Teknolojinin gelişmesi ve yaygınlaşması ile birlikte arama motorları hayatımızın adeta bir parçası haline geldi. Aklımıza gelen her şeye hızlıca ulaştığımız arama motorları her zaman ihtiyacınız olan bilgiyi önünüze getirmiyor!.. Bu hafta MediaTrend okurları için arama motorlarındaki gizli tehlikeleri yazdım…
Çocukları internette hangi riskler bekliyor?
Neredeyse tüm çocuklar artık İnternet’e erişebiliyor. İnternet teknolojisi, çocukların çok miktarda değerli bilgiye ve sonsuz eğlence kaynağına erişmesini sağlıyor. Bununla birlikte, çocukları belirli tehlikelere de maruz bırakıyor. Örneğin, çocuklar aşağılayıcı, ırkçı, cinsiyetçi, şiddet içeren, nefret dolu veya yanlış bilgilere ulaşabiliyorlar. Ayrıca uygunsuz web sitelerini, müstehcen materyal içeren SPAM (istenmeyen e-posta adresleri), uygunsuz ve bazen yanlış etiketlenmiş içeriğe sahip dosya değiştirme programları ve çocuklar için potansiyel olarak uygun olmayan diğer tehlikeli içerikleri de görebilirler. En endişe verici olanı ise mağdur çocuklar çocuklar; sohbet odaları, anında mesajlaşma olanakları ve sosyal paylaşım siteleri aracılığıyla İnterneti kullanan kötü niyetli kişilerle karşılaşabilirler.
Bu noktada bazı ebeveynler çocuklarının interneti kullanmalarını yasaklayarak bu riskleri ortadan kaldırma dürtüsünü anlayabilir. Ancak, bu karar meşru bilgi ve iletişim için inanılmaz bir kaynağa erişimden mahrum olacaktır. Ayrıca, ebeveynler bu tür katı yasakların uygulanmasının pratik ve uygulanabilir olmadığını da biliyorlar. Örneğin, birçok okul, öğrencilerin İnternet eğitim dersleri almalarını veya sınıfta çevrimiçi veritabanlarını kullanmalarını gerektiriyor. Ek olarak, interneti kullanmayı alışan çocuklar ve gençler, internet erişimine sahip kamuya açık yerlerde veya mobil veya kablosuz aygıtlar kullanarak çevrimiçi olduklarında ebeveynlerinin yasaklarını rahatlıkla aşabilirler. Bu nedenlerden dolayı, ebeveynlerin İnternetin çocuklara sağladığı yararlar ve riskler arasında bir denge kurması önemlidir.
Çocuklar için arama motorunuzu güvenli hale getirin
Her web sitesi, kendisini ön sıralarda göstermeye ve daha çok kitleye ulaşmaya çalışır. Bu nedenle daha çok kelimede çıkabilmek için artık doğru bilgi vermekten uzaklaşıp, internette kocaman bir bilgi çöplüğü oluşturmaktadırlar. Bu veri kirlenmesi yani arama motoru zehirlenmesi bizim kolay bilgiye ulaşmamıza mani olmakta ya da en iyi ihtimalle ulaşmayı zorlaştırmaktadır. Arama sonuçları art niyetli kişiler tarafından manipüle edilerek, internet kullanıcılarını yanıltıcı ve uygunsuz internet sitelerine yönlendiriliyor. Yani arama motorları her zaman ihtiyacımız olan doğru bilgiyi önümüze getirmiyor. Bu platformlar her ne kadar sık sık algoritmalarını değiştirseler de, dezenformasyonla baş edilemiyor. Örneğin yalan ve gerçeği yansıtmayan haberler, arama sonuçlarında üst sıralarda listelenebiliyor. Ya da çocuklar için şiddet, uygunsuz içerik ve yasal olmayan internet sitelerine yönlendirme yapılabiliyor.
Arama motorlarını nasıl daha güvenli kullanabiliriz?
Çocukların rahatsız edici içeriklere maruz kalmaması için ebeveynler arama motorlarının gerekli güvenlik ayarlarını ve filtreleri kullanabilirler. Filtrelenmiş arama sonuçlarında çocukların yaşlarına uygun olmayan içerikler görünmez. Neredeyse bütün arama motorları bu ayarları yapmanıza olanak verir. Bu ayarlar yapılmadığı takdirde çocuklar arama sonuçlarının yönlendirdiği siteleri ziyaret ederek, reklamlar aracılığı ile şiddet içerikli oyunlara ve uygunsuz sitelere yönlendirilebilir. Diğer taraftan, internet sağlayıcılar her ne kadar rahatsız edici içerikleri önlemeye yönelik filtreler ve kontrol yazılımları sunsalar da, çoğu zaman bu çözümler etkili olmayabiliyor. Peki arama motorlarını daha güvenli nasıl kullanabiliriz? Aşağıda madde madde açıklıyorum:
- Arama motorlarında her ilk sıralarda ulaştığımız bilgiye kesin doğru olarak kabul etmemeli, diğer sonuçlarıda dikkatlice inceleyerek tedbirli yaklaşmalıyız.
- Aynı kitaplardaki gibi, kaynakça belirtmeyen web kaynaklarını doğru kabul etmemeliyiz. (Yemin etseler bile)
- Ne kadar çok farklı görüşler incelerseniz, doğru bilgiyi analiz etme ihtimaliniz o kadar artar. Bir sonraki ve daha sonraki arama sonuçlarını da sentezleyin.
- Sonunda önyargıya sevk eden, mesaj kaygısı içeren kaynaklardan uzak durmalıyız.
- Resimler en güzel manipülasyon aracıdır. Size dayatılan bir görseli, arama motoru görsellerinde başka hangi makalelerde ve hangi zamanda kullanılmış araştırınız. Örneğin Kore Savaşı’nda kullanılan bir resim size Kıbrıs Savaşı’nda çekilmiş gibi gösteriliyor olabilir.
