Günümüzde teknolojinin ilerlemesiyle birlikte seçim süreçleri de dijital dönüşüm geçiriyor. Geleneksel oy verme yöntemlerine alternatif olarak ortaya çıkan elektronik seçim uygulamaları, seçim süreçlerinde çeşitli artılar sunuyor. Bu yazımda, elektronik seçim uygulamalarının seçim güvenliğine getirdiği artıları ele aldım.
Uzun yıllardır dünyanın farklı ülkelerinde kullanılıyor
Elektronik oy kullanma, oyların atılması, sayılması ve arşivlenmesi için dijital araçların kullanıldığı bir sistem olarak uzun zamandır dünyanın birçok ülkesinde kullanılıyor. Oy verenlerin nerede oy kullandığına bağlı olarak, iki şekilde yapılabiliyor: Oy verenlerin oy kullanma merkezlerinde elektronik cihazları kullandıkları yöntem olan yerinde elektronik oy kullanma ve oy verenlerin herhangi bir yerden (hatta yurt dışından bile) oy kullanabildikleri yöntem olan uzaktan elektronik oy kullanma. Elektronik oylama Avustralya, Kanada, Estonya, Fransa, Hollanda, Norveç, İspanya, İsviçre, İngiltere, ABD, Namibya, Finlandiya, Portekiz, Filipinler, Brezilya, Hindistan, Rusya ve Moğolistan gibi birçok ülkede kullanılırken, avantajları ve dezavantajları konusundaki tartışmalar devam ediyor.
Estonya’dan Kanada’ya e-seçim uygulamaları
Genel ve yerel seçimlerin yanı sıra 2014 ve 2019 yıllarında gerçekleştirilen Avrupa Parlamentosu Seçimlerinde de internet üzerinden oylama yöntemi ilk kez kullanıldı. Estonya’da 2021 yılından itibaren seçmen listeleri de elektronik olarak düzenlenirken, Ülkede bugün kullanılan oyların üçte biri internet üzerinden oylama yöntemiyle kullanılıyor. Kanada’daki federal seçimler geleneksel yöntemle başka bir ifadeyle kâğıt oy pusulasıyla gerçekleştiriliyor. Bununla birlikte; belediyelerin bazıları optik tarama ve DRE oy kullanma makinelerini de kullanmakta ve sınırlı sayıda bölgede internet oy hakkı bulunuyor. Peki dünyanın birçok ülkesinde kullanılan ve giderek yaygınlaşan elektronik seçim sistemlerinin seçim güvenliğine ne gibi katkıları var?
Oy Kaybı ve Yanlışlıkların Önlenmesi: Elektronik seçim uygulamaları, geleneksel kağıt oylama yöntemlerine göre oy kaybını ve yanlışlıkları önemli ölçüde azaltıyor. Makine tarafından okunan oyların otomatik olarak kaydedilmesi, hatalı veya eksik oyların tespit edilmesini sağlıyor. Böylece, seçmenlerin iradesinin doğru bir şekilde temsil edildiği ve seçim sonuçlarının güvenilir olduğu sağlanıyor.
Hızlı ve Etkin Sonuçlar: Elektronik seçim uygulamaları, oy sayımı ve sonuçların bildirilmesi sürecini hızlandırıyor. Manuel oy sayımı sürecindeki hataların ve gecikmelerin önüne geçerek, seçim sonuçlarının daha hızlı ve etkin bir şekilde elde edilmesini sağlıyor. Bu da seçimlerin daha güvenilir ve şeffaf bir şekilde gerçekleştirilmesine yardımcı oluyor.
Erişilebilirlik ve Kullanım Kolaylığı: Elektronik seçim uygulamaları, engellilerin ve fiziksel zorluk yaşayan seçmenlerin oy kullanma sürecini kolaylaştırıyor. Sesli rehberlik, büyütme seçenekleri ve kolay kullanılabilir arayüzler gibi özellikler, daha fazla insanın oy kullanabilmesini sağlıyor.
Veri Analizi ve İstatistiksel Analiz İmkanı: Elektronik seçim uygulamaları, toplanan verilerin analiz edilmesini ve istatistiksel analizlerin yapılmasını kolaylaştırıyor. Bu sayede, seçim sonuçlarıyla ilgili detaylı veriler elde edilebiliyor ve daha derinlemesine analizler yapılabiliyor. Bu veriler, gelecekteki seçim stratejilerinin oluşturulmasında ve karar alma süreçlerinde değerli bilgiler sunuyor.
Hile ve Manipülasyon Riskinin Azaltılması: Elektronik seçim uygulamaları, fiziksel oy pusulalarının kaybolma, değiştirilme veya sahtecilik riskini ortadan kaldırıyor. Verilerin elektronik ortamda saklanması ve iletilmesi, manipülasyon riskini azaltıyor ve seçim sonuçlarının güvenilirliğini artırıyor. Ayrıca, elektronik sistemlerin güvenlik protokolleri ve şifreleme teknolojileri kullanarak yetkisiz erişimleri engellemesi, seçimlerin bütünlüğünü sağlıyor.
Çevresel Katkılar: Elektronik seçim uygulamaları, kağıt kullanımını azaltarak çevresel etkileri olumlu yönde etkiliyor. Geleneksel kağıt oylama yöntemlerinde kullanılan tonlarca kağıdın tasarruf edilmesi, ağaç kesimlerinin azalmasına ve enerji tüketiminin düşmesine katkıda bulunuyor. Bu da seçim sürecinin sürdürülebilirlik açısından daha çevre dostu hale gelmesini sağlıyor.
İşbirliği ve Entegrasyon: Elektronik seçim uygulamaları, farklı seçim birimleri arasında veri paylaşımını ve işbirliğini kolaylaştırıyor. Merkezi bir veritabanı üzerinde çalışan sistemler, birden fazla seçim biriminin entegre bir şekilde çalışmasını sağlıyor. Bu da seçim sürecinin daha koordineli ve verimli bir şekilde yürütülmesini mümkün kılıyor.
Sonuç olarak, elektronik seçim uygulamaları seçim süreçlerinde birçok artı sunuyor. Hızlı sonuçlar, hile ve manipülasyon riskinin azalması, kullanım kolaylığı, veri analizi imkanı gibi faktörler, seçimlerin daha güvenilir, şeffaf ve etkin bir şekilde gerçekleştirilmesine olanak tanıyor. Bununla birlikte, elektronik seçim uygulamalarının güvenlik önlemlerinin sağlam olması ve sistemin güvenilirliğinin sağlanması önemlidir.
