Çerez (Cookie), en kısa tanımıyla, web sitesini ziyaret edenlerle ilgili bilgileri kodlayan metin karakter dizileridir. Genel kullanım amacı siteye gelen ziyaretçinin tercihlerini ve kullanılan cihazı hatırlamasıdır. Bu bilgiler kullanılan tarayıcı yardımıyla kullanıcının bilgisayarına kayıt olur. Kullanıcı tekrar aynı web sitesine tekrar giriş yaptığında tanımlama bilgilerine ulaşır ve bu bilgileri kullanarak ziyaretçiyi tanır. Çerezler, ağırlıklı olarak donanım verileri, alışveriş sepeti bilgileri, parolalar, hesap numaraları, IP adresi, dil tercihi, web sitesine yapılan ziyaret sayısı ve benzeri bilgilerin kaydını tutarlar.
Tarayıcılarda Çerez (Cookie) Tercihi
1- Seçenek 1: Tüm çerezleri sormadan reddeder.
2- Seçenek 2: Çerezlerin hepsi kabul edilir ve hepsini tek seferde silinir.
3- Seçenek 3: Çerezler sadece seçilmiş sitelerden kabul görür.
Çerez Türleri
Çerezlerin tarihte ilk kullanımı 1994 yılında Netscape tarafından gerçekleşti. Bu tarihten sonra farklı senaryolar için değişik türde çerezler geliştirildi. Daha sonra çerezler günümüzde sitelerde çok yoğun olarak kullanım alanı buldu. Hepsinin birbirinden değişik bir kod yapısı ve görevleri var.
Değişik Amaçlarla Kullanılan Ana Çerez Türleri
Geçici Çerezler
Web sitesine giriş yaptığınızda geçici olarak depolanan çerezler tarayıcınızı kapatıldıktan sonra yok olur.
Kalıcı çerezler
Bu türdeki çerezler tarayıcı kapatılsa bile cihazda kayıtlı kalmaya devam eder. Siz tekrar web sitesine geldiğinizde bu çerezler kullanılarak site sizi hatırlar ve geri döndüğümüzde site sizi tanır.
Zorunlu Kabul Edilen Çerezler
Kabul edilmesi zorunludur. Hesap açmak, hesaba girmek, işlem yapmak ve geri geldiğinizde sitenin sizi tanıması için kabul edilmesi gereklidir. Çerezler, tarayıcıyı veya uygulama kapatılsa bile artık cihazlarda kayıtlı olmaya devam eder.
İşlevsel Çerezler
Ziyaret ettiğiniz sitedeki kullanımı kolaylaştırmak ve tercihlerinizi hatırlamak amacıyla kullanılan çerezlerdir.. Diğer bir deyişle tercihlerinizin neler olduğunu hatırlar ve sizin tercih ettiğiniz renk, düzen, dil ve ayarlar gibi seçimleri doğrudan karşınıza getirir.
Davranışlarınızı İzleyen Çerezler
Ziyaretçilerin internet üzerindeki hareketlerini kısmen izlemelerine olanak sağlayan çerez türüdür. Gizlilik ihlallerine sebep olması muhtemeldir. 3. parti yazılımlarla kayıtları istediğinizde silebilirsiniz.
Reklam Çerezleri
Web sitesine yaptığınız ziyaret esnasında üçüncü bir tarafın reklam yapmak ve web içeriğini özelleştirmek amacıyla davranışlarınızla ilgili bilgi toplayan çerezlerdir. Ancak reklam sektörü tarafından çok sık kullanılan bir türdür.
Analiz Yapan Çerezler
Web sitesinde kaldığınız zaman, nereden gelip nereye gittiğiniz, ortalama kullanım süreniz ve kullanım alışkanlıklarınız gibi konularda bilgi almak için kullanılan çerezlerdir.
Çerezler Kabul Edilirse
Çerezler, bilgisayarlara bir virüs bulaştırmaz ve kötü amaçlı yazılım yüklemezler. Çerezlerin içindeki bilgilerde bir değişiklik olmadığından genel olarak zararlı değildirler. Bu nedenle sıkıntılı olan çerezlerin sizin tarama geçmişinizi takip etmelerdir. Takip edildiğinizin verdiği kaygı bir güvenlik endişesi kabul edip etmemenizi belirler. Fakat çerezler olmazsa siteyi ziyaret edenler her site ziyaretlerinde verileri tekrardan girmeleri gerekir. Bu nedenle çerezler bu konuda kolaylık sağlar.
Çerezlerin Hukuki Dayanağı Var mıdır?
Şu an için çerezlerin hukuksal bir düzenlemesi bulunmuyor. 6698 sayılı “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu” çerçevesinde de çerezlerin kullanımı ile ilgili net bir tanımlama yoktur.
Özet Olarak
Günümüzde kullandığımız web sitelerinin çok büyük çoğunluğunda çerezler kullanılıyor. Daha iyi hizmet alabilmeniz için çerezlerin kabul edilmesi gerekir. Aksi takdirde çerezlerin güvenli olmadığı düşünüyorsanız tarayıcınızın güvenlik ayarlarından ”çerez kabulü” istediğiniz an kapatırsınız.