2017 sadece ekonomi ya da siyaset gündemi açıdan değil teknoloji dünyası penceresinden bile bakıldığında karşımıza onlarca sansasyonel gelişmenin çıktığı, anlatılmaz yaşanır diyebileceğimiz bir yıl oldu. Yıl boyunca en çok konuştuğumuz başlıklar kripto paralar, yapay zeka ve robotik teknolojiler, sağlık 4.0 tarafındaki gelişmeler ve her zamanki gibi büyük satın almalar oldu. Bu yazımda dünyada ve Türkiye’de dijital sektörün en çok gelişmelerini bir araya getirdim.
Bitcoin’in önlenemez yükselişi
Yazımın başında da belirttiğim gibi bu yıla damgasını vuran hikaye bitcoin başta olmak üzere kripto paraların hayatımızda giderek büyüyen yeri ve önemi. Öyle ki bitcoin çok eski değil bu yılın ilk dönemlerinde sadece niş bir kitlenin konuştuğu bir konu iken bugün sokaktaki adamın dahi dilinde. Yemekte, evde, işte, her yerde herkes bitcoin’i konuşuyor, henüz almayan, bitcoin’le tanışmamış olan ise nasıl alırımın hesaplarını yapıyor. Bu yazıyı kaleme aldığım dakikalarda birim değeri 18 bin doları zorlayan bitcoin sadece 2-2,5 ay önce 5 bin dolar seviyelerindeydi. Bitcoin’in bu hızlı yükselişi, devletler ve kurumlar seviyesinde üzerine topladığı ilgi bence teknoloji dünyasında yılın en önemli olayı. Ve işin daha acayip olan tarafı uzmanlara göre bitcoin’in şu an ulaştığı değerin henüz çok başlangıç olduğu ve esas yükselişin 2018’de geleceği. Tabii bir yandan da bu yükselişi gerçekçi bulmayıp, balon olduğunu iddia edenler de mevcut. Öyle ya da böyle bitcoin ve henüz yeteri kadar popülerliğe ulaşmasa da ethereum gibi arkadan yavaş yavaş gelen diğer kripto paralar önümüzdeki aylarda da tüm sektörlerin konuşmaya devam edeceği bir realite.
Elon Musk ve atışmaları
Bu yıla damgasını vuran diğer gelişme yapay zeka teknolojileri. Ama bu alanda en çok konuşulan geliştirilen bir inovasyon ya da büyük bir teknoloji devinin yaptığı satın alma değil. Tabiri caizse bir laf dalaşı üzerine. Tüm dünyanın en çok konuştuğu isim olan teknoloji dâhisi Elon Musk ve sosyal medya aleminin kralı Mark Zuckerberg’in Twitter üzerinde yapay zeka temalı atışması yılın en çok konuşulan olaylarından oldu. Olayı kısaca hatırlarsak; attığı tweet’te yapay zeka konusunda iyimser olduğunu anlatan Zuckerberg’e karşılık Musk’ın yanıtı Mark’ın bu konudan pek anlamadığı yönündeydi. Elon Musk’ın bu yıl girdiği atışmalar bununla da sınırlı kalmadı. Mercedes’in sosyal medya üzerinden yaptığı elektrikli araçlara yapacağı 1 milyar dolarlık yatırımla ilgili açıklamaya yanıt olarak bu parayı düşük bulduğunu ifade eden bir tweet atan Musk’ın bu görüşü Mercedes’e 10 milyar dolara patladı. Otomotiv devi Musk’a hak verip, elektrikli araçlara 10 milyar dolar yatıracağını duyurdu. Olayların adamı Elon Musk’ın yılın son dönemindeki Türkiye ziyareti ve Anıtkabir’le ilgili paylaşımları da sanıyoruz Türkiye açısından yılın en önemli gelişmelerinden biri olarak tarihteki yerini aldı.
Arap dünyasından yapay zeka açılımı
Elon Musk’la ilgili parantezi kapatıp yapay zeka tarafındaki gelişmelere dönelim. 2017 içinde dünyanın ilk yapay zeka bakanı atandı. Üstelik bu haber Birleşik Arap Emirlikleri’nden geldi. Bu haber BAE Başbakanı Sheikh Mohammed bin Rashid tarafından Twitter üzerinden bir tweet ile duyuruldu. Dünyanın ilk yapay zeka bakanı olan Omar Bin Sultan Al Olama henüz 27 yaşında. Arap dünyasından bu yıl içinde gelen yapay zeka odaklı gelişmeler sadece bununla da sınırlı değil. 2017’de Suudi Arabistan, bir robota vatandaşlık hakkı veren ilk ülke oldu. Hong Kong merkezli Hanson Robotics şirketi tarafından üretilen Sophia adlı robot Suudi Arabistan vatandaşı ilan edildi. Ve hatta Dubai’de düzenlenen Bilgi Zirvesi 2017’ye katılan Suudi robot aile kurmak istediğini açıkladı. 2017 içinde IBM’in yapay zekâsı Watson kanser tedavilerinin %96’sında doktorlarla aynı fikirde olma başarısı elde etti. Sağlık demişken bu yıl Türk bilim dünyasından da göğsümüzü kabartan bir haber geldi. MIT’de çalışmalar yapan Canan Dağdeviren ve ekibi, obezite riski taşıyan hastalar için umut olacak araştırmalarıyla sindirilebilir sensör geliştirdi.
Sektöre WannaCry ve Petya darbesi
Tabii teknoloji dünyası da diğer sektörler gibi sadece yenilikleri değil krizleri ve skandalları da konuşmayı fazlasıyla seviyor. Bu yılın en ciddi krizi enerji, bankacılık ve taşımacılık sistemleri gibi kritik altyapılar da dâhil olmak üzere birçok sektör ve kurum üzerinde darbe etkisi yaratan iki virüs saldırısı oldu. WannaCry ve Petya saldırlarından bahsediyorum. Tüm önemli dosyaları şifreleyip, insanlardan fidye isteyen bu saldırılar uzunca süre gündemden düşmedi ve firmaları çok ciddi zarara uğrattı. Fidye demişken tüm dünyada izlenme rekorları kıran Game of Thorones’un senaryolarının ve dizinin yapımcısı HBO’nun iç yazışmalarının bir grup bilgisayar korsanı tarafından çalınıp, fidye istenmesi 2017’den aklımızda kalan olaylardan.
Uber’in üstünden gitmeyen kara bulutlar
Yılın en çok konuşulan diğer krizi Uber’le ilgili. Bu yıl kara bulutlar Uber’in üzerinden bir türlü gitmedi. Adı defalarca taciz skandalına karışan dünyaca ünlü uygulama, farklı ülke pazarlarında defalarca yasaklandı. Bu krizlerin getirdiği tepe yönetimdeki çalkanmalar neticesinde Uber kurucusu ve CEO’su Travis Kalanick görevinden istifa etti. Benzer bir hikaye olmasa da aynı sektörün oyuncusu olarak Bitaksi de bu yıl günlerce konuşulan bir olayın başrolünde yer aldı. Uygulama üzerinde çağırdıkları taksinin şoförü tarafından gelişen zincirleme olaylar sonrası ağır şiddete maruz kalan bir çiftin hikayesi bu gibi platformlarda güvenliğin en önemli konu olduğunu bizlere bir kez daha göstermiş oldu. Bu yıl Türkiye internet ekosistemi çok sayıda global oyuncunun ülkeden çekilmesi ya da çekilmek zorunda bırakılması ile çok ciddi kan kaybetti. Özellikle booking.com yasağı günlerce haber sitelerinin manşetlerinde kaldı. Akıllarda kalan bir yasak ise güvenlik önlemleri kapsamında ABD Başkanı Donald Trump’ın 8 ülkedeki 10 havalimanında ABD’ye doğrudan sefer yapacak uçuşlar için yolcuların, kabin içerisine cep telefonundan büyük elektronik cihaz sokma yasağı idi. Bu ülkeler arasında Türkiye’nin de yer alması sonrasında bu yasak günlerce medyanın gündeminden düşmedi.
Apple’dan Shazam sürprizi
Bu yılın en şaşalı satın almalarından biri yılın son günlerinde geldi. Apple, ekibi ile birlikte Shazam’ı şirket bünyesine kattıklarını duyurdu. Yapılan açıklamada, Shazam’ın Apple Music ile kombine edileceği bilgisine yer verildi. Diğer büyük satın alma ise Google cephesinden geldi. Google Tayvan merkezli cep telefonu üreticisi HTC Corp’un kendisi için Pixel cep telefonlarını üreten alt birimini 1.1 milyar dolara satın aldığını açıkladı. Türkiye’ye baktığımızda ise; İngiltere merkezli Select Yönetim Kurulu Başkanı Cafer Mahiroğlu’nun, Markafoni’yi 15 milyon dolarlık bir maliyetle satın alması yıl boyunca en fazla konuşulan satın alma haberlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor.
Görsel kaynak: channelthreesixfive.com
