Dünyanın birçok yerinde, özellikle TV’de izlediğimiz Amerikan hastane dizilerinde kullanılmakta olan “Pager” yani çağrı cihazını hatırlıyor musunuz? Ülkemize çok gelen bu teknoloji özellikle 90’ların başında çok yaygındı. Cep telefonlarının henüz hizmet vermediği o günlerde, özel bir numarayı arıyor ve mesajınızı karşınıza çıkan operatöre bildiriyordunuz. O da vermiş olduğunuz çağrı cihazı numarasına mesajınızı iletiyordu.
Kısa mesajın atası Türkiye’de böyle kullanılırken daha 1980’lerde cep telefonları üzerine çalışmaların sürdürüldüğü günlerde mobil telefondan mobil telefona kısa mesaj yollayabilme teknolojisi üzerine çalışılıyordu.
GSM’in standartlarının belirlendiği 1982 yılında tüm mühendisler, halka açık telefon ve veri ağlarında sunulan tüm hizmet ve özelliklerin mobil sistemlerde de çalışması gerektiği ilkesiyle hareket ediyorlardı. Buna elbette ki, kısa mesajlar da dahildi.
SMS, bir Fransız-Alman ortak yapımı
SMS kavramı 1984 yılında bir Fransız-Alman ortak yapımı olarak Friedhelm Hillebrand (Deutsche Telekom) and Bernard Ghillebaert (France Telekom) tarafından geliştirildi. Telefona optimize bir sistem olmasına özellikle dikkat edildi. Mesajlar, telefon sinyalleri üzerinden iletilecekti. Ancak, sinyal trafiğinin en düşük olduğu anda… Böylelikle kullanılmamış kaynak değerlendirilecek ve minimum maliyet elde edilecekti. Data, 128 byte ile limitliydi. Daha sonra bu 160 karakter olarak değiştirildi.
İlk SMS mesajı 1992 yılında, İngiltere’de Vodafone hatları üzerinden gönderildi. Gönderilen mesaj ise “Mutlu noeller!” idi… Ticari anlamda ilk çalışma ise 1993’te İsveç’te başladı. 1995 yılında yapılan araştırmalara gore GSM aboneleri bir ayda yalnızca 0,4 mesaj gönderiyorlardı. Bunda birçok operatörün SMS gönderimini kendi şebekeleri içinde limitlemiş olmalarının da büyük etkisi vardı. 1999 yılında bu engelleme kaldırıldı. 2000 yılına gelindiğinde abone başına mesaj ortalaması ayda 35’I bulmuştu. Yalnızca İngiltere’de 2006’da Noel zamanı 205 milyon mesaj gönderildi.
2010’da yollanan SMS miktarı 6,1 trilyon
Bugünlere geldiğimizde 2010 yılında 6,1 trilyon mesajın gönderildiğini görüyoruz. Bu da saniyede 193 bin mesajın gönderilmiş olduğu anlamına geliyor. SMS, küresel olarak, 2010 yılına kadar, operatörlere 114,6 milyar dolarlık bir pazar yarattı. Ortalama bir SMS’in maliyeti 0,11 dolar seviyesindeyken, şebekeler arası bağlantı ücretleri de 0,04 dolar kadar yapıyor.
Aslında TV’de izlediğimiz birçok yarışmada kullanılan SMS sistemi, politik alanda ilk kez, Libya’da, 2014 yılında, Cactus Group tarafından oy veren kayıt sistemi oluşturmakta kullanıldı. Yaklaşık 1,5 milyondan fazla Libyalı, oy veren olarak kayıtlarını SMS’le yaptılar.
3,5 milyardan fazla kullanıcı, 100 milyar dolarlık pazar
SMS, belki de küresel anlamda en fazla kullanıcı sahibi veri uygulamalarından biri… Dünya üzerinde yaklaşık 3,5 milyardan fazla SMS kullanıcısı olduğu tahmin ediliyor. Eylül 2014 yılında yapılan bir araştırmaya göre SMS’le yapılan pazarlama işinin 100 milyardan daha fazla bir pazar oluşturduğu söyleniyor.
Öte yandan, gerek küresel anlamda, gerekse ülkemizde SMS gelirlerinin azaldığını gözlemliyoruz. Ovum tarafından yapılan araştırmalar operatörlerin SMS operasyonlarından 2010’da 8,7 milyar dolar, 2011’de ise 13,9 milyar dolar zarar ettiklerini gösteriyor. Ülkemizde de 2011 yılı operatörlerin data gelirlerinin, SMS gelirlerini geçtiği yıl olarak ön plana çıkıyor. Elbette ki, bunda internet ve 3G’nin büyük önemi var. Mobil cihazlar için geliştirilen Viber, WhatsApp ve Facebook Messenger gibi uygulamalar, metin mesajlaşma hizmetinin yanında daha gelişmiş iletişim yöntemleri sunduğu için kullanıcılar tarafından tercih ediliyor.
Yeni yasayla istenmeyen SMS’e 50 bin TL ceza
Bunun ötesinde 1 Mayıs 2015 itibariyle Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun devreye giriyor. Bu kanun uyarınca tüketicinin isteği olmadan telefonuna SMS gönderilemeyecek. Şikayet halinde 1000-5000 TL arasında para cezası, ısrarı halinde 10 kat yükseltilerek 50 bin TL ceza kesilebilecek. Dolayısıyla çok önemli bir pazarlama enstrümanı olan SMS, önemli bir engelle karşılaşıyor. Bu da SMS kullanımını ciddi bir şekilde etkileyecek.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu’nun web sitesinde bulunan, 2014 yılı son çeyrek verilerine baktığımızda şunu görüyoruz: 2014 yılı dördüncü üç aylık dönemde SMS sayısının bir önceki döneme göre yaklaşık %11,66 oranında azalarak 27.153 milyon civarında gerçekleştiği, 2011 yılında işletmecilerin başlattığı kampanyalar ile hızlı bir yükseliş yaşayan MMS sayısının ise bir önceki döneme kıyasla %17,36 oranında azalarak yaklaşık 25,7 milyona düştüğü görülmektedir. Avea’nın SMS sayısı %6,2, MMS sayısı %11,2 azalmış; Turkcell’in SMS sayısı %21,0; MMS sayısı %16,3 azalmış ve Vodafone’un SMS sayısı %8,8, MMS sayısı %26,8 azalmıştır.
Rakamlar da gösteriyor ki, SMS gitgide hayatımızdan çıkıyor. Belki de birkaç yıl sonra, nostaljik bir olgu olacak, eski SMS günlerini yad edeceğiz…
