1994 yılından bu yana küresel video teknolojisi odaklı çalışmalar yapan IMC(Immersive Media Company) 2004 yılında ilk dijital 360 derece kamera sistemini üreterek Google Street View’in temelindeki teknolojiyi oluşturdu. Bu ilk adım sonrasında geride bıraktığımız 10-12 sene içerisinde mobil teknolojilerde kat edilen büyük mesafe ve son kullanıcı tarafında giderek yükselen deneyim odaklı tüketim anlayışıyla birlikte son iki yılın belki de en trend konularının başında 360 derece video işi geliyor. Önce YouTube’a 360 derece video desteğinin gelmesi, ardından da Facebook’da 360 derece video deneyimi yaşamaya başlamamız 360 derece videoların önünü açtı diyebiliriz. Son Mobil Dünya Kongresi’nde de gördük ki 360 derece video içerik üretimi ve tüketiminin nihayet vakti gelmiş durumda.
360 derece kamera alternatifleri artıyor
Alternatif içerik kanallarının hayatımıza girmesi yanında üretim tarafında en önemli adım olan 360 derece bir video çekimi yapabilmeniz için ihtiyacınız olan teknolojik donanım yelpazesi de hızla genişliyor. Tek parça halinde satılan kameralardan başlayarak 4’lü, 5’li hatta 12’li kamera sistemleri ile 360 derece çekim yapmak mümkün. Şu anda YouTube’un uyumlu olduğu dört kamera markası bulunuyor: Ricoh Theta, Kodak SP360, Giroptic 360cam ve IC Real Tech Allie. Bunların fiyatları ise 300 ile 500 dolar arasında değişiyor. Ancak hepsi şu anda satışta değil. Bu dört cihaz arasında piyasadaki en erişilebilir fiyata sahip 360 derece video kamera Ricoh’un 2 lense sahip Theta modeli. Theta ile 1080p çözünürlükte 30 fps küresel videolar çekebiliyorsunuz. Henüz piyasada olmayan, Kickstarter destekli Giroptic ise 500 doların altındaki ön sipariş fiyatıyla dikkat çekiyor. Diğer yandan Carnegie Mellon Üniversitesi‘nin robotik laboratuvarından çıkan 360fly ürünü, KickStater’da bitimine daha 27 gün kala koyduğu 150 bin dolar toplam bağış hedefinin 112 bin dolarlık bölümünü toplamayı başaran Sphericam 2 ve elbette Nokia’nın dünyanın ilk profesyonel sanal gerçeklik kamerası olan Ozo pazarın dikkat çeken ürünleri. Bahsettiğimiz ürünler nispeten yüksek fiyatları ya da henüz ön siparişte olma gibi durumları gereği son tüketiciye biraz uzak gibi görünse de bu işin ayaklarını yere bastırma adına son MWC’de çok sıkı hamlelerin geldiğini söyleyebiliriz. Samsung’un 30 MP’lik sabit görüntüleri desteleyen her biri 15 megapiksellik görüntü sensörüne sahip çift balıkgözü lenslerle donatılan Samsung Gear 360’ı ile LG’nin İki adet 200 dereceli geniş açıya sahip 13 Megapiksel kamera kullanan 360 Cam’i 360 derece video işini geniş kitelere yayabilecek gibi duruyor. Eğer tek parça bir cihaz satın almak istiyorsanız videoyu yükleyebileceğiniz çok fazla site seçeneğiniz olmayacak.Bunu da eklemek de fayda var.
Daha profesyonel bir seçim: Kendi kamera iskeletini yapmak
Tek parça bir cihaz dışında diğer seçenek ise kendi kamera ekipmanınızı oluşturmanız. Daha profesyonel bir arayışta olanların tercih ettiği bu modelde kendi kamera rig’inizi yani iskeletinizi oluşturabilmeniz mümkün. Bunun için daha çok GoPro uyumlu çoklu kamera ünitelerini tercih ediliyor. En sık kullanılan rig’ler 3D yazıcı ile üretilen ekipman üzerine yerleştirilen 6 GoPro kameradan oluşuyor. 4’ten 12’ye kadar GoPro ile çekim yapabileceğiniz farklı tasarımları olan iskeletleri isterseniz doğrudan sipariş edebilir ya da 3 boyutlu yazıcı ile bastırmak üzere tasarımlarını internette bulabilirsiniz. Farklı çeşitlerdeki bu üniteler ile 12K 24fps ve 4k 120fps aralığında 360 derece videolar elde etmeniz mümkün. Özelliği ne olursa olsun cihaz seçimi yaparken çözünürlük, taşınabilirlik, fps (saniye başına çekilen kare) ve bütçe gibi kıstaslar etkili oluyor. Kullandığınız GoPro kamera türüne göre rig’in fiyatı binlerce dolara mal olabilir. Ancak burada GoPro kameraların güvenilir ve sağlam olmasının getirdiği avantajın da altını çizmekte fayda var. Uzun yıllar boyunca test edilen bu kameralar her türlü koşulda kullanıma uygunlar.
Kurgu işi biraz zahmetli
Kameranızı alıp, istediğiniz çekimi yaptınız sıra kurgu işine geldi tabii. 360 derece kamera sistemleri birçok lense sahip. Bu lensler ile alınan görüntülerin birleştirilmesi daha terimsel haliyle “Stitch” edilmesi sonucunda bir video oynatıcı ile her yöne bakabileceğiniz tek parça bir video elde ediyorsunuz. En popüler 360 derece edit programlarının başında YouTube’la da uyumlu olan Kolor Autopano geliyor. Platform hem Windows hem de Mac ile çalışabiliyor. Bu yazılım 360 derece filmi otomatik olarak oluşturmanıza olanak tanıyor. Ayrıca HD, 4K video özelliği ve istediğiniz kareleri export edebilme imkanı da sağlıyor. Bunun dışında örneğin Ricoh Theta bir cihazınız varsa kendi yazılımınızı kullanarak hızlıca bu işlemi gerçekleştirebiliyorsunuz.
360 derece videoyu yüklemek ise bir tuşa basıp beklemek kadar kolay değil ne yazık ki. 360 derece oynatmanın etkinleştirilmesi için video dosyanızın belirli meta verileri içermesi gerekir. Gerekli meta verileri bir uygulama aracılığı ile yeni bir dosyaya eklemek mümkün. Örneğin You Tube’da ile 360 derece özellikli bir dosya oluşturmak için aşağıdaki adımları takip etmeniz gerekiyor.
•Mac veya Windows için 360 video metadata uygulamasını indirin
•Dosyayı arşivden çıkartın, ardından 360 Video Metadata uygulamasını açın. Mac kullanıyorsanız uygulamayı sağ tıklayıp ardından “aç”ı tıklamanız gerekebilir
•Video dosyasını seçin
•”Spherical” (Küresel) onay kutusunu seçin ve “Save as”i (Farklı kaydet) tıklayın. Not: 3D Top-bottom (3B Altlı üstlü görüntü) onay kutusunu seçmeyin. Daha fazla bilgi için sanal gerçeklik videoları yükleme talimatlarına bakın.
•Oluşturulacak dosya için bir ad girin
•Dosyayı kaydedin. Orijinal dosyayla aynı konumda otomatik olarak yeni bir dosya oluşturulur
•Yeni dosyayı YouTube’a yükleyin
•360 derece efektinin işlenmesini bekleyin. Bu bir saat kadar sürebilir.
Yakın zamanda etrafımızda daha fazla kullanıcıda göreceğimiz ve haliyle bu alanda içerik üreticilerinin de hızlıca artacağı kuvvetle muhtemel olan 360 derece video işine ilginiz var ise şu temel konularda dikkatli olmanız gerek. 360 derece video içerikleri oluştururken başarılı stitching yapmak, görüntüyü stabilize etmek, lensler arasındaki ışıktan doğan renk farklılıklarını yok etmek, gibi birtakım süreçler var. Kullandığınız ister rig isterse yekpare bir kamera olsun, 360 derece çekim yaparken ortamdaki her bir detayın görüntüleniyor olduğunu unutmayın. Ayrıca ortamda yeterli ve uygun ışık olmasına da dikkat edin.
