtir. Uyku apnesi testi; uyku sırasında beyin dalgaları, göz hareketleri, ağız ve burundan hava akımı, horlama, kalp hızı, bacak hareketleri ve oksijen seviyelerinin ölçümü esasına dayanır. Uyku apnesi testini yaptırabilmek için hastaların bir gece uyku odasında kalmaları gerekir. Vücudun çeşitli noktalarına bağlanan kablolarla alınan sinyaller odanın dışındaki bilgisayara aktarılır ve sabaha kadar alınan bu kayıtlar incelenerek, uyku süresince solunumun kaç defa durduğu, ne kadar süre ile durduğu, durduğunda oksijen değerlerinin ve kalp hızının nasıl etkilendiği ve derin uykuya dalınıp dalınmadığı gibi birçok detaya bakılabilir ve kişinin uyku sağlığı uzman doktorlarca yorumlanabilir.
Giyilebilir teknolojilerle uyku sağlığınızı takip edin
Uyku sağlığını takip etme ve daha iyi bir uyku deneyimi için giyilebilir teknolojiler de yararlı çözümler üretiyor. Örneğin Fitbit, kullanıcıların uyku evreleri ve içgörüleri özelliğiyle ne kadar iyi uyuduklarını takip edebiliyor. 2017’de kardiyovasküler kalp monitörizasyonunun ile ilgili bir çalışma , Apple Watch’un 18 milyondan fazla Amerikalıyı etkileyen bir uyku bozukluğunu tespit etme yeteneğine sahip olduğunu ortaya koydu. Ayrıca Garmin de Kansas Üniversitesi Tıp Merkezi ile işbirliği yaparak, ciddi sağlık sorunlarının takibi konusunda çözümler geliştiriyor.
Fitbit, Apple ve Garmin uyku apnesi testlerinden başarıyla geçebilecek mi?
Öyle görünüyor ki Fitbit’in uyku apnesi teşhisi metodu, kalp hızı ve kan oksijen düzeylerinin okunması etrafında odaklanacaktır. Kandaki değişimleri izlemek için cildin ışığını aydınlatan kırmızı ışık ve kızılötesi teknolojileri kullanarak, sensörü, biri uyurken kan oksijen seviyesinin ne zaman düştüğünü algılayabilecektir.
Cardiogram’ın çalışmasında, Apple Wear, Fitbit, Garmin veya Wear akıllı kol saatleri olsun, tüm giyilebilir cihazların , verileri yorumlamada yardımcı olan DeepHeart adlı yapay zeka nöral ağı ile eşleştirildiğinde uyku apnesini algılayabildiğini buldu.
Uykusuz bir bedenin hareketi aslında rahatlıkla kaydedilebilir
Uykusuz bir bedenin hareketleri aslında uyku monitörlerinin ve birçok giyilebilir cihazın kaydedebileceği metriklerden biridir. Bu, yatağınızda hareket ettiğiniz zamanı tanımlar. Huzursuzluk önemli miktarda uyku ile ilgili sorun bir göstergesi olabilir ve siz de çok horlamaya gerçekleşmesi durumunda çoğunlukla uyku apnesi belirtisi olabilir. Ancak şu anda cihazlarınızın topladığı bilgilerden emin olmak için en sağlıklı yol doktorunuza güvenmek.
Apple’ın ResearchKit tıbbi araştırma platformu da, Amerikan Uyku Apnesi Derneği’nin, bir uyku sağlığı uygulaması geliştirmek için IBM’in Watson yazılımı ile birlikte çalışmasıyla bu alanı araştırıyor. Apple Watch ve iPhone kullanarak, uygulama verimlilik, uyanıklık ve genel sağlık üzerindeki etkileri görmek için verileri kullanarak uyku kalitesini izlemek ve incelemek mümkün.
Ne zaman hayata geçebilir?
Yukarıda bahsettiğimiz giyilebilir teknolojilerin uyku apnesini takip etme teknolojisine açıkça sahip olduğunu biliyor olsak da, aslında gerçekleşmesi için oldukça uzun bir süre beklemek zorundayız. Çünkü bu şirketler, veri toplamaktan başka hiçbir şey yapmadan iyi bir zaman harcayacaklar, böylece algoritmalarını ayarlayabilir ve uyku apne izleme sistemlerini hazırlayabilirler. Ayrıca bu kuruluşların FDA onayı veya diğer düzenleyici kuruluşlardan da ilgili izinleri almaları gerekir.
