Bugün dünyada 4,5 milyardan fazla akıllı telefon kullanıcısı var. Bu demek oluyor ki üç kişiden ikisinde bir veya iki akıllı telefon var. Ne yazık ki akıllı telefonların ömrü diğer elektronik cihazlara göre daha kısa. Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı’na göre bir akıllı telefonun ömrü 1,5 yıl ile 2,5 yıl arasında değişiyor. Bilgisayarların kullanım ömürlerinin 3,3 ile 4 yıl ve LCD TV’lerin ise 3 ile 8 yıl arasında değiştiğini belirteyim.
Dünyada her yıl yaklaşık 1,5 milyar cep telefonu satılıyor. Bu da eski telefonların çekmecelere ya da bir şekilde kutularına döndüğü anlamına geliyor. Hatta bazen doğaya karşı suç işlediğimizi düşünsek dahi çöp kutusuna dahi atabiliyoruz. Cep telefonları çöpe atıldıklarında toprağa toksik kimyasallar bırakıyorlar. Ve elektronik atıklar doğadaki toksik atıkların yaklaşık yüzde 70’ine tekabül ediyor. Dünyada bazı şirketlerin bu konuda doğru adımlar atmaya başladıklarını takip ediyoruz. Amazon, Apple, Samsung gibi şirketler eski cihazlarını getiren müşterilerine yeni cihaz alırken indirimler sağlıyor ya da hediye kartları veriyorlar. Türkiye’de de operatörlerin benzer çalışmaları söz konusu.
Diğer yandan sadece 1-2 yıl içinde akıllı telefonların enerji tüketiminin PC ve diz üstü bilgisayarların enerji tüketimlerini geride bırakacağını hatırlayalım. İnsanların çoğu her SMS attıklarında, yaptıkları her aramada ya da sosyal medya paylaşımlarında arkada çalışan bir veri merkezi olduğunun farkında değiller. Veri merkezleri telekom ağlarının telefonda yaptıkları her işlem için çok fazla enerji tüketiyorlar ve kullanılan enerji fosil yakıtlardan elde edilen elektrikle karşılanıyor. Ve hatta karbon emisyonunun çoğu da akıllı telefonların üretiminden kaynaklanıyor. Üretim tek başında emisyonunun yüzde 85’ini oluşturuyor.
Telefon seçiminde çevre dostu bilinci oluşmaya başladı
Çevreye verdikleri zarar ap açık ortada iken şu gerçeği göz önünde tutmak gerek. Akıllı telefonlar dünya nüfusunun çoğu için temel ihtiyaç haline geldi. Mesajlaşmadan aramaya hayatın her anında olan uygulama ve diğer içerik platformlarına kadar pek çok fonksiyonu günlük yaşamımız için vazgeçilmez bir hale gelmiş durumda. Ericsson tarafından 2015 yılında sunulan mobil tüketim raporuna göre dünyadaki akıllı telefon kullanıcısı 2,6 milyar iken sadece birkaç yıl içinde bu rakamın 2 katına çıkması aslında bu cihazların hayatımızda giderek artan yerini ve önemini ortaya koyuyor. Yine aynı rapora göre bu rakamın 2020’de 9 milyar olacağı ortaya koyulmuştu. Bu gidişle 2020’ye kalmayacağını söylemek mümkün. Bununla birlikte telefonların çevreye verdiği zarardan daha fazla ve daha yüksek sesle konuşulan küresel ısınmanın etkileri, pek çoğumuzu dünyanın geleceğinden endişe etmeye itiyor. Olaya bu taraftan baktığımızda akıllı telefonlara bakış açımız da değişebiliyor. Bu bağlamda ortalamadan daha bilinçli profilin akıllı telefon seçimlerinin çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin farkında olduğunu da söyleyebiliriz. Son 5-10 yıl içinde bazı telefon üreticileri de keza ürettikleri cihazlara çevre dostu özellikler eklemeye başladılar. Şimdi çevre dostu özellikleri ile dikkat çeken birkaç akıllı telefon modelinin detaylarına bakalım.
Fairphone 2
Fairphone 2 şüphesiz çevre dostu akıllı telefon denilince akla gelen ilk cihaz. Telefon, geri dönüştürülebilir plastik ve aliminyumdan üretilmiş. Kullanılan malzemeler üreticisi tarafından üretimin her aşamasında özenle kontrol ediliyor. Cihaz lanse edildiği dönemde pek çok tüketici tarafından geleceğin telefonu olarak görüldü. Fairphone 2’nin henüz çok fazla popüler olmamasının sebebi ortalama bir akıllı telefon kullanıcısının performansı çevresel etkilerin önüne koyması.
LG G6
Yeşil Elektronik Kurulu ve Underwrites Laboratuvarları tarafından verilen tarafından verilen Elektronik Ürün Çevresel Değerlendirme Aracı sertifikasına layık görülen LG G6 en çevre dostu akıllı cihazlardan biri. Cihaz zehirli materyallerin kullanımı, enerji verimliliği ve sosyal katkılar gibi çoklu testlere tabi tutuldu ve bu testleri başarıyla geçti. LG G6 ayrıca geri dönüşebilir atık kullanılmasına gösterdiği özen ve zehirli maddelerin kullanımını azaltarak çevre dostu ürünler üretme çabasından dolayı ANSI tarafından akredite edilmiş UL110 “Cep Telefonu Sürdürülebilir Standardı” için ECOLOGO sertifikasına da sahip.
Samsung Galaxy S10
Çevre dostu teknoloji markalarının başında gelen Samsung’un Galaxy S8 cihazı LG G6 ile aynı çevre dostu cihaz sertifikalarına sahip olmakla birlikte, şirket çevreye verdiği önemi yeni cihazlarında da sürdürüyor. Güney Koreli teknoloji devi son amiral gemisi S10’da hiçbir plastik ya da vinil malzemeye yer vermedi. Samsung ayrıca S10’un hem kutusunu hem de kullanma kılavuzunu geri dönüştürülebilir kağıttan üretti ve her ikisinde de soya mürekkebi kullandı. Cihazın dünya çapında İngiltere, ABD, Rusya ve Brezilya da birçok çevre dostu ürün sertifikasına da sahip olduğunu not edelim.
Delta V
Neda Design’ın Delta V modeli ilk bağımsız enerjili akıllı telefon olarak tanıtılmıştı. Alternatif bir enerji kaynağına ihtiyaç duymadan kendi enerjisini üretebilen cihaz, herhangi bir şarj cihazına ihtiyaç duymadan şarj edilebiliyor. Cihazın üzerinde yer alan filmlerin altına yerleştirilen nanojeneratörler, en küçük hareketleri veya titreşimleri telefonun kullanımı için enerjiye dönüştürüyor. Doğal ürünler, çim kupürleri ve geri kazanılmış telefon parçaları kullanılarak yapılan ilk telefon olmaz özelliğine sahip cihaz ne yazık ki hala seri olarak üretilmiyor.
Görsel kaynak: Wired
