Klasik sabit diskler, dönen kafalar, diskler ve manyetik okuma teknolojisi ile çalışır. Bunlarla saniyede birkaç yüz MB hızına erişebilirsiniz. Rastgele erişim süreleri 10 ms’yi bulabilir, yani veriyle ilgili yapacakları ilk hamleleri bu kadar zaman alabilir. Ayrıca harekete duyarlıdırlar; oynar mekanizma ile çalıştıklarından bir darbe ya da düşüş hâlinde verilerinizden olabilirsiniz. Boş buldukları yere veri yazdıklarından belirli aralıklarla disk birleştirme (defrag) yapmak da zarurîdir. Yoksa verileri okuma hızı yerlerde sürünebilir.
SSD’ler ise elektriksel bir sistemle 0 ve 1’leri (verilerin en temel depolanma biçimidir) yazar ve okur. Dolayısıyla oynayan parçası bulunmaz. Ayrıca bir diskin dönerek istenen verinin parçasını bulması gerekmediğinden çok daha düşük rastgele erişim süresi (1 ms civarında) ve veri okuma/yazma hızlarına (500 MB/sn civarı) erişebilirler. Ancak elbette her ne kadar yaygınlaşmış olsalar da, daha yüksek fiyatlı ve düşük kapasitelidirler.
Buna karşın, sistem açılış diskini SSD, depolama kısmını ise HDD olarak kullanmak size büyük avantaj sağlar. Hatta birden fazla SSD ile RAID yaparak tam anlamıyla canavar bir sistem oluşturabilirsiniz. Böyle bir sistemle profesyonel görüntü, video, tasarım vb. işleri yapabilir, oyunları, yazılımları son derece hızlı açabilirsiniz. Veri depo alanınızın da SSD olması hâlinde veri kopyalama ve tüm veri işleriyle ilgili hızlarınız da artacaktır.
Peki sisteminizi SSD’ye nasıl terfi ettireceksiniz?
Öncelikle sisteminizle uyumlu SSD tipini aldığınızdan emin olmalısınız, bu sisteme takınca çalışmasını hem de hız açısından mümkün olan en üst seviyeye ulaşmanıza yardımcı olur. Masaüstü için anakart özelliklerinden, dizüstü içinse üretici sayfasından hangi tip disk kullanacağınızı öğrenebilirsiniz.
Burada SATA (I, II ve III ile hız belirlenir. Sırasıyla 150, 300 ve 600 MB/sn hızındadırlar), mSATA (genelde dizüstü ve tabletlerde bulunur, 600 MB/sn hızındadır), M.2 (ultrabook’larda yaygındır ve 600 MB/sn hızındadır), NvmE (PCI Express arayüzü üzerinden bağlanan ve aslında bir çeşit flaş depolama birimi olan sistem, 3.500 MB/sn hızlarına erişim sağlayarak çok daha yüksek hız anlamına gelir) standartları bulunmaktadır.
Diski satın aldıktan sonra, tüm verilerinizi yedeklemeyi unutmayın. Daha sonra bilgisayarı kapatın. Şarj ya da güç kablosunu prizden çekin, mümkünse bataryayı cihazdan ayırın.
PC kasasını ya da dizüstü alt kapağını açarak disk bölümüne ulaşın. Var olan diski çıkartın (masaüstü PC için ekleme yapacaksanız ek kabloları da hazırlamayı unutmayın, bu kablolar disk ile satılmaz, ayrı almanız gerekir).
Güç ve veri bağlantısını yaptıktan sonra kasa ya da dizüstü alt kapağını takın, vidalayın. Batarya, güç ve şarj kablosu bağlantılarını yaptıktan sonra sistemi yeniden başlatın.
Daha sonra BIOS ayarlarına girerek (genellikle F2 veya Del tuşları ile yapılır ama bilmiyorsanız ve açılış ekranında belirtilmiyorsa, internette “bilgisayarınızın modeli + BIOS” araması yaparak hangi tuş ile öğrenebilirsiniz. Buradan diskinizi ana disk olarak seçin. Disk kontrol modunu AHCI olarak belirleyin ve kaydederek BIOS’tan çıkın.
Sisteminiz yeniden başladıktan sonra yeni işletim sistemi kurulumu yapabilirsiniz. Yazılımlarınızı kurduktan sonra yedeklediğiniz verileri aktararak SSD’nin getirdiği hızın keyfini sürebilirsiniz.
