Bir fotoğraf çekerken dikkat edilmesi gereken konuların başında keskinlik gelir. Fotoğrafın keskinliği ise bazı çevresel şartlardan kullanılan donanıma kadar birçok etkene bağlıdır.
Fotoğrafçının kontrol ettiği konular içinde en önemlilerinden biri keskinliktir. Fotoğrafta net olarak görülecek detay olarak tanımlanabilecek keskinliğin birçok farklı ifade şekli vardır. Keskinlik ile fotoğrafçı dikkat çekmek istediği konuyu öne çıkarabilir. Tam tersi bir hareket ise konunun geri planda kalmasına neden olur.
Keskinlik netliğe karşı
Fotoğrafta netlik ve keskinlik benzer kavramlar gibi görünse de aslında aynı şey değildir. Ancak bu iki kavram birbirine bağlıdır. Netlik bir fotoğraftaki ana konunun net olarak görünmesidir. Keskinlik ise bu net görünen konunun detayının ne kadar görüntülendiğidir. Her iki kavram da birbiri ile ilgilidir ve netlik olmadan keskinlik, keskinlik olmadan netlik olmaz. Netlik her zaman vardır ama keskinliğin oranı değişken olabilir.
Keskinliği etkileyen faktörler
Keskinliği etkileyen birçok faktör vardır. Bunlardan en önemlisi ve birincisi fotoğraf makinesinin hareketidir. Fotoğrafçı makineyi titretmeden tutamazsa keskinlik de o ölçüde kaybolacaktır. Hatta keskinliğin ötesinde net olmayan fotoğrafların ana sebebi tutma sorunudur. Özellikle düşük enstantane kullanılan (yani ışık miktarının az olduğu) durumlarda en ufak bir dokunuş bile net olmayan fotoğrafların çekilmesine sebep olabilir. Benzer şekilde uzun odaklı bir objektif kullanıldığında (mesela 300 mm) objektiften geçen ışık miktarı azalacağından özellikle karanlık ortamlarda makineyi titretmemeye dikkat etmek gerekir.
Fotoğrafçı makinesini hangi şartlarda nasıl tutacağını öğrenerek bu sorunların önüne geçebilir. Ayrıca yerine göre tripod ya da monopod gibi aksesuarların kullanımı da keskinlik konusunda fotoğrafçıya yardımcı olacaktır. Monopod ya da tripod gibi aksesuarların bulunmadığı ya da kullanılamadığı durumlarda ise son çare olarak ISO’yu yükseltmek gerekebilir. Bu gren oluşumuna neden olsa da başka bir çözüm yoksa kullanılabilir.
Objektif
Bir fotoğrafın keskinliğine doğrudan etki eden en önemli faktörlerden biri de objektiftir. İyi ve diyaframı açık bir objektif, keskinlik anlamında çok güzel sonuçlar verecektir. Özellikle diyaframı f2, f2.8 ya da f1.8 gibi değerlere sahip olan objektifler hem keskinlik hem netlik anlamında iyi sonuçlar verir.
Öte yandan objektifler için keskinlik değerleri farklılık gösterebilir. Her objektif farklı bir diyafram değerinde maksimum keskinliğe sahiptir. Bu değer objektifin detaylı teknik verilerinde görülebilir. Bu değerde çekim yapıldığında en yüksek keskinlik elde edilmiş olur.
Sensör boyutu
Fotoğraf çeken cihazın sensörü ne kadar büyük olursa genelde verdiği detay ve keskinlik de o oranda fazla olur. Yani daha fazla Megapiksel daha fazla detay ve iyi bir objektifle dana fazla keskinlik anlamına gelir. Ama iyi bir objektif ve büyük bir sensör her zaman ek maliyet anlamına gelir. Diyaframı açık bir objektifin maliyeti standart bir dijital SLR gövdesinden daha pahalıdır. Benzer şekilde daha büyük sensörlü bir dijital SLR, standart boyutta bir sensöre sahip benzerinden 2-3 kat daha pahalıdır.
Netlik nereye yapılmalı?
Fotoğraf çekerken bazen netlik konusuna yeterince dikkat etmeyiz. Ancak netliğin doğru noktaya yapılması fotoğrafın keskinliğini ve gücünü artıran önemli bir faktördür. Örnek vermek gerekirse insan ya da hayvan çekimlerinde netlik noktası gözler olmalıdır. Bu genel bir kural olarak yıllardır uygulanan bir tekniktir. Elbette yerine, duruma ve kadraja göre farklı yerlere de netlik yapılabilir ama bunun dikkati farklı yönlere çekebileceğini unutmamak gerekir. Bir portre fotoğrafında gözler yerine buruna netlik yapılırsa kullanılan objektife göre değişmekle beraber gözler netsiz çıkabilir. Bu da genelde istenen bir şey değildir.
Keskinlik, beraberinde daha fazla detay anlamına geldiğinden fotoğrafta sıklıkla kullanılan kavramlardan biridir. Fotoğrafçı teknik verilere ve donanıma hakim olarak keskinliği kontrol edebilir. Bu da ifade tarzını geliştirmek için önemli bir konudur.
Işığınız bol olsun…
