Kripto paralar diğer bir deyişle sanal paralar ve paranın dijital ekosisteminin yeni adı olan dijital madencilik bu aralar en çok konuşulan konuların başında geliyor. Bitcoin’in rekor seviyeye ulaşması, Ethereum’un ise 350 dolara çıkması ile bir anda tüm dikkatleri üzerine çeken dijital madencilik meselesi öyle Euro ya da dolar almaya benzemiyor. Çok farklı dinamikleri ve kriterleri var. Dijital para kazanmak istiyorsanız öncelikle bu dünyanın oyuncularını tanımanızda fayda var. Tabii dijital para denilince de akla ilk bitcoin geliyor. 2008 yılında Satoshi Nakamoto kod adlı bir geliştirici tarafından deneysel olarak temelleri atılan sanal para birimi Bitcoin zaman içerisinde kripto parada bir standart olmayı başardı. Eşler arasında para transferini mümkün kılan bir elektronik para sistemi bitcoin sayesinde alternatif dijital para birimlerini konuşmaya başladık diyebiliriz. 2009’da piyasaya çıkan Bitcoin, Aralık 2012’de 13 dolardan işlem görürken, Nisan 2013’te 266 dolara çıktı, 9 Haziran’da ise bitcoin 2 bin 800 doların üzerinde seyrediyordu. Bugünlerde Bitcoin’den ilham alarak geliştirilen diğer sanal paralar Bitcoin’le yarış halindeler ve tek hedefleri ondan daha iyi olmak. Hatta bunlardan bazılarında işlem yapmak daha kolay olsa da likitide azlığı, güvenilirlik ve kabul görme gibi açılardan riskleri bulunuyor. Bu haftaki yazımda nakitsiz geleceğin en önemli oyuncuları olan kripto paralar içerisinde bitcoin’e alternatif olan dijital para birimlerini yazdım.
Litecoin
2011 yılında hayatımıza giren litecoin bitcoin’in açık kaynak kodlu yazılımından esinlenilerek geliştirilmiş ilk altcoindir. Litecoin MIT mezunu ve eski bir Google çalışanı olan Charlie Lee tarafından geliştirildi. Hemen hemen sıfır maliyet ile para transferleri yapmayı sağlayan P2P (kişiden-kişiye) kripto para birimi olan Litecoin merkezi bir otorite tarafından kontrol edilmiyor ve temeli açık kaynak küresel bir ödeme ağına dayanıyor. Litecoin bir çok açıdan Bitcoin’e benziyor ve hatta kullanıcılarına daha hızlı işlem yapma ve gelişmiş depolama imkanları sunuyor.
Ethereum
4.46 milyar dolar sermayesi ile Bitcoin’den sonra değerleme bakımından ikinci sırada olan Ethereum 2 yıldır hayatımızda olan bir diğer kripto para. Bitcoin’in blockchain mantığından yola çıkılarak oluşturulan Ethereum, 30 Temmuz 2015’te işin kurucu ortaklarından Vitalik Buterin tarafından ABD’de bir bitcoin konferansında tanıtılmıştı. Ethereum platformu, kendisine ait özel bir yazım dili kullanarak bu işletim sistemi üzerinde “merkezi olmayan” yazılım protokolleri geliştirilmesine olanak sağlıyor. Bu protokoller sayesinde aynı ana işletim sistemi içerisinde ve tek bir blockchain üzerinden kabul edilmiş kontratlar kullanarak binlerce altcoin yaratmak mümkün olabiliyor. Kurucusu Buterin tarafından geleceğin internetinin kripto yakıtı olarak tabir edilen Ethereum’un para cüzdanı Ethereum wallet Appstore’da yayınlanan ilk Kripto Para cüzdanı olma özelliğini taşıyor.
Zcash
2016’nın son dönemlerinde kullanılmaya başlanan Zcash kullanıcılarına güvenlik ve işlem şeffaflığı vaad eden, merkezi olmayan açık kaynak kodlu bir diğer kripto para. Güvenlik ve gizliliğe ekstra önem verilen bu platformun bu bağlamda bitcoin’e göre en önemli farkları üzerinde yapılan tüm işlemlerin değerinin gizlenmesi açısından korunabilmesi. Zerocoin Electric Coin Company tarafından geliştirilen Zcash’in fiyatı Haziran sonu itibariyle 370 doların üstüne çıktı.
Dash
Orijinal adi Darkcoin olan Dash bitcoinin altkoinidir. Bitcoin altyapısına dayalı olsa da bitcoin’den farklı olarak gizlilik merkezli olan dash son dönemlerde gittikçe popülaritesi artan bir kripto para. Dash’in en önemli özelliği transferi yapan kişinin anonim olması ve aynı zamanda diğer tüm bilgilerinin de gizli olması. 2014 Ocak ayında Dark Coin adıyla kullanılmaya başlanan bu kripto para kısa sürede çok sayıda kullanıcıya ulaştı. Akabinde 2015 yılı Mart ayında açılımı digital cash olan Dash olarak değiştirildi.
Ripple
Altcoin’lerin yükselen yıldızlarından olan Ripple, düşük fiyatlarla, anında ve şeffaf işlem imkanı sunan bir platform. 2012 yılında kullanılmaya başlanan Ripple, eş zamanlı küresel bir ödeme ağı olarak tanımlanıyor. Sermaye değeri 1,26 milyar dolar olan Ripple’ı bitcoin ve diğer sanal paralardan ayıran en özellik mining işlemine ihtiyaç duymaması. Mottosu bankalar ve müşteriler arasındaki ödemeleri kolaylaştırmak olan ripple’ın altyapısını kullanan şirketler, düşük masraflı satış ve şirket ödemesi gibi projeler geliştirebiliyorlar. Pek çok global marka ile çalışan Ripple’ın son zamanlarda anlaştığı bankalardan biri de Akbank olmuştu.
Monero
2014 Nisan ayından itibaren kullanılmaya başlanan Monero güvenilir sanal paralardan biri. Monero platformunda güvenliği sağlamak için ring signatures adı verilen özel bir teknik kullanılıyor. Yaklaşık 3 yıl önce hayatımıza giren Monero’nun ilk 1 ay içerisinde değeri 4 kat artarak 10 dolar seviyesine dayanmıştı. Monero’ya ilgi bugünlerde giderek artıyor olsa da güçlü rakiplerine göre henüz piyasa payı oldukça küçük.
Görsel kaynak: businessinsider.com
