Teknolojik gelişmeler zaman içerisinde hâlihazırda var olan binlerce dosya biçiminin arasına yenilerini katıyor. Örneğin eskiden bir video izlemek istediğinizde PC için AVI, Mac için de MOV dosya biçimli dosyalar standarttı. Oysa bugün bunların yanında MKV ve MP4 de bulunuyor.
VLC gibi yazılımlar bu tip dosyaları açabiliyor ama bazen bir video, fotoğraf ya da dokümanı açacak yazılımın sisteminizde olmadığını fark edebilirsiniz. Bazı biçimler de cihazlarca desteklenmemektedir. Örneğin EPUB biçimindeki e-kitaplar Amazon’un Kindle cihazlarında çalışmaz, bunun için dosyaları uyumlu bir biçime çevirmeniz (convert etmeniz) gerekmektedir.
Bilgisayarda olduğunuz durumlarda çoğunlukla dosyayı uyumlu bir başka biçime çevirmek yeni bir yazılım kurmaya göre hem maliyeti olmaması hem de zaman kazandırması açısından pratiktir.
Bir diğer avantaj da, eskide kalan dosya biçimlerini yeniye aktararak bir süre sonra açılamaz hâle gelmesini önlemektir.
Bu işlemi yapmadan önce sisteminizde hangi yazılımlar olduğunu ve hangi dosya biçimine çevirmenin daha mantıklı olduğunu bulmak gerekiyor.
Sonrasında size lâzım olacak en iyi yazılım ve uygulamaları türlere göre seçtim.
En iyi video dönüştürme yazılımı: Any Video Converter
En popüler dosya biçimlerinden olan videolar için birçok ücretsiz dönüştürücü mevcut ama Any Video Converter gördüğüm en esneği olduğu gibi, can sıkıcı kısıtlamalara da sahip değil.
Gelişmiş video düzenleme özellikleri ve efektlere de sahip olan yazılım, CD ve videolardan ses sökme (audio extraction) için de uygun. Kurulum sırasında önerdiği ek yazılımları kurmayın yeter…,
En iyi ses dönüştürme yazılımı: Pazera Free Audio Extractor
Pazera Free Audio Extractor, 70’ten fazla ses ve video biçimini destekliyor ama ses için daha iyi özellikler sunuyor. Ayrıca sürükle bırak desteği ile son derece kolay kullanılıyor. Çevireceğiniz dosyayı programa ekledikten sonra dönüş biçimi çıktısını seçin ve işlemi başlatın. Hepsi bu!
Bu yazılımın bir artısı da dosyalar hakkında detaylı bilgi vermesi. Örneğin bit oranı (bitrate), dosya biçimi, encode yazılımı gibi detayları görebilirsiniz.
En iyi görüntü dönüştürme yazılımı: XnConvert
Fotoğraflarda işe bence işin uzmanı XnView familyasından XnConvert. Yüzlerce dosya biçimi arasında muhtemelen her görüntü dosyası mevcut.
Tekli ya da çoklu dosya seçip belirli bir kalıba göre yeniden adlandırmak, belirli bir oranda ya da ölçüde yeniden boyutlandırmak, resmi döndürmek, metin ya da filigran eklemek ve birçok filtre kullanmak mümkün.
En beğendiğim yanı ise bir klasörü sabitleyerek içine atılan dosyaların otomatik biçimlendirilmesini sağlayabilmesi.
En iyi belge dönüştürme yazılımı: Doxillion Document Converter
Dokümanlar içinse Doxillion Document Converter öne çıkıyor. DOC, DOCX, HTML, PDF, RTF ve XML’in de aralarında olduğu birçok belgeyi dönüştüren yazılımın kullanımı, diğerleri kadar pratik.
Belge çevirenlerin yaşadığı çeşitli görüntü sıkıntıları var. Bunlardan yazının sayfayla olan marjının (aralığının) değişmesi, paragrafların bozularak metnin kaymasını belirli durumlarda ben de yaşadım. Ancak belge biçimlerine göre sabit ayarlar atayarak özellikle sık dosya çevirdiğiniz durumlarda bu tip hataları sıfırlayabiliyorsunuz.
Dosya çevirme işi bilgisayarla sınırlı değil. Elde mobil cihaz geçirilen saatler uzadıkça, kullandığımız uygulamaların sayısı ve doğal olarak dosya biçimlerinin sayısı da arttı. Telefon ve tabletler için de dönüştürme yazılımları var.
En iyi dönüştürme uygulaması (iOS): File Converter
Apple’ın da mobil dosya sistemi etrafındaki barikatı zayıflıyor. Dosya yönetimini iOS’a ekleyen şirketin cihazları için tavsiyem, Online-convert.com’un resmi uygulaması olan File Converter.
Bir URL, karekod (QR kodu) ya da sistemden dosya seçebilen ve hedef biçime dönüştüren File Converter, 100 MB’lık bir boyut sınırına sahip. Görüntü, video, e-kitap, ses, doküman ve meta veri çevirebilen uygulama, aslında bunları online-convert.com’a yükleyen bir köprü görevi görüyor.
En iyi dönüştürme uygulaması (Android): Any Video Converter
Android için ise Media Converter, her ne kadar biraz daha kısıtlı olsa da, platformdaki en iyi yazılım. MP3, MP4, AVI, MPEG, GIF ve WAV’ın da aralarında bulunduğu görüntü, video ve ses biçimlerini dönüştüren uygulama, uzman modunda (Expert Mode) daha detaylı değişikliklere de müsaade ediyor. Tek sıkıntısı ise sık sık reklamla karşılaşmak.