Dünyayı değiştiren diğer pek çok buluş gibi uzun süre askeri amaçlarla kullanılan drone’lar son yıllarda çok hızlı yaygınlaşıyor. Hızlı teslimattan yeni nesil haberciliğe farklı alanlarda fark yaratan drone’lar özellikle sosyal fayda konusunda yaratıcı kullanımlarla hayatımızda giderek daha önemli bir yere gelecek gibi duruyor. Bu haftaki yazımda doğal felaketlerden soyu tükenen canlıları korumaya kadar dünyanın farklı yerlerinden örneklerle insansız hava araçlarının insana ve doğaya sağladığı faydaları bir araya getirdim.
Doğal felaketler
İnsansız hava araçları son yıllarda yaşanan doğal felaketlerde oldukça faydalı oldu. 2013 yılında Filipinler’de yaşanan tayfun felaketinde hasar gören yerlerin tespit edilmesinde, 2014 yılında Balkan’lardaki büyük sel felaketinde ve 2015 Nepal depreminden sonra drone’lar kullanıldı. Bugünlerde ise drone’ların yalnızca konum tespiti yapmak yerine yardım taşıyabilmesi için çalışmalar sürdürülüyor. San Francisco merkezli Otherlab geçtiğimiz günlerde dünyanın en gelişmiş insansız uçakları için çalışmalara başladı. İnsanı yaşam malzemesi uçaktan bırakılan drone’lar GPS ve otopilot kullanarak konumu bulacak ve malzemeleri taşıyacak. Diğer bir proje hem yardım hem de yiyecek taşıyacak araçlar yapmak. Windhorse Aerospace tarafından yapılan Pouncer isimli araç yiyecek taşıyabiliyor. İnsanları ulaşılması güç felaket bölgelerine göndermek oldukça zor ancak işin içinden insan çıkartıldığında bu bölgelere yardım ulaştırmak nispeten daha kolay hale geliyor.
Zooloji araştırmaları
Drone’lar hayvan bilimcilere ve araştırmacılarına uzak bölgelerde araştırmak yapma imkanı vererek daha önce görmedikleri görüntüleri görme fırsatı tanıyor. Örneğin bu sene başında Oregon State Üniversitesi’nin Marine Mammal Enstitüsü nadir rastlanan mavi balinaların izine rastladı. Bu drone’ların hayvanlarla ilgili araştırmalara sağladığı faydalardan yalnızca bir tanesi. Ekolojistler drone’ları kullanarak ender görülen kuş türlerini, deniz aslanlarını izleyebiliyor. Ve bu sayede nesli tükenen hayvanlarla ilgili çalışmalara fayda sağlanmış oluyor.
Yasa dışı avlanma
Drone’lar yalnızca bilim adamlarının hayvanların doğal ortamlarında inceleme yapmasına yardımcı olmuyor, aynı zamanda türlerin yasa dışı avlanmaya karşı korunmalarında da etkin rol oynuyorlar. Geçtiğimiz yıllarda drone’lar Kenya, Zimbabwe ve Güney Afrika’da fillerin ve diğer avlanması yasaklanmış hayvanların korunmasında kullanıldı. Bu bölgelerde avlanmak yasaklanmış olduğu halde hayvanlar illegal bir şekilde öldürülüyorlar. Drone’ların yüksek teknolojik yapısı sayesinde hayvanların ve avcıların izini sürmek mümkün oluyor. Ancak drone’ları her durumda kullanmak ne yazık ki mümkün olmuyor. Örneğin drone sesleri filler için korkutucu olabiliyor. Bununla birlikte çeşitli ülkelerde test amaçlı kullanılan başarılı örnekler de yok değil. Drone’lar buna ek olarak illegal balık avcılığına karşı da kullanılıyor.
Ekolojik denge
Yasa dışı ağaç kesimi yalnızca ağaçları yok etmekle kalmıyor aynı zamanda ormanda yaşayan canlıların hayatını tehdit ediyor, ekosistemi bozuyor ve çevrede yaşayan insanların yaşamlarını etkiliyor. Drone’lar sayesinde ise artık normalde ulaşımın çok zor olduğu yağmur ormanlarının ortasına gitmek mümkün. Peru’da madenci arayan ve ağaçlara zarar veren kişilerin fotoğraflarını çekmek için oyuncak uçaklar kullanmaya başlandı. Oldukça hafif olan bu drone’lar buna rağmen standart bir kamerayı taşıyabiliyor. Bu sayede pek çok illegal maden keşfedildi ve bunların korunan bölgelerin içlerine kadar ilerlemesi engellenmiş oldu. Bu durum aynı zamanda ormanda yaşayan toplulukları da doğrudan etkiliyor. Geçtiğimiz yıl Güney Guyana’daki Wapichan topluluğu devletten yasa dışı madenci ve ormancılara karşı harekete geçmesini istedi, ancak ne yazık ki ellerinde kanıt yoktu. Bu nedenle topluluk kendi drone’unu yaparak hem ormancıların hem de yasa dışı maden aramaları ile içme sularını kirleten madencilerin faaliyetlerini kanıtlamış oldu.
Organ ya da hasta nakli
Ambulansın ulaşamadığı bölgelere gitmek otomatik medikal drone’lar sayesinde artık mümkün. Geçtiğimiz yıl Lung Biotechnology adındaki şirket bu alanda EHang isimli drone’ları kullanmaya başladı. Bu sayede organları ihraç duyulan yerlere zamanında nakletmek mümkün olacak. Benzer şekilde Angel Drone Avustralya’da kan ve organ taşınmasında kullanılıyor.
Açılış görsel: mashable.com
