Son zamanlarda hangi arkadaşımı ziyaret etsem küçücük bebeklerin bile tablette oyun oynadığını görüyorum. Tablet kullanım yaşının rahatlıkla 2’ye kadar indiğini söyleyebilirim. Çocukları teknolojiden uzak tutmak bu günlerde oldukça zor fakat online oyunları güvenli bir şekilde oynamalarını sağlayabiliriz. Peki ama nasıl? Bu hafta sizler için 8-10 yaş grubu çocukların oynayabileceği oyunları araştırdım.
Çocuklar için oyun neden önemli?
Söz konusu çocuklar olunca konu ile ilgili olarak Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Psk. Arzu Yazar’dan çocuklar için oyunun önemine dair önemli bilgiler aldım. Psk. Yazar, çocuklar için oyunun önemini şu şekilde anlatıyor:
“Oyun, çocukların dünyasının vazgeçilmez bir parçasıdır. Oyun ile konuşur, öğrenir, büyürler. Bazen kendi başlarına oyun kurar hayal güçlerinden beslenir, bazen arkadaşlarıyla oynar rekabeti, yenilmeyi, sorun çözmeyi öğrenir, bazen de ebeveynleriyle oynar ve ilişkilerini güçlendirirler. Peki son zamanlarda çocukların dünyasında önemli bir yeri olan oyun alanında neler oluyor? Teknolojinin, yapay zekanın hayatımıza hızlı girişi ve yayılışı bu alanda ne gibi değişikliklere sebep oluyor ?
Son 20 yılda teknolojinin hız kazanması ile, bilgi edinme kaynakları olan kitapların yerini web aldı. Her şeyi “google” lamaya başladık. Ona erişebilmek için önce bilgisayar, sonra laptop ve şimdilerde tablet ve akıllı telefon ile istediğimiz her şeyi yapabilir hale geldik. Çocukların dünyasına eğitim amacıyla giren bilgisayar, daha sonra eğlence alanında kullanılmaya başlandı. Hatta oyun bilgisayarları bile çıktı. Çok da havalıydı bilgisayar oyunu oynamak. Çocuklar arasında prestij sağlayan bir şeydi. Hızla oyunların sayısı, içeriği ve dolayısıyla kullanıcı sayısı arttı. Şuan 6 yaş itibariyle teknolojik bir ürün kullanabilen her çocuk en az 2 sanal oyun oynuyor. Bu oyunlar arkadaşları ile konuştukları, yarıştıkları, işbirliği yaptıkları bir alan olarak karşımıza çıkıyor. Hatta konuşulan oyun bilinmiyorsa konuya hakim olmayan çocuk dışlanıyor..
Bazı aileler çocuğunu telefon ve tabletten uzak tutarak, onları zararlı etkilerinden korumaya çalışsalar da pandemi ile birlikte tablet ve telefon kullanımı süresi olması gerekenin çok üstüne çıkmış durumda. Eğitim hayatının da ekrana sıkışmasıyla bir çocuğun günlük hayatının çoğu sanal geçiyor. Peki ne yapmak gerekiyor?
- 3 yaşından önce çocukların ekrandan uzak tutulması gerektiğini ne kadar belirtmiş olsak da, özellikle yemek yedirmek amacıyla açılan ekran, bir süre sonra çocuğun alışkanlığı ve talebi haline geliyor. Sosyal ve duygusal gelişime zarar verdiği kanıtlanmış olan bu durumu, doğru yönetmek gerekiyor ki ilerleyen yaşlarda psikoloğa ihtiyaç duymayın.
- 3-6 yaş arasındaki çocuklar max 30 dk ekran başında zaman geçirebilir dediğimizde şuan bu kurala uyum sağlayabilen aile oranı %10’u geçmeyecektir sanırım.
- 6-9 yaş arasındaki çocuklar için ekran süresi max 1 saat dediğimizde, bu kuralı uygularken çoğu çocuk ve ebeveynin çatıştığını, çocukların bunu ceza olarak algıladığına tanık oluyoruz.
- 9-12 yaş arasındaki çocuklar için ekran süresi 80 dk demiş olsak, ön ergenlik döneminde olan bu çocuklar için yine oyun ve sosyal mecraların hayatlarına girmesiyle o süreyi yeterli görmeyip daha fazlasını talep ediyor olacaklardır.
- 12 yaş üzerinde olan çocuklar için Max 2 saat ekran süresi sınırı koyduğumuzda ise ergenlik sürecinde olan, sosyal platformlarda sosyal ilişkilerini geliştirmeye çalışan, fenomen takibine başlamış olan bu gruptaki çocuklar “ben çocuk değilim” diye isyan etmeye başlayabilir.
Peki kitapsal doğrular ile gerçek hayatın sunduğu gerçekler arasında kalan ebeveynler ne yapacak ?
Sınırları korumak oldukça önemli ama özellikle pandemi koşullarında işlevsel olarak da kullanabileceğimiz ekran içeriklerini iyi yönetebiliyor olmamız gerekiyor. Çocuğunuz neler izliyor? Hangi oyunları oynuyor? Seyrettiği ve oynadığı oyunun içerikleri yaşına uygun mu? Çocuğunuza nasıl bir mesaj veriyor / ne öğretiyor ? Çocuk bununla ne yapıyor? Tehlike arz eden şeyler var mı? Bu soruların cevabını bilmiyorsanız, çocuğunuzu sanal dünyada koruyabilmeniz mümkün olmayacaktır.
Şöyle bir örnek vereyim; kliniğe çoğunlukla oynadıkları sanal oyunlardaki içeriklerden korkan ve korkuyu aşamadıkları için çocuklar getirilir. Çocuk korkuları yüzünden kabuslar görür, yalnız yatamaz ve yalnız uyuyamaz hale gelir ve ebeveynler o zaman çocuğun oynadığı oyundan olumsuz etkilendiğini fark eder.
Bizler, çocukların kaçınılmaz gerçeği haline gelen sanal dünyadan zarar görmeyecekleri, olumsuz etkilenmeyecekleri ve fayda sağlayabilecekleri içerikleri / oyunları sizlerle paylaştık. Umarım bu bilgiler sizler ve çocuklarınız için faydalı olur.
Çocuklar için online oyunlar
Pandemi günlerinde zorunlu dijitalleşme ile birlikte yeni teknolojiler de hız kazandı. Teknolojiyi faydalı ve bilinçli kullandığımızda hayatımızın daha konforlu hale geldiği de kaçınılamaz. Kullanılan yazılımlar ve yapay zekalar günlük iş yükümüzü bir hayli azaltıp hızlandırıyor. Sabah kalktığımız anda bip sesiyle yapay zekayı başlatmış oluyoruz aslında ve sonrasında kahvemizden bir yudum alıyoruz. Peki biz kahvemizi yudumluyoruz. Çocuklar ne yapacak ?
8-10 yaş grubununa baktığımız zaman sanıyorum kahve ve iş yerine oyun oynamayı tercih edeceklerdir… Eskiden, saklambaç, dokuz taş, yerden yüksek gibi daha çok fiziksel ve kişilerle sürekli etkileşimde oyunlar oynardık. Aslında bu oyunlar tamamen hayatlarımızdan çıkmadılar. Teknoloji ile birleşerek daha global, daha pratik bir hale evrildiler. Kültür ve teknoloji harmanlandı ve oyunlar yeni nesile hitap eden ve onları dikkatini çekebilecek bir şekilde dijital dünyada yerini aldılar. Artık internetin olduğu her alanda bu oyunlara erişebilmek mümkün.
Zeka geliştiren oyunlar için MentalUP
Diğer taraftan MentalUP gibi dikkat arttırıcı çalışmaların olduğu oyunları da önerebiliriz. Çocukların güçlü yönlerini keşfedip, geliştirmek için hazırlanan çocuk zeka oyunları uygulaması MentalUP, çocuğunuz için eğlenceli ve eğitici oyunlar sunuyor. Farklı yaş grupları için geliştirilen bu oyunlar; dikkat, hafıza sorunu ve odaklanma konusunda da çocuğunuza yardımcı olabilir.
MentalUP, pandemi günlerinde online eğitim için de destekleyici olabilir. İçerisindeki Türkçe, matematik, mantık, hafıza, dikkat ve geometri oyunları ile evde eğitim için ailelere yardımcı olabilir. Matematik, üstün zeka uygulamaları, beyin oyunları ve BİLSEM hazırlık egzersizleri de hepsi bir arada.
MentalUP’da okul öncesi çocuklar da unutulmamış. 4 yaş oyunları, 5 yaş oyunları ve 6 yaş oyunları ile çocuğunuzun sağlıklı zihinsel gelişimine destek olabilirsiniz.
Aklınızda bulunsun!
Bu yaştaki çocuklar çok aktiftir ve onlara enerjik ve eğlenceli şeyler yapmak için görevlere sık sık ara vermeleri gerekir. Bu nedenle, ev ödevlerini ve ev işlerini tamamlamak için öz disiplini geliştirmeleri gerekirken, onlara bol bol egzersiz yapma, dışarı çıkma ve oyun zamanının tadını çıkarma fırsatı vermek önemlidir. Çocuklar ergenliğe doğru ilerlerken bile oyunun birçok gelişim alanında kritik öneme sahip olduğunu unutmayın.
Çevrimiçi videolar izlemek, sanal dünyayı keşfetmek ve çevrimiçi oyunlar oynamak bu aşamada en sevilen çevrimiçi eğlencelerdir. Bu yaştaki çocuklar da sosyal ağ platformlarını kullanmaya başlıyorlar. 13 yaşından küçük çocukların bu siteleri kullanmasını kısıtlayan kullanım şartları anlaşmalarına rağmen 4-6. sınıflardaki öğrencilerin üçte birinin Instagram hesabı var. Güvenli sosyal medya kullanımı için bu noktada kurallar oluşturmak gerekiyor.
8-10 yaş grubu çocuklar hakkında bilmeniz gerekenler:
– Meraklı ve yeni bilgileri keşfetmekle ilgileniyorlar
– Yalnız çevrimiçi olmak için eleştirel düşünme becerilerinden yoksun
anketler, yarışmalar ve kayıt formları aracılığıyla kişisel bilgilerini vermeye teşvik eden çevrimiçi pazarlamacılara karşı savunmasızdır
– Gerçekçi şiddet, tehdit veya tehlike tasvirlerinden korkabilir
– Gerçek hayatta tanışmamış olabilecekleri çevrimiçi tanıdıklarla iletişim kurmaya başlar
– Influencerlardan, özellikle de “havalı” veya arzu edilir görünenlerden etkilenebilir.
– Farklı kimlikleri ve davranışları keşfetmek için sanal dünyaları kullanabilir
– Uygunsuz web sitelerine bağlantılar içeren arama sonuçlarına maruz kalabilir
