Bir markanın en önemli iletişim gücü ismidir desek abartmış olmayız. Efsanevi pazarlama stratejisti Al Ries: “Bir marka inşa etmenin yollarından birisi de daha iyi bir isme sahip olmaktır. Tüm diğer faktörler eşitken daha iyi isimli bir marka liderliği kapacaktır.” der. Al Ries’ın bu tespiti diğer sektörlerde olduğu gibi teknoloji dünyasında da işliyor. Sahip olduğu isimlerinden dolayı rekabette 1-0 önde başlayan dijital dünyanın devlerinin marka isimleri aynı zamanda birbirinden ilginç hikayelere de sahip. Bu haftaki yazımda teknoloji devlerinin isim hikayelerini bir araya getirdim.
Google
Google hikayesi en çok bilinenlerden biri. Google ismi 10 üzeri 100 anlamına gelen Googol kelimesinin yanlış telaffuzu sonucu ortaya çıktı. Googol kelimesinin kullanılmak istenme nedeni ise site kurucuları Sergey Brin ve Larry Page’in aynı anda çok büyük bir datanın işlenebilirliğini anlatmak istemeleriydi. Firma 1997 yılında Google’ı domain olarak kaydetti ve 1998 yılında şirket resmi olarak kuruldu. Daha az bilinen hikaye ise arama motorunun ilk isminin en başta “BackRub” olması. Her gün Google da ara yerine BackRub’la dediğinizi hayal edebildiniz mi?
Samsung
Samsung’un marka ismi hikayesi aslında rakiplerine göre daha sıradan kalıyor. Samsung kelimesi Kore dilinde 3 yıldız anlamına geliyor ve bu ismin verilme nedeni markanın gücünü ve büyüklüğünü yansıtıyor olması. Samsung markasının ilk ürünleri ise oldukça ilginç. Markanın ilk ürünleri arasında kuru balık, sebze, noodle, meyve gibi şimdikine göre çok farklı bir alanda ürünler yer alıyor. Sonradan sektör değiştiren marka bugün hepimizin bildiği gibi akıllı telefon ve tüketici elektroniği ürünleri ile tanınıyor. Samsung yıllar içinde uzay endüstrisi ürünleri, sigorta ve finansal endüstriler gibi alanlara da yöneldi. 1938 ve 1993 yılları arasında 3 yıldızı farklı şekillerde gösteren marknına logosu 1993 yılında bugünküne en yakın halini aldı.
Nokia
Bugün 30’lu yaşlarını süren neslin çocukluk ve gençlik dönemlerine telefonları ile damga vuran Nokia sektör yolculuğuna şu an bilinen alanında başlamayan markalardan biri. 1865 yılında Finlandiya’da faaliyete başlayan firmanın ilk işi Tammerkoski’da bir orman sanayi işletmesi açmak oldu. 1868 yılında ise suyun akışından daha fazla faydalanma amacıyla Nokia şehrindeki Nokianvirta nehir kıyısında yeni bir fabrika açan markanın çıkış noktasını ise bu girişim belirlemiş oldu. Firma 1967 yılında resmi adı Nokia Corporation adını aldı ve plastik, kablo, orman işleri, elektronik ve enerji üretimi alanında faaliyet gösterdiği de resmi olarak belirlenmiş oldu. Bugün Micrososft’a satış sonrasında markaya kalan işletmeler ise Nokia Networks, HERO ve Nokia Teknologies.
Apple
Dünyanın en önemli markalarından biri olan Apple haliyle efsane CEO’su Steve Jobs dolayısıyla hakkında kitaplar yazılıp filmler çekilse de hala hikayesinin detayları en çok merak edilenlerden. Ancak elbette geçmişte öyle değildi. Yıllar önce henüz ismi olmayan şirket adı için Matrix Electronics gibi farklı öneriler ortaya atılmışı, ne var ki kazanan Apple Computer ismi oldu. Steve Jobs şirketin marka ismi seçimi ile ilgili süreci şöyle özetliyor: “Apple’ı seçtik çünkü ben elmaları çok severim ve Apple cihaz ismi olarak olarak Atari’den daha iyi bir isim.” Bildiğiniz gibi 2007 yılında Computer kelimesi düştü ve firmanın resmi adı yalnızca Apple oldu. Nitekim Jobs söylediklerinde haklı çıktı Atari uzun zaman önce sektörden ayrıldı ve Apple global güç haline dönüştü.
HTC
Pek çok insan HTC’nin açılımını High Tech Computer olarak bilir ancak ismin arkasında bir neden daha vardır. 1997 yılında firma kurulurken kurucuları H. T. Cho ve Cher Wang marka ismi olarak kendi isim baş harflerini kullanmaya karar verdiler. HTC isminin yalnızca H.T.Cho’nun baş harflerinden oluşması da ihtimaller arasında olsa da yapılan açıklamalardan C harfinin Wang’ın baş harfi olduğu anlaşılıyor.
Spotify
Dijital müzik devi Spotify ise oldukça ilginç hikayelerden birine sahip. Menşei İsveç olan Spotify’ın marka ismi kelime olarak İsveç dilinde herhangi bir anlama sahip değil. Şirketin isim hikayesi ise şöyle; firma kurucularından Daniel Ek ve Martin Lorentzon şirkete bir isim bulmak içim bir araya gelirler. Ortaya atılan önerilerinden biri yanlış anlaşılır. Kulağa hoş gelen bu kelime Google’da aratılır. Google’da hiç bir sonuç bulunamayınca ise Spotify kelimesi kelimesi kullanılmaya karar verilir. Firma büyüyüp tanınır hale geldiğinde ise isim konusunda daha iyi bir hikaye uydurma ihtiyacı doğar. Daniel Ek bir röportajında; “İsmimizin ortaya çıkış hikayesini biraz utandırıcı bulduğumuz için yeni bir hikaye ürettik ve Spotify’ın Spot ve Identify kelimelerinin birleşiminden oluştuğunu söyledik” diyor.
Sony
Sony kelimesi kökeni İngilizce ve Latince sözcüklerin karışımından meydana gelen ilginç bir deyiş. Ses anlamına gelen Sonus ve genç başarılı adam anlamına gelen Sonny’nin birleşimi. Ancak bu ad markanın orijinal ismi değil. 1946 yılında Tokyo Tsushin Kogyo K.K (Tokyo Telekomünikasyon Mühendislik Şirketi) adıyla kurulan firmanın misyonu bu alanda araştırma yapmaktı.1947 yılında ilk ürünü Power Megaphone piyasaya çıktı ve 1950 yılında ilk kayıt cihazı Type G üretildi. Tabii bundan önce şirketin en az 6 başarısız girişimi oldu. Cihaz mahkeme ve diğer resmi alanlarda kullanıldığından ismindeki G government yani devlet anlamına geliyordu. Firma ismi 1950 yılında Sony olarak değişti, amaç markayı global şirket hedeflerine uygun bir hale getirmekti. 1955 yılından itibaren ise ürünler üzerinde Sony logosu kullanılmaya başlandı.
Amazon
Amazon için ilk düşünülen isim aslında “Abracadabra”nın kısaltması olan “Cadabra” idi. Kurucu Jeff Bezos bu isimle sitenin bir sihir kadar çabuk ve hızlı olduğuna dikkat çekmek istemişti. 1994 yılında şirket kurulduğunda ilk olarak bu isim verildi ancak 1995 yılında online olarak kullanıma açıldığında ismi Amazon nehrinden esinlenerek Amazon olarak değiştirildi. İsim değişikliğinin nedeni insanların site ismini yanlış anlayabileceğinin düşünülmesi idi.
Facebook
Facebook’un popüleritesi düşünüldüğünde isminin hikayesini duymayan çok az insan olduğu kesin, üstelik bir de filminin çekildiği hesaba katılırsa. Ancak yine de bu listede Facebook’u atlamak olmaz. Kısaca özetlemek gerekirse sitenin ismi Amerika’da koleje yeni başlayan öğrencilere okuldaki diğer kişiler hakkında bilgi vermek amacıyla kurulmuş bir platformdan gelmekte. Sitenin ismi 2004 yılına kadar thefacebook.com’du. 2005 yılında ise Facebook.com olarak kayıtlara geçirildi.
Mozilla
1994 yılında NCSA’in Mosaic Browser’ı için yeni bir site ismi bulmak üzere Netscape’de bir grup toplandı. Rekabetçi bir isim bulmak isteyen grubun aklındaki ilk öneri Godzilla idi. Grup çalışmalarının sonunda, Mosaic’in Godzilla ile kombine edilmesi ile ortaya Mozilla ismini çıkarmış oldu. Orjinal Mozilla maskotu 1994 yılında Dave Titus tarafından tasarlandı.
Microsoft
Micosoft bugün akıllara yerleşmiş bilinen bir marka olabilir, ancak 1975 yılında henüz Bill Gates ve Paul Allen’in düşlerini süsleyen bir hayaldi. 1975 yılı Nisan ayında kurulan şirketin resmi ismi “Microprocessor” ve “Software” kelimelerinin birleşimi olan Microsoft oldu. Bu isim o zamanlar Micro Instrumentation and Telemetry Systems’s (MITS) Altair 8800 için yazılım üreten firma için oldukça uygundu. 1977 yılında firma ilk uluslararası ofisini ASCII Microsoft ismiyle Japonya’da açtı.Daha sonra merkezini Washington’a taşıyan firmanın adı Microsoft Inc olarak değişti. Microsoft ile ilgili daha az bilinen diğer hikaye ise Allen ve Gates’in Microsoft’tan önce Traf-O-Data isminde mühendisler için ham trafik verilerini rapor haline getiren bir iş kurmuş olmaları. İkilinin birlikte yaptığı bu ilk iş çok başarılı olmasa da Microsoft’un başarısı için öğretici olmuşa benziyor.
Wikipedia
Wikipedia’nın hikayesi diğerlerine göre son derece karmaşık. Hayatına Nupedia ismiyle ücretsiz online ansiklopedi platformu olarak başlayan site içerik üretiminin çok yavaş olması nedeniyle hız arttırma arayışlarına yöneldi. Ve Ward Cunningham’ın WikiWikiWeb yani ilk kullanıcı tarafından düzenlenebilir site fikrini kullanmaya karar verdi. Bu sayede kullanıcılar da siteye içerik girebilecekti. Bu şekilde hem kullanıcıların siteye olan ilgileri aratacak hem de içerik üretimi hızlanacaktı. Ancak bunlar Wiki kelimesinin nerden geldiğini açıklamaya yeterli değil. Wiki kelimesinin ortaya çıkışı ise yaratıcısı Cunningham’ın Honolulu Havaalanına inişinden sonra Wiki Wiki Shuttle aracını kullanmasına dayanıyor. Bir Hawai kelimesi olana Wiki kelime anlamı olarak hızlı demek.
Görsel Kaynak: Shakena Thornton/CNNMONEY
