Hava sahalarının yılmaz bekçisi uçaklar, hiç şüphesiz bir ülke ordusunun en önemli unsurlarının başında geliyor. Savunma ve saldırı amaçlı birçok farklı stratejik görevin üstesinden gelmesi beklenen hava kuvvetleri, teknolojiden en çok yararlanan birimlerden biri. Tarih boyunca savaş uçaklarının ne kadar büyük bir hızda geliştiğini gözlemlemek mümkün. Birinci Dünya Savaşı’nda adeta pırpır olarak tanımlanabilen uçakların yirmi-otuz sene içerisinde İkinci Dünya Savaşı’yla birlikte çok daha güçlü motor ve kapasiteye sahip oluşu ve bu süreci takiben jet teknolojisinin gelişip pervanenin yerini alması bu gelişimi gözler önüne seren sadece basit bir örnek.
Uzun bir süredir savaş uçakları konusunda büyük bir atılım yaşanmıyor izlenimine kapılmak mümkün. Bunun da nedeni hiç şüphesiz kusursuz tasarıma sahip ve oldukça popüler F-16 uçakları. İlk uçuşunu 1974 yılında yapan F-16 uçağı günümüze kadar modifikasyonlarla ve modernize çalışmalarıyla da olsa gelmeyi başardı. Geçtiğimiz günlerde ise merakla beklenen F-35’in tamamlandığı duyuruldu. Eski modellere göre dört kat daha fazla etkili havadan havaya mücadele, sekiz kat daha etkili karaya saldırı, üç kat daha etkili stratejik keşif ve hava savunması gibi iddialarla gelen F-35 aslına bakılacak olursa oldukça tartışma yaratan bir model. Neredeyse on yılı aşkın bir süredir geliştirilen uçak, ABD bütçesine milyarlarca dolara mâl oldu. Bu durum hem Obama yönetimine ve hem de F-16’yı ve F-35’i geliştiren Lockheed Martin firmasına okların yönelmesine neden oldu. F-35’in birkaç sene önce tamamlanıp sipariş veren ülkelere teslim edilmesi gerekirken bu süreç epey bir gecikti. Nihayetinde Obama, biraz da görev süresinin sonunda eleştirileri azaltmak adına da olsa, tetiğe bastı ve uçak pistlerdeki yerini aldı.
Eski Alışkanlıklar
F-35 uçağının gecikmesinin nedenlerinden biri olarak usta F-16 pilotları gösterildi. Yıllar içerisinde adeta uçaklarıyla bütünleşen pilotlar test uçuşlarında büyük bir oranla F-35’leri mağlup etmeyi başardı. F-16 pilotlarına göre F-35 oldukça hantal yapısı ve pilotu yoran teknolojik bilgilendirmeleriyle göründüğü etkiyi vermekten uzak bir uçak. Bu geri bildirimler doğrultusunda Lockheed Martin firması F-35A, F-35B ve F-35C olmak üzere üç varyant geliştirdi. Üç varyant da sesten hızlı ve radara yakalanma ihtimali düşük olarak tasarlansa da kalkış ve iniş özellikleri bakımından ayrılık gösteriyor. Özellikle uçak gemisinden kalkış ve pistten kalkış senaryoları aerodinamik açıdan bu farklılaşmaya neden olmuş. Üçüncü ve en özel varyant ise (F-35B) kısa mesafeler için geliştirilmiş ve direkt olarak helikopter benzeri dikeye yakın bir açıda iniş yapabiliyor. Dolayısıyla bu üç uçağın taşıyacağı silahlar ve alacakları görevler de farklılaşıyor. (https://www.madisonavenuemalls.com/) Sonuç olarak yazının başında belirttiğimiz etkili saldırı, savunma ve keşif için üç farklı iddianın gerçekleşmesi için tek model ve üç varyantın yer alması zorunlu oluyor. Ülkemizin de F-35 geliştirme projesinde yer aldığını ve yakın zamanda envanterine bu uçakların katılacağını biliyoruz. Ancak tam olarak hangi varyantı kullanacağımıza dair bir bilgimiz bulunmamakta.
360 Derece Görüntü Sunan Kask
F-35 mühendislik harikası olduğu kadar yaklaşık 50 yıldır kullanılan klasik pilot kasklarını kökten değiştirecek bir teknoloji ile gelmesi onu modernlik açısından ayrı bir kategoriye koyuyor. Dışarıdan bakıldığında korkutucu görünen bu kask Rockwell Collins tarafından geliştirilmiş. Aslında dev bir ekrana sahip olan kask, 360 dereceden olan biten her şeyi pilota haber verecek şekilde iş görüyor. Her bir pilot için özel olarak son ayarları yapılan kask, normal bir insanı kısa sürede mide bulanıklığı ve baş dönmesiyle etkileyebilecek güce sahip. Biraz da sanal gerçeklik gözlüklerini andıran bu kask sayesinde gece görüşleri çok daha kolay hale geliyor. Pilotların zor manevralarının, kaska eş zamanlı şekilde gelecek bilgilerle daha rahatlaması hedefleniyor. Yüksek hızlarda düşman uçaklarının tespiti de yine kask sayesinde daha hızlı olacak. Bu kask sistemi F-35’in en can alıcı noktası. Pilotların ileri teknoloji ile üretilen bu kaska alışması durumunda büyük avantaja sahip olmaları bekleniyor. Bu da ilk başlarda uçağın neden tartışma konusu olduğuna dair bizlere bir fikir verebilir. Sonuçta elli yıllık bir teknoloji değişiyor ve pilotların da buna uyum sağlaması için belli bir süre geçmesi bekleniyor. Uzmanlar F-35’e ve teknolojisine çok güveniyor ortalama 100 milyon dolara mâl olan bu uçağın 2040’a kadar aktif görevde olacağı düşünülüyor. Umarız bu uçaklar ve teknoloji ülkemiz için de verimli sonuçlar doğurur.
