Düşünsenize, bir dünya para verdiğiniz dizüstü bilgisayarınızın üstünden araba geçse… Hem öyle normal binek bir otomobil filan da değil, 2 tonu aşkın bir arazi aracı, ya da daha da ileri gidelim zırhlı bir araç da olabilir… Bilgisayarınızı kullanmanız gereken ortam, sırılsıklam olsa mesela… Yağmur, çamur olsa… Ve siz bilgisayarı kullanmak zorunda olsanız… Pek, aklınız kesmiyor değil mi? Doğru tabii, çünkü bilgisayarlar hassas cihazlar… Bu ortamlarda hemen bozulurlar… Peki ya, işiniz bu ortamlarda bilgisayar kullanmanızı gerektiriyorsa?..
Savaşta kullanılıyorlar
Teknolojik gelişmelerin ordunun sıcak cephe birimlerinde de kullanılmasına başlanmasıyla, sahra ve savaş koşullarına uygun nitelikte dizüstü ve tablet bilgisayarların kullanılması bir zorunluluk haline geldi. Her türlü ortama uyum sağlayabilen, ısı değişikliklerinden etkilenmeyen, yağmur, çamur ve toz gibi dış etkenlere karşı durabilen bilgisayarlar öncelikle askeri birimlerde yaygınlaştı. Ordudan sonra, çetin çalışma şartlarına sahip olan itfaiye, polis, ambulans ve sağlık hizmetleri gibi sektörlerde de bu tür dayanıklı bilgisayarlar bir ihtiyaç haline geldiler.
Bu pazarda Panasonic Toughbook ve Dell Lattitude Rugged Extreme dayanıklı modelleriyle ön plana çıkıyorlar. Ancak bu iki marka piyasada elbette ki yalnız değil… Son kullanıcı tarafında çok bilinmese de, Getac, Amrel Rocky, General Dynamics ve Algiz gibi markalar da değişik ürünleriyle piyasada yer alıyorlar. Bu markaların yanı sıra Zebra Technologies ve Xplore Technologies gibi markalar dayanıklı tablet modelleriyle boy gösteriyorlar.
Pazarda önemli küçülme
VDC Research Araştırma Kurumu’nun raporuna göre dayanıklı dizüstü ve tablet pazarı bu yılın ilk çeyreğinde, geçtiğimiz yıla oranla yüzde 27 küçülmüş durumda… Pazardaki bu küçülme son dört yılın en yüksek noktasına ulaşmış durumda. VDC Research Kurumu analistlerinden Kathryn Nassberg, bu çeyrekte 200 milyon dolardan biraz daha az satış yapıldığına dikkat çekiyor ve dayanıklı bilgisayarların altın çağını 2014 yılında Windows XP’nin emekliye ayrılmasıyla yaşadığının altını çiziyor.
Dayanıklı dizüstü ve tablet bilgisayarların birçoğu MIL-STD-810G adındaki ordu standartı haline gelmiş olan testlerden geçiriliyor. Orduda kullanılan malzemelerle ilgili yapılan bu testin tarihçesi 1945’e kadar dayanıyor. MIL-STD-810G, üç aşamada yapılan bir test işlemi… Birinci aşamada, mühendislik, tasarım, çevresel şartlara uygunluk gibi unsurlar kontrol ediliyor. İkinci aşama ise laboratuar koşullarında yapılan birçok deneyi kapsıyor. Ürün, düşük basınç (yükseklik ve derinlik), yüksek hararet, alçak hararet, ısı şoku, sıvı kirlenmesi, güneş ışınları, yağmur, nem, küf, çiğ, kum ve toz, titreme, şok, ateş, asitik atmosfer, ateşli silah şoku, buzlu/dondurucu yağmur vs. içeren birçok testten geçiriliyor. MIL-STD-810G’nin son aşamasında ise ürün dünyanın çeşitli bölgelerinde test ediliyor. Sıcak, soğuk, nemli, kuru, tozlu, kumlu bölgelerde kullanılarak onaylanıyor.
Magnezyum gövde karbonfiber yapı
Birçok üretici, dayanıklı bilgisayarların gövdelerinde hafiflik ve dayanıklılık sağlayan malzemeler kullanmaya özen gösteriyor. Özellikle magnezyum alaşımı ve karbon fiber ürünler ilk sırada yer alıyorlar. Karbon fiber, çelikten 4,5 kat daha hafif, üç kat daha fazla dayanıklı bir ürün olarak ön plana çıkıyor.
Dayanıklı bilgisayar ve tabletler, yalnızca askeri amaçlarla kullanılmıyor. Bu tür bilgisayarların kullanıldıkları sektörler şöyle sıralanıyor: Tarım, inşaat, çevre bilimi, saha hizmetleri, ormancılık, haritacılık, sanayi, lojistik, madencilik, petrol ve gaz, uç sporlar, halk güvenliği, ulaşım, yol ve demiryolu bakım işleri, güvenlik, depoculuk ve atık yönetimi…
