Analog fotoğraf makineleri dijital fotoğraf makinelerine dönüşmeye başladığı yıllarda akılları epeyce meşgul eden bir soru vardı. “Aşağı yukarı kaç megapiksel, standart ebatlarda bir fotoğraf kağıdına eşit sayılabilirdi?” Bu sorunun tartışmaya açık cevabı olmasına rağmen 5 ile 8 megapikselin, 10 x 15 cm boyutlarında bir fotoğraf kağıdına yüksek kalitede çıkış alabilmek için olduğuna dair bir inanış 2000’lerin ortasında yerini bulmuştu. Öyle ki 10 megapiksel ve üzeri rakamlar artık profesyonellerin alanına giriyordu. Tabii buradaki megapikseli şişirme değerler üzerinden yorumlamamak gerekir. Gerçekten fotoğraf makinesinin sensörünün el verdiği ham değerlerden bahsediyoruz. Birçok cep telefonunun zamanında yaptığı gibi görseli dijital işlemden geçerek büyütülmüş imajları ayrı bir yere koyuyoruz.
Gel zaman git zaman megapikseller büyüdü ve nihayet 100 megapiksel bariyerine dayandı. Phase One XF 100MP adından da anlaşılacağı üzere 100 megapiksel görüntü kaydedebilen sensör içeren modelini piyasaya sürdü. Zira “piyasaya sürmek” bu anlamda doğru bir tabir olmayabilir çünkü ürünün fiyatı 50,000 dolar olarak belirlenmiş durumda. Dolayısıyla büyük ilgi uyandırması beklenen ürün büyük satış rakamlarını yakalayamayacak. Ürünün araştırma ve geliştirme ekibinin başındaki isim Lau Nørgaard fiyat konusunda özgür olduklarının altını çiziyor: “Fiyatlarımızı belirlerken sınır belirlemek zorunda kalmıyoruz.” Phase One 2016 yılının ilk çeyreğinde full frame sensöre sahip yine 100 megapiksellik XF 100MP’yi duyurmuştu.
Orta formatın yükselişi
100 megapiksel ligine çıkan bir diğer önemli marka da Hasselblad. H6D modeli fotoğraf dışında çok detaylı 4K video çekebilen 35,000 dolar etikete sahip özel bir ürün. İki modelin de önemli farkı orta format olmaları. Orta format kameraların ciddi anlamda büyük sensörleri fotoğraf meraklılarının ağzını sulandırmaya yetiyor. APS-C sensörün 22.2 X 14.8mm, Full Frame’in 36mm X 24mm olduğunu hatırlatarak Orta Format’ın 53.7mm X 40.3 mm olduğunu belirtelim. Bu ciddi fark da detayların yakalanması ve ISO değerlerinin yükselmesi ve özellikle farklı ışık kaynaklarının olduğu karelerde daha dinamik görüntü anlamına geliyor. Orta Format kameraların artılarının dışında önemli bir eksisi ağır ve büyük olmaları. Özellikle aynasız fotoğraf makinelerine göre Orta Format ürünler şu an mobil yaşama uygun değil. Zaten böyle bir kamerayla havuzda “selfie” çekmeyeceğinizi düşünürsek bir diğer önemli eksi de fiyat konusu. Bu yüzden günümüzde sadece Hasselblad, Pentax, Leica ve Phase One Orta Format kamera üretiyor. Daha doğrusu bu firmalar üretimi göze alabiliyor. Örneğin Phase One, toplam 40 kişiden oluşan bir ekibe sahip. Böyle bir işe imza atan bir marka için oldukça küçük sayılabilecek bu sayı aslında Phase One’a güç veriyor. Canon ve Nikon gibi daha büyük pazar hacmine sahip markaların aksine Phase One daha küçük bir alanda daha özgür davranabiliyor. Zaten Phase One’ı bu açıdan özgür kılan nokta da bu. Kısa bir süre önce Canon 250 megapiksellik bir sensör geliştirdiğini duyurmuştu. Canon veya benzeri büyüklükte bir firma Ar-Ge’nin bir bölümünü “çılgın icatlara” ayırabilir. Ancak Canon’un yetkilileri bile geliştirdikleri sensörü ne zaman piyasaya sunacaklarını ve seri üretime geçeceklerini bilmiyorlar.
Peki, 100 megapiksele profesyonellerin bile ulaşması fiyat açısından zor ise bu teknolojinin amacı ne? Lau Nørgaard olayı biraz daha farklı yorumluyor. “F1 aracına hayran olmak için onu satın almanıza gerek yok.” Dolayısıyla 100 megapiksel kameralar şu an için gelecekten bir ürün gibi. Ancak teknoloji yavaş yavaş oraya doğru gidiyor. Çok kısa zamanda Full Frame’de olduğu gibi Orta Format kameraların pazarda yerinin büyüdüğünü ve buna bağlı olarak da megapiksel sayısının kademeli olarak artacağını gözlemleyeceğiz. Tabii iş yine dönüp dolaşıp fotoğrafı çeken kişiye, onun ihtiyaçlarına kalacak. En iyi ekipmanın en iyi sonucu vereceğini düşünenler ise “Makinem 100 megapiksel olsaydı aynı fotoğraf çok daha etkili görünebilirdi, tüh!” gibi bahaneler üretmeye devam edecek.
