Gündemin sürekli yeni gelişmelerle değiştiği, olumlu ve olumsuz pek çok olayın yaşandığı bir yılı geride bırakıyoruz. Bu yazımda; kapanmalar, yeni ürün ve platformlar, satın almalar derken Türkiye dijital ekosisteminde 2019 yılında yaşananları bir araya getirmeye çalıştım.
Wikipedia dönmek için gün sayıyor
Bu yıl zor bir yıl oldu. Sadece Türkiye değil dünya da ekonomik açıdan zor bir süreçten geçti, geçmeye de devam ediyor. Ekonomideki açmazlara rağmen son hızla devam eden dijital dönüşüm kimi zaman yenilikleri ve başarıyı beraberinde getirirken kimi zaman da regülasyon gibi nedenlerle bazı oyuncuları devre dışı bırakıyor. 2019’un en çok ses getiren olaylarından biri bu bağlamda Sinemia’nın kapanması oldu. Yılın başında ABD’deki faaliyetlerini durduran şirket 1 Temmuz’da yürürlüğe giren sinema yasasıyla birlikte kampanyalı bilet satışının tamamen kaldırılması sonucu Temmuz 2019’da kapanma kararı aldı. Kapanmasa da kapanacak haberi bile gündemi sarsan bir diğer önemli olay BKM Express hakkında çıkan kapanma kararı. Rekabet Kurumunun önce Haziran sonunda, ardından da Kasım’da sonlandırılmasına ilişkin karar aldığı platform hizmet vermeye devam ediyor. Yeni yılda akıbeti netleşecektir diye düşünüyorum. Uzun süredir Türkiye’de kullanıma kapalı olan Wikipedia ile ilgili bir gelişme geçtiğimiz hafta gündeme bomba gibi düştü. 2017’den beri Türkiye’de erişime kapalı olan Wikipedia bununla ilgili Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) bireysel başvuruda bulunmuştu. Anayasa Mahkemesi ise Wikipedia’nın kapatılmasını hak ihlali olarak değerlendirdi. İhlal kararının 6’ya karşı 10 üyenin oyuyla alındığı öğrenildi. Bu karar ardından Wikipedia’nın yeniden erişme açılması bekleniyor.
Dijital hizmet vergisi ve internet yayınlarına RTÜK denetimi
Kapanma haberleri kadar olumsuz olan diğer gelişmeler teknoloji odaklı ürün ve hizmetlere gelen ve sürekli artan vergiler ve elbette internet yayıncılığa dair hayatımıza giren sansürler. Bunlar arasında en çok konuşulanı olan ve Kasım ayı içerisinde mecliste kabul edilen dijital hizmet vergisi kapsamında artık dijital hizmet sağlayıcıları tarafından sunulan her türlü reklam hizmetleri yüzde 7,5 vergiye tabii. Yıl boyunca konuşulan diğer vergi meselesi yurt dışından getirilen telefonlar ile ilgiliydi. Temmuz ayında 618,65 TL’den 1500 TL’ye çıkan harç bedeli, 1500 TL’den 1838 TL’ye yükseldi. Bununla birlikte ticari olmayan amaçlarla yurt dışından cep telefonu getirenden sadece 2020 yılı için 20 euro (132 TL) bandrol ücreti de alınacak. Diğer yandan 1 Ağustos’ta Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle birlikte RTÜK internet yayınlarını denetlemeye başladı. Düzenlemeyle Netflix, BluTV ve Puhutv gibi internet televizyonları RTÜK’ün denetimi altına alındı.
3 büyük satın alma haberi
Türkiye’de 2019’a dijital girişimcilik dünyasına 3 önemli satın alma damgasını vurdu. İlki elbette iyzico’nun Naspers Group bünyesinde 17 ülkede faaliyet gösteren global fintek şirketi PayU tarafından 165 milyon dolara satın alması oldu. Diğer ikisi ise e-fatura çözümleri sunan Foriba’nın Sovos ve ön muhasebe çözümü sunan Paraşüt’ün DST Teknoloji tarafından satın alınması oldu. Zor geçen senede gelen bu üç satın alma haberinin tüm sektör için motivasyon kaynağı olduğunu söylemeliyim.
Haluk Bilginer Puhu dizisindeki rolü ile Emmy aldı
Dijital platformların hayatımızdaki yükselen yerini girişimcilik ekosistemi gibi sanat dünyasında görmemiz mümkün. Bunun en güzel örneği ise 2019’da Puhu dizisi Şahsiyet’teki rolü ile Emmy alan Haluk Bilginer. Uluslararası Televizyon Sanat ve Bilimleri Akademisi’nin ABD dışında Bir online TV platformu olan Puhu TV’de yayınlanan bir dizideki role giden bu büyük ödül dijitalin sanat dünyasındaki yükselişini kanıtlar nitelikte.
Kredi kartı bilgileri çalındı iddiası
Bir ayı aşkın bir süre Black Friday ile yatıp kalkan eticaret sektörü yine yılın son ayında gelen bir haberle sarsıldı. ZDNet bazı Türk eticaret sitelerine kayıtlı banka ve kredi kartı bilgilerinin çalındığını iddia etti. Habere göre, Türkiye’de verilmiş 463 bin 378 adet kart bilgisi online olarak satışa çıkarıldı. Hacklendiği konusunda bahsi geçen eticaret siteleri Hepsiburada, Trendyol, Morhipo ve DeFacto idi.
Türkiye’nin otomobili tanıtıldı
Yılın haberi 2019’un son ayının son günlerine denk geldi. Türkiye’nin otomobili 27 Aralık’ta gerçekleştirilen özel bir lansman ile tanıtıldı. Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu (TOGG) Gebze’deki Bilişim Vadisi’nde gerçekleşen Yeniliğe Yolculuk Buluşmasında geliştirme süreci devam eden C-SUV modelinin ön gösterim versiyonunu tanıttı. Yeniliğe Yolculuk Buluşmasında C-SUV modeliyle birlikte bir de C- Sedan konsepti gösterildi. TOGG, Türk Otomotiv endüstrisinin kalbi olan Marmara Bölgesi’nde kurulacak fabrikasının temelini 2020 yılında atacak.
