Malûmunuz okullar kapandı, üniversiteler akademik dönemlerini bitirdi, çalışanlar yıllık izinlerini aldı ve herkes tatilini en iyi şekilde değerlendirmenin yollarını arıyor. Yaz mevsiminin işte tam olarak böyle bir büyüsü var diye düşünüyorum; insanlara daha önce yapmadıklarını yapmaya teşvik eden bir etki söz konusu… Bu durum hobilere, uğraşılara ve doğal olarak sosyalliğe de yansıyor. Yeni insanlar tanımak ve yeni arkadaşlıklar kurarak sosyalleşmek hepimizin ihtiyacı… Normalde yapılması gereken, yeni yerlerde yeni insanlarla yüz yüze tanışmak ve karşınızdaki kişide olumlu bir intiba bırakarak devam etmektir. Ancak bu kural, 21. yüzyılın teknolojik dünyasındaki geçerliliğini azar azar kaybetmeye başlıyor. İnsanlar sosyalliği internette arıyorlar ve bunun sonu yakın bir tarihte gelecekmiş gibi görünmüyor.
Size bugün sosyal medyanın görmezden gelinen, fakat bilinmeyen ölçekte büyüklüğe sahip bir kolu olan anonim sohbet uygulamalarından bahsedeceğim. Ancak bu kez ufak bir hile yapacağız: Sizlere uygulamaları tanıtmak yerine, bu uygulamaları kullanırken nelere dikkat etmeniz gerektiğini anlatacağım. Çünkü bunun, uygulamaları tanımaktan daha acil bir gereklilik olduğu kanısındayım. Anonim sohbet platformları bugün oldukça popüler durumdalar (İnsanlar “asla kullanmadıklarını” şiddetle iddia ediyorlar, ancak siz inanmayın.) Görmediğiniz veya duymadığınız birine yazmak kolaydır. Kırıcı olmak, hakaret etmek ya da daha kaba tabiriyle “vura kıra ilerlemek” kolaydır. Artan asosyalliği ve iletişim konusunda yaşanan geriye gidişi de eklediğimizde, anonim sohbetler hep bizimle olacak demektir.
Anonim sohbet uygulamaların genel durumu nedir?
Bu tip platformları iki kategoriye ayırabiliriz. İlk kategorimiz, Chatroulette veya Omegle gibi, görsel ve/veya sesli iletişim yoluyla anonim chat yapılabilen (ya da bunu destekleyen) uygulamalardır. Diğer kategoride ise herhangi bir şekilde görsel bilgi, IP adresi ya da isim paylaşılmayan yazılı chat platformları bulunur. Ülkemizdeki en popüler örnek, Connected2me isimli uygulamadır. Bir süre öncesine kadar yalnızca PC üzerinden kullanıma açık olan platform, artık sadece mobilden hizmet verecek şekilde değişmiştir. Annoni, BlindID ve daha pek çok yerli ve yabancı, irili ufaklı anonim sohbet platformu bulunmaktadır. Peki bu platformlarda bizleri neler bekliyor?
Ne yazık ki insanoğlu burada da isteklerini mantığının önüne koymuş ve sonuç olarak anonim chat platformlarının büyük çoğunluğunu erotik sohbet isteyen kullanıcılar oluşturmuştur. Bu durumun yarattığı olumsuzlukla beraber erkek kullanıcıların yoğunluğunun arttığı, kadın kullanıcıların ise günden güne azaldığı ya da gizlenmeyi tercih ettiği gözlemlenebilmektedir. Erkek kullanıcıların bu platformları tam olarak hangi uç noktalardaki amaçlarla kullanabildiğini maalesef sizlerle paylaşamayacağım, aksi takdirde bu yazıyı yayınlamam mümkün olmayacaktır. Herkes anonimse neden gizlimizi paylaşmıyoruz ki…(!) Değil mi ama, hemen paylaşmalı… (!)
Neleri paylaştığınıza dikkat edin!
Bütün bunları aştınız ve bir şekilde konuşmaya değer olduğunu düşündüğünüz bir chat partneri buldunuz diyelim. Onu tanımaya çalışıyorsunuz, o da sizi tanımaya çalışıyor. Burada bize pencerenin hem ardından pelerinli eski bir dost el sallayarak kötü kötü gülümsüyor, adı da “Sosyal Mühendislik”. Bu sözlerim hem erkek hem de kadın anonim sohbet uygulaması kullanıcılarını yakından ilgilendiriyor. Büyük bir iyi niyetle ya da saflıkla paylaştığınız bilgileriniz, kimliğinizin ortaya çıkmasına neden olabilir. Sohbetin taraflarından biri eğer sosyal mühendisliğe yabancı değilse, verdiğiniz her bilgiyi derleyecek ve doğru anahtar sözcükleri arayarak sizi deşifre edebilecektir. Biraz komplo teorisi ve abartılı bir söylem olarak göründüğünün, hatta öyle olduğunun da farkındayım. Fakat bunun gerçekleşmesi imkânsız değildir.
Anonim sohbet uygulamaları, her zaman “anonim” ve “basit” olarak kalmıyorlar. Platform ne kadar büyürse, uygulama da o kadar gelişiyor. Uygulamalar, zaman içerisinde resim ve ses paylaşmaya uygun hâle geliyor. Her ne kadar bunları yapabilmek için o uygulamanın geliştirilmesini beklemek gerekmese de, yine de “paylaşım opsiyonlarının artması = daha fazla bilgi paylaşımı” olarak sonuçlanmaktadır.
Yalnızca adınızı söylemek; yaşadığınız şehri, okuduğunuz okulu, tuttuğunuz takımı veya sevdiğiniz müziği söylemeniz durumunda; soyadınızı öğrenmeyi gerektirmeyecektir. Sosyal medya platformlarında yapılacak ufak bir arama ya da Google’da biraz tarama ile erişilebilir olabilirsiniz. Bu konuda her zaman söylediğim gibi, kişisel gizliliğine dikkat eden ve üyesi olduğu sosyal medya platformlarında gerekli gizlilik tedbirlerini almış kullanıcılar güvende oluyorlar. Paylaştığınız bir fotoğrafınızı Google’ın “görselle arama” sisteminde kullanan bir kişi, aynı ya da benzer bir fotoğrafı kullandığınız sosyal medya hesabınızı ortaya çıkarabilmektedir. Tebrikler, deşifre oldunuz! Artık yaptığınız her şey, adınızla ve kimliğinizle ilişkilidir.
Siber suçlu olmayın…
Elbette işin siber suç boyutu daima farklıdır. Ne kadar anonim olursanız olun, bu tip chat platformlarının da bir yönüyle dâhil olduğu kurallar vardır. Eğer insanlar anonim sohbet uygulamaları üzerinde istedikleri gibi kanunsuz hareket edebilselerdi, hiç kuşkusuz ki deep web servislerinin görünen bir yüzüyle karşı karşıya olurduk. Anonim sohbetler esnasında bile karşınızdaki kişi tarafından dava edilebileceğinizi unutmayın. Çoğu platform, siz farkında olmasanız da anonim kullanıcılara birer kod vermektedir. Bu kodlar, o platformu kullanırken sahip olduğunuz birer kimliktir. Yani hiçbir zaman “tam anonimlik” söz konusu değildir. Öyleyse, konuşulanlar ve paylaşılanlar bir sunucuda saklanıyor mudur? Yanıt bölümünü doldurmayı, sizin hayal gücünüze bırakıyorum.
Peki ne yapalım, anonim sohbet etmeyelim mi? Peşimizden atlılar kovalıyormuş gibi anonim sohbetlerden kaçalım mı? Hiç gereği yok… Mükemmel bir arkadaşlığa bir tık uzakta olabileceğiniz gibi, çok can sıkıcı durumlar da yaşayabilirsiniz. Benim sizlere tavsiyem: Dikkatli olun. Güvenmek için asla acele etmeyin ve karşınızdaki kişiyle neler paylaştığınızın daima farkında olun.
Keyifle kalın.
