Bilim kurgu edebiyat ve sinema başta olmak üzere sanatın önemli alt dallarından biri. Şahsen ilham verici bulduğum bu dala hislerim konusunda yalnız olmadığımı görmek sevindirici. Çünkü 2 Ocak, Dünya Bilim Kurgu Günü olarak takvimlerdeki yerini alıyor. Peki, neden 2 Ocak? Çünkü bu tarihte usta yazar Isaac Asimov’un doğum günü. Bu yazımızda Asimov başta olmak üzere önemli bilim kurgu yazarlarını ve eserlerini inceleyeceğiz.
Dünya Bilim Kurgu Günü için Robot Serisi ideal başlangıç
Asimov 1950’li yıllarda kaleme aldığı Robot Serisi ile hiçbir zaman eskimeyecek konulara ve hatta korkulara değiniyor. Otomasyon, yapay zeka, insan ve robot ilişkisi derken zamansız temalar heyecan verici şekilde zihin açıyor. Hatta meşhur Robot Yasası da bu öykülerin içinde geçiyor. Bu yasaya göre robot, insana zarar veremez fakat insan kendine zarar verirse robot ne yapar? Terminator başta olmak üzere birçok film bu temayı baz alıyor. I, Robot filmini de es geçmeyelim. Bu arada bir “hediyemiz” olsun. Çok sevdiğim Alan Parsons Project grubunun I, Robot albümünü baştan sona bir dinleyin. 1977 yılına ait bu albüm ses mühendisliğinin sınırlarını zorluyor.
Blade Runner
1982 yapımı Blade Runner filmi, yönetmen Ridley Scott’ın en özel işlerinden biri. Teknik açıdan bugün de göze hitap eden film tam bir kült. Film aslında eşsiz yazar Philip. K. Dick’in bir öyküsünden beyaz perdeye uyarlanıyor. Filmin ve öykünün temel meselesi, “İnsan nedir?” sorusu. Androidlerin aşırı derecede insansı olduğu gelecekte insanı insan yapan değerleri sorgulamaya hazır olun.
Fahrenheit 451
Yazar Ray Bradbury, fikirlerin suç olduğu, kitapların yakıldığı bir gelecekte azınlık olmayı tercih ediyor. Baskıcı ve otoriter rejimlerin insanları nasıl kontrol ettiklerini görmek sarsıcı ve bir o kadar etkileyici. Eserin meraklıları için ünlü yönetmen François Truffaut’nun 1966 tarihli aynı isimli filmini de öneriyorum.
Otostopçunun Galaksi Rehberi
Bilim kurgu dediğimiz zaman ağır konular ya da cıvık diyebileceğimiz lazer savaşları akla gelebiliyor. Ancak bilim kurgu aynı zamanda espri ve sınırsız eğlence içeriyor. İşte Douglas Adams’ın başyapıtı Otostopçunun Galaksi Rehberi. Daha ilk sayfadan üstün bir zekanın kaleme aldığı absürt bir galaktik macera sizi bekliyor. Melankolik robotlar, gezegenleri yok eden inşaatlar ve asla elden bırakılmayan havlu!
Metropolis
Son olarak sizi 1927 yılına götürüyoruz. Zamanının çok ötesindeki bu film, gelmiş geçmiş en ilham verici eserler arasında yer alıyor. Sanayi devrimi, köleleşme gibi konuların işlendiği Metropolis başka bir gerçekliğin kapısını aralayacak kadar güçlü bir yapıt. Filmde yaratılan dünya, gerek detaylarıyla gerek atmosferiyle 20. Yüzyıla manifesto niteliği taşıyor.
Dünya Bilim Kurgu günü için elbette çok daha fazla eser, yazar ve yönetmenden bahsedebiliriz. Örneğin George Orwell’in 1984’ü ve Yevgeny Zamyatin’in Biz’i anmadan geçmeyelim. Matrix’e de ilham veren ve cyberpunk’ın temel taşlarından William Gibson imzalı Neuromancer’ı unutmayalım. Ursula K. Le Guin, H.G Wells, Mary Shelley, Jules Verne isimlerini de not alın. Özellikle yapay zekanın hızla geliştiği günümüzde bilim kurgu türüne daha çok ihtiyacımız var. Çünkü bilim kurgu her ne kadar genellikle geleceğe odaklansa da bir ayağını günümüzde tutuyor. Dolayısıyla bu türdeki eserlerin soracağı sorular, toplumları geleceğe daha sağlıklı taşımaya yardımcı olacaktır.
