Teknolojinin kısa zamanda ve hızla gelişmesiyle birlikte günlük yaşantımızda yeni suç çeşitleri oluştu. Veriler büyümeye bu verileri saklamak için de depolama birimleri farklılaşmaya başladı. Bütün bu depolama alanları da suç ile birlikte oluşan dijital deliller için bir delil toplama platformu haline geldi.
Dijital Delil Nedir ?
Öncelikle Dijital delilin ne olduğunun açıklamakta fayda var: Bir suç için delil özelliğine sahip ve mahkemelerde delil olarak kullanılabilecek her türlü manyetik ve elektronik ortamda veri saklayabilen bilgisayar, sabitdisk, flashdisk, CD/DVD, bellek kartı, akıllı telefon, yazıcı, tarayıcı, kredi kartı okuyucuları, bilgisayarda tutulan LOG dosyaları, dijital fotoğraf ve videolar, ses kayıt cihazları, chat kayıtları, e-posta hesapları, abonelikler, SIM kartı vb. farklı birçok dijital alet ve ortam dijital delil sayılıyor.
Zaten yaşadığımız zaman diliminde çok sık duyduğumuz bir kavram olan bilişim suçları da yükselen bir ivme ile gittikçe artarken ve hepimiz için acil önlem alınması gereken bir tehdit oluştururken bizlerin de bu konuda bilinçlenmesi kaçınılmaz oluyor. Bir bilişim suçunun ispat edilerek cezalandırma yapılabilmesi için olay yerinden dijital delil elde etmek amacıyla yapılan tüm işlemlerin büyük önemi vardır.
Adından da anlaşılacağı üzere Dijital deliller üzerinde kolaylıkla değişiklik yapılabilecek ve çok rahat bozulabilecek yapıda olduklarından bu delillerin olay yerinde toplanması, bozulmadan mahkemeye analiz edilmek üzere ulaştırılabilmesi için bazı kurallara ve yöntemlere büyük bir titizlikle uymak gerekiyor. Burada en fazla dikkat edilmesi gereken konu ise delillerin elde edildiği tarih, teslim alan kişi ve kimden teslim alındığının net olarak belirtilmesi.
Adli Bilişim
Dijital delillerin eksiksiz ve kurallara uygun bir şekilde elde edildikten sonra incelemesini ise Adli Bilişim birimi yapıyor. Adli bilişimi de özgür ansiklopedi Vikipedi’de anlatıldığı gibi açıklarsak şöyle tanımlayabiliriz: “Elektromanyetik ve elektrooptik ortamlarda muhafaza edilen veya bu ortamlarca iletilen ses, görüntü, veri, bilgi veya bunların birleşiminden oluşan her türlü bilişim nesnesinin, mahkemede sayısal delil niteliği taşıyacak şekilde tanımlanması, elde edilmesi, saklanması, incelenmesi ve mahkemeye sunulması çalışmaları bütünüdür.”
Delillendirme
Bilişim suçlarında işi yargılamaya kadar götürebilmek için mutlak suretle delillendirmenin sağlıklı olarak yapılmış olması gerekiyor. Delillendirmeyi de tam olarak tarif edersek; oluşan bir suç ile ilgili o suçu kimin ne şekilde oluştuğunu ispat etmek için bilgilerin edinilmesi ve tüm bunların adli makamlara iletilmesidir diyebiliriz.
Kanun Ne Diyor?
İlgili kanun maddesinin bu konulara yaklaşımını CMK 5271 “Bilgisayarlarda, bilgisayar programlarında ve kütüklerinde arama, kopyalama ve elkoyma” başlığı altında görebiliriz.
Madde 134 – (1) Bir suç dolayısıyla yapılan soruşturmada, başka surette delil elde etme imkanının bulunmaması halinde, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine şüphelinin kullandığı bilgisayar ve bilgisayar programları ile bilgisayar kütüklerinde arama yapılmasına, bilgisayar kayıtlarından kopya çıkarılmasına, bu kayıtların çözülerek metin haline getirilmesine hakim tarafından karar verilir.
(2) Bilgisayar, bilgisayar programları ve bilgisayar kütüklerine şifrenin çözülememesinden dolayı girilememesi veya gizlenmiş bilgilere ulaşılamaması halinde çözümün yapılabilmesi ve gerekli kopyaların alınabilmesi için, bu araç ve gereçlere elkonulabilir. Şifrenin çözümünün yapılması ve gerekli kopyaların alınması halinde, elkonulan cihazlar gecikme olmaksızın iade edilir.
(3) Bilgisayar veya bilgisayar kütüklerine elkoyma işlemi sırasında, sistemdeki bütün verilerin yedeklemesi yapılır.
(4) İstemesi halinde, bu yedekten bir kopya çıkarılarak şüpheliye veya vekiline verilir ve bu husus tutanağa geçirilerek imza altına alınır.
(5) Bilgisayar veya bilgisayar kütüklerine elkoymaksızın da, sistemdeki verilerin tamamının veya bir kısmının kopyası alınabilir. Kopyası alınan veriler kâğıda yazdırılarak, bu husus tutanağa kaydedilir ve ilgililer tarafından imza altına alınır.
