Bu hafta Dünya Sağlık Haftası… Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle beraber sağlık alanında da büyük bir dönüşüm yaşanıyor. Artık pek çok hastalığı önceden bilebilmek ve tedavisini sürdürebilmek mümkün hale geldi. Her şeyin başı dijital sağlık diyoruz ve sizlere bu alanda hayat kurtaracak gelişmeleri aktarmak istiyoruz.
Dijital sağlık hayat kurtarıyor
Eskiden pek çok hastalığın tedavisi mümkün değildi ve teşhisin konması uzun süreler alabiliyordu. Teknolojinin gelişmesi ve bilim insanlarının önemli buluşları bugün sağlık sektörünü çok farklı bir noktaya sürükledi. Artık üzerimizde taşıyacağımız küçük bir aksesuar ya da evimizde kullanacağımız ufak bir eşya ile sağlığımızı takip altına almak mümkün. Sizlere üniversitelerde ya da şirketler tarafından geliştirilen birkaç dijital sağlık uygulamasından bahsedelim…
Akıllı stetoskop hep yanınızda
Her yıl solunum yolu hastalıkları sebebiyle milyonlarca insan hayatını kaybediyor. Yaşlılarda ve çocuklarda en çok karşılaşılan zatürre, yaş sebebiyle bazı durumlarda ölümle bile sonuçlanabiliyor. John Hopkins Üniversitesi’ndeki araştırmacılar bu durumun önüne geçmek için akıllı bir stetoskop geliştirdiler. Yapay zekanın kullanıldığı bu stetoskop, vücutta sadece akciğerlerin sesine odaklanıyor. Yüzde 87 oranında doğru tahminde bulunduğu ispatlanan akıllı stetoskop, bu hastalığın erken teşhisinde önemli bir rol oynayabilir.
Göz tansiyonunu kontrol altında tutabilirsiniz
Dünya genelinde yaklaşık 70 milyon insanın göz tansiyonu olarak da bilinen glokom hastalığına sahip olduğunu biliyor muydunuz? Bu hastalık tedavi edilebiliyor ancak teşhis edilmesi pek kolay bir hastalık değil. Yavaş geliştiği için hastalar genellikle fark etmiyor ve fark edildiğinde de tedavi edilmesi için geç kalınmış olabiliyor. Boğaziçi Üniversitesi araştırmacıları, bu durumun önüne geçmek için Glakolens adında, göz içi tansiyonunu takip etmeyi amaçlayan bir ürün geliştirdiler. Bu cihaz hastanın göz tansiyonundaki 24 saat içindeki değişimlerin kaydını tutuyor. Göz tansiyonu gün içinde sürekli değişebiliyor. Farklı zamanlamalarda ölçümlerin yapılabilme olasılığı bu hastalığın erken teşhisi için farklı bir alan yaratabilir.
Beyniniz ne diyor?
Bazı hastalık durumlarında hastalarla iletişime geçmek zor olabiliyor. Bir kaza geçirip travma yaşıyor olabiliyorlar ya da felç geçirerek konuşma yetisini yitirebiliyorlar. Yapay zekayı sağlıkta kullanan bilim adamları, beyin sinyallerini elektriksel aktiviteler ile anlaşılabilir bir konuşmaya çeviren Vocoder adlı bir algoritma geliştirdi. Bu algoritma beynin gönderdiği sinyalleri kod haline dönüştürüyor, daha sonra bu kodları çözüyor ve son olarak da konuşmaya çeviriyor. Konuşma kabiliyetini kaybeden insanlar bu buluş sayesinde aklından geçenleri karşı tarafa çok rahat bir şekilde ifade edebilir.
Hastalığı haber veren tırnak
Dijital sağlık uygulamaları her geçen gün daha çok dikkat çekiyor. IBM’in hayata geçirdiği Watson, pek çok sektörde olduğu gibi sağlık sektöründe de önemli bir dönüşüme zemin hazırlıyor. Kısa bir süre önce tırnak sensörleri geliştiren şirket, sağlık alanında önemli bir buluşa imza attı. Üretilen tırnak sensörü, yapışkan bir bant aracılığıyla tırnağa takılıyor. Tüm gün boyunca hastanın tırnağında duran sensör, tüm hareketleri kontrol altında tutarak Parkinson ya da şizofreni gibi hastalıklarda ortaya çıkan istemsiz hareketlerin oranını ölçmeye yardımcı oluyor. Daha sonra toplanan veriler, yapay zeka destekli bir uygulama tarafından yorumlanıyor. Böylelikle uzun vadede hastalığın durumu ya da ilaç tedavisine verilen yanıtın takip edilmesine imkan tanınabilir.
Kanser hastalarına dijital ilaç
Dijital sağlık uygulamalarında en önemli buluşlardan biri de dijital ilaç. Proteus Digital Health firması geliştirdiği dijital ilaç, kanser hastaları için önemli bir tedavi kapısı aralıyor. Üzerinde sensörlerin bulunduğu hap, ilaç uyumu ve aktivite seviyelerini anlık olarak ölçebiliyor. Aktivite ölçümleri ile birlikte ilaç kullanımını ve dozunu ölçerek tedavi sürecini izleyebiliyor. Toplanan veriler tedaviye karar vermek için kişinin doktoru ile paylaşılabilir ve tedavi sürecinde farklı bir yol izlenebilir.
