Geçtiğimiz ay teknoloji dünyasında sektörün özellikle 5G açısından geleceğini etkileyecek çok önemli bir gelişme yaşandı. Apple-Qualcomm arasında 2017 yılı başından beri süregelen ve milyar dolarlık davalarla yargıya taşınan anlaşmazlıklar sona erdi. Dünya çapında karşılıklı olarak tüm suçlamaları geri çektiklerini açıklayan iki teknoloji devi, İngiltere, ABD ve Çin’de devam eden mikro işlemciler üzerindeki anlaşmazlıklarına bağlı tüm davalardan vazgeçtiklerini ve bir anlaşmaya vardıklarını duyurdu. Alınan bu ortak karar ile ilgili pek çok spekülasyon yapılsa da uzmanların ortak görüşü, Apple’ın 5G yarışında geri kalmak istememesi ve bu yüzden anlaşamaya razı olması şeklinde. İşin aslı bu mudur yoksa arka planda başka stratejiler var mıdır bilinmez ama son durumda bu anlaşmanın iki tarafa da yarayacağı gün gibi ortada.1 Nisan 2019’dan itibaren geçerli olmak üzere 2 yıl uzatma opsiyonlu 6 yıllık bir küresel lisans anlaşması yapan iki şirket böylece yaklaşık 2 yıl aradan sonra tekrar ortak çalışmaya başladı. Apple’ın Qualcomm’a ödeyeceği meblağ açıklanmazken, Qualcomm Apple’a anlaşma süresince parça tedarik edecek. Haberin ardından Qualcomm’un hisselerinin yüzde 23 değer kazandığını da not olarak ekleyelim.
Milyar dolarlık patent savaşı
Peki 2016 yılına kadar iPhone’larda Qualcomm çiplerini kullanan, son 2 yıldır Intel’in ürünlerini kullanan Apple ile Qualcomm arasında bu 2 yıllık anlaşmazlık sürecinde neler yaşanmıştı? Patent davalarının biri fotoğraf diğeri de dokunmatik ekranla ilgiliydi. Apple’ın kendisine 7 milyar dolarlık patent borcu olduğunu iddia eden Qualcomm, Apple’ı ticari sırlarını çalmak ve bunları iPhone’lardaki yongaların performansını artırmak için Intel’e vermekle suçluyordu. 24 Eylül 2018 tarihinde San Diego’daki mahkemede gündeme getirilen bu iddiaya göre Apple Qualcomm ile aralarında imzalanan yazılım gizliliği anlaşmasını çiğnemişti.
Hukuki savaşın ilk hamlelerine döndüğümüzde Apple’ın Ocak 2017’de Qualcomm’a 1 milyar dolarlık haksız rekabet ve telif hakkı davası açması karşımıza çıkıyor. Qualcomm’un kendisinden farklı firmalardan talep ettiği lisans ücretlerine nazaran tam 5 kat daha fazla pahalı ücretler talep ettiğini öne süren Apple, satılan her cihaz için Qulacomm’a yaptığı lisans ödemesini 2017’de durdurdu. Kasım 2017’de Apple ve Qualcomm karşılıklı yeni suçlamalarda bulundular. Apple Qualcomm Snapdragon serisindeki bazı modellerde kendisine ait patentli teknolojilerin kullanıldığını iddia etti. Apple’a göre batarya ömrü ile ilgili 8 patent daha bu kapsamdaydı. (Ultram) Bir gün sonra karşı atağa geçen Qualcomm mahkemeye başvurarak 16 patent hakkının Apple tarafından izinsiz kullanıldığını öne sürdü. İki şirket arasındaki patent kapışması Avrupa Birliği’ne de sıçradı. Avrupa Birliği, Apple’a gizli anlaşmalarla kendi ürünlerini kullanması için para ödediği ortaya çıkan Qualcomm’a rekabet kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle 1.2 milyar dolar para cezası kesti. Devam eden davalar iki ABD’li devi Çin, Almanya, İngiltere gibi farklı ülkelerde çok kez karşı karşıya getirdi. Ve bu kapışmalarda iki şirket de ticari olarak ciddi zarar gördü. Bu haftaki yazımda farklı ülkelerde yaşanan Apple-Qualcomm kapışmasının Almanya ve Çin yansımlarının detaylarına ayrı bir parantez açmak istedim.
Apple Almanya’da Qualcomm’a boyun eğdi
iPhone 7, 8, ve X’de Intel işlemci kullanan Apple Qulacomm ile Almanya’da giriştiği mücadeleyi kaybetmiş, Qulacomm’a boyun eğmişti. Almanya’da yaşanan süreç kısaca şöyle idi: Qualcomm devam eden paten ihlal davaları nedeniyle, Apple’ın iPhone’un eski modellerini Almanya genelinde satmasına yasak koydu. Yasak, Qualcomm’un 2018 Aralık’ta Apple’a karşı açtığı davayı kazanması sonucu gelmişti. Alman mahkemeleri Apple’ın Qualcomm’un haklarını çiğnediğine karar verdi. Alınan karar, iPhone’ların Almanya’da satılamayacağı anlamına geliyordu. Münih’teki mahkeme kararını verdikten sonra Apple yaptığı yazılı açıklamada iPhone modellerinin Almanya’da 4 bin 300 noktada satılmaya devam edeceğini açıklamıştı. Ancak mahkeme Apple’ı satışları durdurma konusunda uyardı. Çünkü mahkeme kararı yalnızca Apple’ın kendi satışını yasaklamasını değil, aynı zamanda perakende satış noktalarındaki telefonlarını da geri çağırması anlamına geliyordu. En nihayetinde Almanya pazarında sorun yaşamak istemeyen Apple, Qualcomm ile anlaşmaya vararak haksızlığını kabul etti ve sorunların giderilmesi ile eski iPhone modelleri yeniden Almanya’da satışa sunuldu.
Çin yasakladı ama…
İkilinin çok fazla karşı karşıya geldiği bir diğer ülke Çin oldu. Patent ihlali davası sonucunda Qualcomm’u haklı bulan Çin mahkemesi ülkede iPhone satışını yasaklamıştı. iPhone X, iPhone 8, iPhone 8 Plus ve iPhone 6s’e kadar olan iPhone modellerinin satışları geçici olarak durduran mahkemeye göre, Apple Qualcomm’a ait olan fotoğraf düzenleme ve dokunmatik ekran kullanarak uygulamaları yönetme ile ilgili olan patentleri ihlal etmişti.
Bu karara rağmen iOS 12 yazılımının Qualcomm’un patentlerini ihlal etmediğini savunan Apple, cihazlarını yazılım güncelemesi ile yasalara uyumlu hale getirip, satışa devam edeceğini açıklamıştı.Apple, ihlalin yalnızca iOS’un daha eski sürümleri için geçerli olduğunu söyledi. Şirket, iOS 12 yazılımının Qualcomm’un patentlerini ihlal etmediğini savundu. Tüm telefonları iOS 12 ile birlikte gönderildiği için Apple, tüm mevcut iPhone modellerini satmaya devam ettiğini belirtti.
