Fotoğraflar, videolar, dokümanlar, e-postalar derken, bir dijital felaket her şeyinizi kaybetmek için yeterli. Ancak yedekleriniz varsa bu felaketleri hasarsız atlatabilirsiniz. Pratik bir yedekleme için nasıl bir strateji izlemek gerekir?
Hepimizin önemli verileri var, bu şimdi hatırlamadığınız bir e-posta da olabilir, yılların fotoğraf ve video arşivi de. Ancak çoğumuzun unuttuğu (ya da yapmaya bir türlü vakit ayırmadığı) şey, bu görünce çocukluk fotoğrafımızı görmüş gibi sevindiğimiz verileri yedeklemek…
Veri yedekleme seçenekleri
İlk seçenek harici bir sabit diske yedeklemek. Böylece bilgisayardaki verilerin bir kopyası bilgisayara bağlayacağınız diske aktarabilirsiniz. Dilerseniz bir yedekleme yazılımı da kullanabilirsiniz. Böylece belirli aralıklarla bu işlem otomatik olarak tamamlanır. Bunu gerçekleştirmek için Windows’un kendi yedekleme çözümünden faydalanabilirsiniz.
İkinci seçenek; bulut hizmetlerinden faydalanmak. Dropbox, OneDrive, Google Drive, Yandex.Disk gibi hizmetlerin sunduğu ücretsiz alanlar kadar, ücret ödeyerek daha geniş kapasiteye erişebilirsiniz. İnternete bağlı aşağı yukarı her cihazdan erişilebilen bulut depolama hizmetleri, verilerinize daha fazla noktadan da erişim sağlıyor.
Bu hizmetlerin veri yedeklemeleri de olduğundan, siz değil veri merkezi de bir felaket yaşasa dahi, dosyalarınıza bir şey olmayacaktır. Ancak şunu unutmayın, verileri buluta aktardıktan sonra eşleştirdiğiniz klasörü silmeyin, yoksa buluttaki veriler de uçar!
Üçüncü seçenek ise PC’nin görüntüsünü çıkartarak tam yedekleme yapmak. Bu, tüm işletim sistemi kurulumunu, programlarınızı, oyunlarınızı ve tüm verilerinizi tek bir dosyaya indirger. Bu işlem disk doluluğuna göre uzun sürebilse de, bilgisayarınız bir daha çalışmazsa ya da çalınırsa, başka bir sisteme eski sisteminizin aynısını kurabilmenizi sağlar. Acronis True Image gibi ücretli bir yazılım satın alarak bu işlemi gerçekleştirebilirsiniz. Ücretsiz bir alternatif arıyorsanız EasUS Disk Copy’yi deneyebilirsiniz.
Yedekleme yöntemleri
Bir yedekleme yazılımı kullanmak, işlemlerin arka planda yapılarak vaktinizi almamasını sağlar. Bu yazılımlar artan (incremental) ya da tam (full) yedekleme yapabilirler. Tam yedekleme, tüm verilerin bir kopyasını alır. Bu güvenlidir, fakat çok yer kaplayabilir ve çok zaman alabilir.
Artan yedekleme ise en son alınan yedekten bu yana değişen dosyaları yedekler. Böylece işlem hızla gerçekleştirilir. Sık sık yedekleme yapıyorsanız, belirli aralıklarla tam, iki tam yedekleme arasında da artan yedekleme yaparak hem disk kapasitesi hem de vakit kazanabilirsiniz.
Bazı yazılımlar bulut depolamada olduğu gibi dosyaların eski sürümlerini de takip edebilir, böylece dosyaların önceki sürümlerine dönerek, yaptığınız bazı değişiklikleri geri alma imkânınız da olur. Bazılarında ise verileri sıkıştırma seçeneği bulunur. Bu da yedekleme süresini biraz uzatsa da, kullanılan alandan tasarruf etmenizi sağlar.
Yazılımların içerisinde sadece müzik, fotoğraf, video vb. dosyalar ile belirli dosya tiplerini yedekleme seçenekleri de bulunuyor. Örneğin sadece oyunlarınızın kayıtlarını saklayabilmeniz ya da sadece bir klasördeki .zip dosyalarını yedeklemeniz bile mümkün.
3-2-1 stratejisi
Verilerinizin güvende olması için tek bir yedek sahibi olmak da risktir. Çünkü bu yedeklenen ortamın da zarar görebilme ya da ortadan kaybolma ihtimali vardır. Bu yüzden 3-2-1 adlı stratejiyi izleyebilirsiniz.
Verilerinizin toplam üç kopyasını çıkartmanızı gerektiren bu stratejide, iki kopya farklı ama yerel ortamda saklanır (örneğin iki farklı harici diskte), bir kopya ise farklı bir konumdaki bir cihazda saklanır (bunu da bulut depolama olarak düşünebilirsiniz).
Biraz kötü bir senaryodan bahsedelim.
3-2-1 stratejisini uygulamadığınızda; Evinize ya da işyerinize bir hırsız girse ve hem bilgisayarınızı hem de yedekli diskinizi çalsa, yedeklemenin hiçbir anlamı kalmaz.
3-2-1 stratejisini uyguladığınızda; Yedek aldığınız ikinci disk, aynı evde ama farklı bir konumdayken çalınsa bile, bu durumda bulut üzerindeki yedekten verilerinizi kurtarabilirsiniz.
