Çin’in yükselen teknoloji devleri

Teknoloji dünyasının devleri olan Google, Amazon, Facebook ve Apple’a(GAFA) son yıllarda Çin’den ciddi rakipler gelmeye başladı. Alibaba, Baidu, Tencent ve Xiaomi kısaca BATX olarak da ifade edilen Çin’in yükselen teknoloji devleri bugün yalnızca pazara liderlik etmekle kalmıyor, aynı zamanda pazara yön de veriyorlar. Toplamda yaklaşık 900 milyar dolarlık piyasa değerleri, geride kalan 10 yılda imza attıkları binin üzerinde girişim ve yüzde 50’yi aşan yıllık ortalama büyüme rakamlarıyla BATX firmaları şu anda tüm dünyanın ilgi odağı durumunda. Bu haftaki yazımda Çin’in yükselen teknoloji devlerinin gündemlerine kısaca göz atmak istedim.

Globalleşme günümüzde artık bir hedef değil mecburiyet haline geldi. Çin’in yükselen değerleri BATX şirketleri yani Alibaba, Baidu, Tencent ve Xiaomi bu bağlamda ülke, sektör ve teknoloji açısından sınır tanımayan bir vizyonlara sahipler. BATX’ın temeli teknoloji, e-ticaret, sosyal iletişim ve yazılıma dayalı olsa da son beş yılda durumlar değişti. Bu şirketler artık donanımdan yapay zekaya kadar 20’ye yakın sektörde aktifler. Örneğin Alibaba ve Tencent özellikle Çinli tüketicilerin hayatlarının her anında yer alıyor, günlük hayatta hemen her deneyimin bir parçası olmak istiyorlar. Google ve Facebook’un gelir modelleri çoğunlukla reklam üzerine kurulmuş olsa da BATX firmalarının geniş aktivite alanlarına dayalı çeşitli gelir kaynakları mevcut. Bu şirketlerin ABD, Asya ve Avrupa’nın dahil olduğu uluslararası pazarlarda yüz milyonlarca kullanıcıları mevcut. 2015 rakamlarına göre BATX firmalarının gelirinin yüzde 10’u yurt dışı pazarlarından geliyor. Bu rakam firmaların yüksek gelirleri hesaba katıldığında milyarlarca dolara denk geliyor. MIT Technology Reviews gibi platformlarlar Çinli teknoloji devlerini dünyanın geleceği en parlak firmaları olarak gösteriyorlar. Çinliler için yıllardır üzerlerine yapışmış olan “ucuzcu” yaftası artık çok geride kaldı. Fiyat avantajının yanında onlar artık inovasyon liginin yeni yıldızları. Alibaba ve Tencent ödemeden iletişime kadar mobil teknolojide dünyanın yeni liderleri. Baidu’nun amacı sürücüsüz araç teknolojisinde Tesla ile yarışmak. Xiaomi’nim 300 milyondan fazla cihazı birbirine bağlayan geniş nesnelerin interneti ağı pek çok elektronik cihaz üreticisini kıskandıracak nitelikte. BATX firmalarını global sahnede başrol yapacak olan benzersiz inovasyonları ve fiyat avantajları da değil sadece. Asıl fak yaratan, onları bir arada tutan entegre iş modelleri. Çinli devlerin iş ekosistemi müşteri deneyimi odaklı ürünler sunan birbirine bağlı organizasyonlar anlamına geliyor. Bu sistemin benzerlerinden diğer farkları dijital tabanlı olması, departmanları arası güçlü bağlarının olması, yenilikçi ve dinamik bir yapıya sahip olması. Kısaca BATX şirketlerinin her birinin son dönemde gündemlerinde neler var bakalım..

Tencent’in sahibi olduğu WeChat 1 milyar kullanıcıyı aştı
BATX şirketlerinin en dikkat çekeni kuşkusuz Tencent. Şirketin WeChat uygulamasının dünya üzerinde 1 milyarı aşkın kullanıcısı bulunuyor. Facebook ve Twitter gibi birçok sosyal ağın yasak olduğu Çin’de en çok kullanılan sosyal platform olan WeChat, geçtiğimiz yıl finansal anlamda en değerli sosyal medya şirketi olmayı başarmıştı. Bu başarı WeChat gibi Tencet Games ve Riot Games’in de sahibi olan Tencent’i Apple ve Microsoft gibi devlerin bulunduğu listede dünyanın en büyük beşinci teknoloji devi yaptı. BATX’ın diğer yıldızı Xiaomi kuruluşundan yalnızca 4 yıl sonra Apple’ın Çin pazarındaki hakimiyetine son vermişti. Xiaomi akıllı ev, nesnelerin interneti ve giyilebilir teknoloji alanında önde gelen firmalardan biri. 2017’de 17 ile 18 milyar dolar arasında gelir elde eden Xiaomi’nin bu kazancının 1 milyar dolarının net kar olması dikkat çekici. Şu anda en büyük beşinci cep telefonu üreticisi durumunda olan Xiaomi’nin son çeyrek rakamlarına baktığımızda geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre 14 milyon daha fazla telefon sattığını görüyoruz.

Baidu yapay zeka alanında Google’ı gözüne kestirmiş durumda
Yüzde 75’lik pazar payı ile Çin’de en çok kullanılan internet arama motoru Baidu’nın şu anki piyasa değeri 90 milyar dolar civarı. NASDAQ’ta işlem gören Baidu’ya 2014 yılında yapılan 100 bin dolarlık bir yatırımın değeri bugün 263 bin dolar oldu. Çin’in Google’ı olarak bilinen Baidu, geçen iki yılda sürücüsüz otomobil üzerine yatırım yapıyor. Kaliforniya’dan sürüş testleri iznini de alan Baidu, otonom sürüş girişimi için ayırdığı 1,5 milyar dolarlık fonu duyurdu. Google’ın Waymo projesi benzeri sürücüsüz otomobil platformu Apollo’yu otomotiv sektörünün kullanımına sunan teknoloji devi, bu platformu 70 marka ile buluşturmayı başarmıştı. Platform, Çin’in yanı sıra ABD’de de test ediliyor. Baidu’nun yapay zeka alanındaki çalışmaları ise Google ve Microsoft’tan aşağı kalmıyor. Gelelim Alibaba’ya. Her şeyden önce kurucusu Jack Ma’nın ilham verici öyküsü, ulaştığı inanılmaz cirolar ve kullanıcı rakamları ile Alibaba internet dünyasında iş yapan, yapmak isteyen herkesin örnek aldığı bir şirket. Amazon’un global pazardaki en büyük rakibi olan Alibaba son olarak DAMO “Keşif, Macera, İvme ve Görünüm Akademisi” (Academy for Discovery, Adventure, Momentum and Outlook) adlı küresel araştırma ve kalkınma programına 15 milyar dolardan fazla yatırım yapacağını duyurmuştu. Alibaba’nın diğer çok konuşulan yatırımı ise elektrikli araçlar alanında. Alibaba’ın Foxconn ile birlikte Xiaopeng Motors’a yaptığı 350 milyon dolar değerindeki yatırım son derece dikkat çekici. Xiaopeng Motors CES 2018’de G3 adını verdiği aracının prototipini görücüye çıkarmıştı.

Çin’den yükselen teknoloji inovasyonu rüzgarının ardında pek çok etken var elbette. Çin devletinin maddi konulardaki müthiş teşvik politikaları bunlar arasında belki de en önemlisi. Ancak Facebook, Google, Twitter, Instagram ve YouTube gibi platformlarının hepsinin Çin’de engelli olması ve hatta kullanıcıların sansür sistemini aşarak yasaklı sitelere erişmelerine izin veren resmi olmayan sanal özel ağ hizmetlerinin de yasaklanması Çinlileri dünyanın en büyük internet pazarının ortaya çıkışından yararlanmaya bırakılmasına neden oldu. 2017 rakamlarına göre Çin’de 750 milyon internet kullanıcısının olduğunu hatırlarsak eğer, Çinli devlerin global internet ekosistemini ele geçirmesine çok fazla zaman kalmadığını hayal etmeniz çok zor olmayacaktır.

Görsel kaynak: Fortune.com